Gia đình bà Trương Mỹ Lan và ông Chu Lập Cơ
Bà Lan còn có tên là Trương Muội, sinh ngày: 13/10/1956, quê quán: Quận Hào Giang, Thành phố Sán Đầu, Tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc. Bà là người Trung Quốc thế hệ thứ 4 sinh ra và lớn lên tại Việt Nam, gia đình cô có lịch sử hơn 100 năm tại Việt Nam.
Vào thời nhà Thanh, tổ tiên của Trương Mỹ Lan đã đi từ Sán Đầu đến Sài Gòn (Thành phố Hồ Chí Minh) về phía nam, dựa vào việc khai hoang làm kinh tế, và sau đó điều hành con thuyền “He Shun Fa”. Vùng phụ cận Sài Gòn là một trong ba chợ gạo lớn nhất thế giới, công việc làm ăn của gia đình họ Trương ngày càng phát đạt.
Ông Chu Lập Cơ (Chu Nap Kee) sống ở Hong Kong, Trung Quốc khi còn nhỏ, ông đã dừng việc học sau khi tốt nghiệp cấp 3 và ở Hong Kong vào những năm 1990 khi toàn cầu hóa đang phát triển.
Ông đã đến Đông Âu và Châu Phi, và cuối cùng đã sang Việt Nam để phát triển, ông đã gặp bà Mỹ Lan vào những năm 1980 khi đó ông là người phụ trách kinh doanh của một thương hiệu bia Đức ở Hong Kong, Trung Quốc, được một công ty Đức cử sang Việt Nam để mở mang thị trường.
Thông tin từ South China Morning Post cho biết bà Lan gặp ông Eric Chu Nap Kee năm 16 tuổi – khi đó bà đang kinh doanh mỹ phẩm, còn ông Kee là doanh nhân Hồng Kông chuyên buôn kẹp tóc. Họ lấy nhau và bắt đầu kinh doanh.
Vào thời điểm này, Việt Nam đã bắt đầu “đổi mới và mở cửa”, nhiều người Hồng Kông ở Trung Quốc đã sang tìm hiểu cơ hội. Năm 1991, Trương Mỹ Lan thành lập doanh nghiệp tư nhân Vạn Thịnh Phát và sau đó công ty được chuyển đổi thành Vạn Thịnh Phát Co., Ltd.
Sau khi hai bên hợp tác, ban đầu họ chủ yếu buôn bán, sau đó kinh doanh nhà hàng, khách sạn, sau đó mở rộng sang phát triển bất động sản trong đó có một số nhà hàng cao cấp nổi tiếng ở TP.HCM do hai vợ chồng thành lập.
Đang chú ý là vợ chồng ông đã xây dựng khách sạn Windsor, một khách sạn cao cấp nhất TP.HCM vào thời điểm năm 2004. Khách sạn được đánh giá là khách sạn 5 sao vào năm 2006 và được chính phủ Việt Nam xác định là nơi tổ chức Hội nghị cấp cao APEC 2006.
Chu Nap Kee đã áp dụng các nguồn lực tích lũy được trong quá trình mở rộng kinh doanh bia Đức vào hoạt động của khách sạn. Từ năm 2005, khách sạn Windsor đã tổ chức lễ hội Oktoberfest ở Đức, sự kiện này đã trở nên phổ biến.
Thời điểm khủng hoảng từ năm 2006, có thông tin cho rằng khi thị trường bất động sản đang điên cuồng quét qua, hai vợ chồng bà Mỹ Lan cũng đang chuẩn bị niêm yết Vạn Thịnh Phát tại Hong Kong dưới dạng niêm yết cửa sau, từ đó trở thành công ty Việt Nam đầu tiên niêm yết trên thị trường chứng khoán Hong Kong. Tuy nhiên, do sự bùng nổ của cuộc khủng hoảng tài chính, khái niệm về Việt Nam đã mất đi, và giấc mơ lên sàn chứng khoán của Trương Mỹ Lan đã tan thành mây khói.
Thất bại trong việc niêm yết không làm Chu Nap Kee và vợ nản lòng, bằng cách điều chỉnh hoạt động kinh doanh và tăng cường phát triển địa phương ở Việt Nam, cuối cùng họ đã sống sót sau cuộc khủng hoảng tài chính. Trên trang web chính thức của Vạn Thịnh Phát có câu: “Vượt qua khủng hoảng tài chính ở Việt Nam và thế giới qua các thời kỳ.” Câu nói ấy thể hiện niềm tin mạnh mẽ của vợ chồng Trương Mỹ Lan vào bản thân và công ty.
Năm 2007, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát mở rộng hoạt động bằng việc thành lập hai tập đoàn quy mô lớn là Tập đoàn đầu tư Vạn Thịnh Phát (vốn đăng ký 128.000 tỷ NDT / tương đương 560 triệu USD) và Tập đoàn đầu tư An Đông (vốn đăng ký 90.000 NDT), 100 triệu NDT / tương đương 390 triệu đô la Mỹ).
Năm 2011, bà Trương Mỹ Lan được chính phủ Việt Nam trao tặng Huân lao động hạng ba. Vợ chồng bà có sở thích mua nhà cao cấp ở Hong Kong cũng gắn bó chặt chẽ với nhiều người giàu nhất Hong Kong …
Vào tháng 4/2022, Tập đoàn Cheung Kong của tỷ phú Lý Gia Thành và Tập đoàn ORIX của Nhật Bản, thông qua tập đoàn bất động sản Vạn Thịnh Phát thảo luận các vấn đề đầu tư vào Việt Nam nhưng chưa có thông tin cụ thể thì bà Trương Mỹ Lan và hàng loạt cá nhân liên quan đến Vạn Thịnh Phát bị cơ quan công an tạm giam để điều tra các sai phạm.
4. Con gái tài năng
Cuối năm 2013, Nhạc sĩ Thanh Bùi cưới con Trương Huệ Vân – được đồn đoán là con gái rượu của Trương Mỹ Lan. Tuy nhiên, trên thực thế, Trương Huệ Vân chỉ là cháu của bà Trương Mỹ Lan.
Ông và bà Trương Mỹ Lan có 2 con gái: Chu Duyệt Hằng sinh năm 1994 và là chủ tịch của ZS Hospitality Group từ năm 2016; con gái út Chu Duyệt Phấn, sinh năm 1995, gần như không công khai bất cứ thông tin cá nhân nào, bao gồm cả hình ảnh.
- Về cô con gái Chu Duyệt Hằng được xem là người thừa hưởng tài năng kinh doanh hiếm có từ mẹ khi liên tiếp thành công trong giới kinh doanh. Cô đã thành lập ZS Hospitality Group – ZS Hospitality Group được giới thiệu là công ty phát triển chuỗi đồ ăn cao cấp tại Hồng Kông. Tập đoàn điều hành 1 loạt câu lạc bộ ẩm thực cao cấp như món Hàn Quốc, món Quảng Đông, món Âu, món Singapore, Miss Lee (món chay kiểu Trung Hoa)…
- Về cô gái Chu Duyệt Phấn cũng bắt đầu bước vào kinh doanh. Cuối năm 2018, Duyệt Phấn cùng chị họ của mình, Trương Huệ Vân (vợ ca sỹ Thanh Bùi) đã thành lập công ty CP MINERVA công ty CP MINERVA với 80% cổ phần còn lại hiện đang thuộc sở hữu Chu Duyệt Phấn. Công ty này đang mua lại căn biệt thự Pháp 100 tuổi với giá 700 tỷ đồng.
5. Những lùm xùm liên quan:
- Năm 2006, một số báo chí nhận được đơn của ông Ted Sioeng (quốc tịch Indonesia), tố cáo bà Trương Mỹ Lan cùng chồng là ông Chu Nap Kee Eric (quốc tịch Anh).
Nội dung đơn nêu rõ, bà Trương Mỹ Lan (Chủ tịch HĐQT Công ty Vạn Thịnh Phát) đã lợi dụng chính sách đầu tư của Việt Nam, lừa dối ông Ted Sioeng trong việc hợp tác đầu tư dự án An Đông Plaza tại quận 5 và khu căn hộ 127 Pasteur tại quận 3, TP HCM. Ông Ted Sioeng đã chuyển vào các tài khoản cho bà Mỹ Lan tổng cộng 6 triệu USD. Tiền đã nhận đủ, song bà Mỹ Lan đã không thực hiện những điều cam kết theo hợp đồng...Vụ việc sau đó được hai bên tự thỏa thuận giải quyết.
- Bà Lan cũng bị dính đến cáo buộc hối lộ Phạm Quý Ngọ: Có mặt tại phiên tòa xét xử Dương Tự Trọng, với tư cách là một nhân chứng, Dương Chí Dũng khai đã nhận của bà Lan 20 tỷ đồng (1 triệu USD) để chuyển cho Thượng tướng Phạm Quý Ngọ, Thứ trưởng Bộ Công an liên quan đến việc đưa hối lộ để "lót tay" cho việc chuyển đổi công năng mục đích sử dụng khu đất Cảng Nhà Rồng- Khánh Hội (quận 4, TP.HCM) sau khi Cảng Sài Gòn di dời.
- Có tên trong hồ sơ Panama: “Hồ sơ Panama” là vụ rò rỉ tài liệu lớn nhất trong lịch sử thế giới, tiết lộ cách thức những người giàu có và quyền lực chuyển tiền ra nước ngoài từ năm 1977 cho tới cuối tháng 12/2015. Theo dữ liệu được công bố hồi tháng 5/2016 từ Hiệp hội các nhà báo điều tra quốc tế (ICIJ), một số nhân vật trong "Hồ sơ Panama" có tên giống với tên lãnh đạo của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát như Truong My Lan và Chu Nap Kee Eric.
- Giữa năm 2014, bà Trương Mỹ Lan cùng Trương Lập Hưng, Trương Mễ, Trương Huệ Nhi, Trương Chí Trung, Ngô Thanh Nhã, Trương Lập Tân, Trương Huệ Vân, Trương Lập Phát và Lâm Thị Hoà đồng loạt xin thôi quốc tịch Việt Nam. Tuy nhiên, đến tháng 6/2015 bà Trương Mỹ Lan cùng 9 thành viên khác trong gia đình đã rút hồ sơ xin thôi quốc tịch Việt Nam và được trả hồ sơ.
“Là người Hoa ở hải ngoại nên chúng tôi rất mong có thể giới thiệu những công ty Trung Quốc có chất lượng và mô hình kinh doanh đặc sắc như CMIG đến với Việt Nam, làm cầu nối cho “Vành đai và Con đường” (Belt and Road Initiative - BRI)) tại các nước Asean trên cơ sở mối quan hệ hợp tác hai bên cùng có lợi",
Vợ chồng doanh nhân Chu Nap Kee Eric – Trương Mỹ Lan nói tại buổi làm việc với Tập đoàn đầu tư dân sinh Trung Quốc (China Minsheng Investment Group, viết tắt: CMIG) tại Thượng Hải vào hạ tuần tháng 10/2016.
Các hoạt động từ thiện và quyên góp
Bà Trương Mỹ Lan là một nữ doanh nhân người Việt gốc Hoa, tình yêu với văn hóa quê hương của Trương Mỹ Lan không hề thua kém các bậc tiền bối. Cô đã từng xây dựng Đền Baptist Tianhou do tổ tiên của cô xây dựng với tư cách độc quyền, và quyên góp hàng triệu đô la để xây dựng Đền Guandi (thường được gọi là “Mượn Đền Người Giàu”) tại Hiệp hội Ngee Ann ở Triều Châu.
Ngoài ra, nhân danh mẹ mình, Trương Mỹ Lan đã hiến đất cho Đền Caotang ở quận thứ sáu để xây dựng ngôi đền. Ông cũng mua bất động sản trị giá hơn một triệu đô la Mỹ để mở rộng nhà thờ của tổ tiên họ Trương. Là một thành viên của Chaoshan, cô cũng đã quyên góp số tiền khổng lồ để xây dựng Bệnh viện An Bình có tuổi đời hàng thế kỷ ở West Causeway.
Vào tháng 11/2017, Zhang Fengyu, người chú thứ hai của Trương Mỹ Lan, người quan tâm đến Sangzi, từng dẫn đầu đoàn du lịch trở về quê nhà vùng đất tổ tiên của Hào Giang. Lần này, mẹ của Trương Mỹ Lan, bà Zhang Keyou, đã quyên góp 200.000 nhân dân tệ cho Hiệp hội từ thiện quận Hào Giang để hỗ trợ xây dựng Công viên Văn hóa Dân gian Hào Giang.
Vào tháng 2/2012, ông Chu Nap Kee và bà Trương Mỹ Lan của Vạn Thịnh Phát Group Holdings đã hào phóng tài trợ cho Đại học Hồng Kông để thành lập “Học bổng Vạn Thịnh Phát Việt Nam” nhằm thu hút những tài năng xuất sắc từ Việt Nam sang học đại học. các chương trình tại trường Đại học.
Việc trao học bổng suốt 6 năm qua từ Quỹ học bổng Tập đoàn Vạn Thịnh Phát Việt Nam, Công ty Cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát tiếp tục trao học bổng toàn phần cho năm học 2019 với trị giá 235.000 đô la Hồng Kông (tương đương 29.300 đô la Mỹ) mỗi năm từng trao giải cho sinh viên Việt Nam du học tại Đại học Hồng Kông (HKU).
Không chỉ tâm huyết với công cuộc xây dựng văn hóa quê hương mà vợ chồng Trương Mỹ Lan còn tham gia nhiều hoạt động từ thiện tại Việt Nam. Được biết, sau khi dịch bùng phát ở Việt Nam, Trương Mỹ Lan và vợ đã tích cực đầu tư vào các khoản quyên góp chống dịch. Theo thống kê chưa đầy đủ, tổng giá trị tiền mặt và vật phẩm mà vợ chồng Trương Mỹ Lan quyên góp lên tới hơn 1 tỷ nhân dân tệ.
