Giải mã hiện tượng Lộc Trời: "Máy in tiền biến mất", Lộc Trời "hết lộc"

Từ một biểu tượng nông nghiệp công nghệ cao với chiến lược “từ đồng ruộng đến bàn ăn”, Tập đoàn Lộc Trời (HoSE: LTG) từng oanh liệt, song chỉ trong vài năm, doanh nghiệp này đã tụt dốc nhanh chóng — từ đỉnh cao lợi nhuận đến vực thẳm thua lỗ và khủng hoảng cấu trúc.

"Máy in tiền" đã... biến mất

Trong cơ cấu kinh doanh của Lộc Trời, mảng gạo chiếm tỷ trọng doanh thu lớn nhưng chỉ đạt biên lợi nhuận khoảng 2%. "Máy in tiền" thực sự giúp công ty bù lỗ và tạo ra lợi nhuận ổn định lại nằm ở mảng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) với biên lợi nhuận cao, khoảng 50%–60%.

Tuy nhiên, bước ngoặt xảy ra đầu năm 2022 khi hợp đồng hợp tác chiến lược giữa Lộc Trời và Syngenta kết thúc đúng theo thỏa thuận ba năm. Syngenta nhanh chóng chuyển sang ký kết hợp tác mới với công ty VFG (Khử trùng Việt Nam), một doanh nghiệp chuyên sản xuất và phân phối BVTV với mạng lưới rộng khắp, khả năng phát triển toàn diện và cam kết dành toàn lực cho mảng này. Việc này khiến "cỗ máy in tiền" của Lộc Trời biến mất hoàn toàn, khiến nền tảng doanh thu của công ty trở nên mong manh hơn bao giờ hết.

"Lộc" chỉ còn trên giấy

Mất đi nguồn lợi nhuận từ BVTV, Lộc Trời không còn cách nào khác ngoài phụ thuộc vào mảng gạo vốn siêu mỏng biên lợi nhuận để gánh những chi phí tài chính khổng lồ. Tình hình càng thêm trầm trọng khi cuối quý I/2024, công ty lỗ ròng hơn 96 tỷ đồng, dòng tiền kinh doanh âm tới 434 tỷ đồng, nợ quá hạn tăng vọt — một số khoản từ 6 tháng đến dưới 2 năm nhảy từ 54 tỷ lên gần 488 tỷ đồng.

Tại đại hội cổ đông thường niên năm 2025 (vào chiều 23/08 tại An Giang), cổ đông của Lộc Trời đã từ chối phương án lỗ 524 tỷ đồng EBITDA, mặc dù kế hoạch dự kiến doanh thu chỉ 4.200 tỷ đồng – là mức thấp nhất trong hơn một thập kỷ.

Khủng hoảng chồng chất — tái cấu trúc, nhân sự và lòng tin tan vỡ

Cuối cùng, Lộc Trời buộc phải tiến hành tái cấu trúc khẩn cấp. Theo lãnh đạo công ty, tiến độ tái cấu trúc nợ ngân hàng đã đạt khoảng 70% mục tiêu, trong đó đã cắt giảm khoảng 1.100 nhân sự, từ con số 2.600 chỉ còn 1.500 người.

Không dừng lại ở đó, cổ đông yêu cầu minh bạch tài chính và kiểm soát rủi ro. Họ chất vấn ban lãnh đạo về lý do xây dựng kế hoạch doanh thu 4.200 tỷ đồng mà vẫn lỗ hơn 500 tỷ, đồng thời đặt vấn đề các rủi ro như tài sản tồn kho bị quá hạn đến 600 tỷ đồng và các thương vụ M&A thiếu hiệu quả.

Đáng chú ý, Lộc Trời cũng lần thứ hai trong ba năm liên tiếp hủy phương án chia cổ tức 30% năm 2023 vì áp lực tài chính nghiêm trọng. Cổ phiếu LTG bị hạn chế giao dịch từ tháng 10/2024 và hiện chỉ còn giao dịch quanh mức 7.900 đồng/cp — giảm hơn 54% so với cùng kỳ, với thanh khoản thấp, bình quân chưa tới 221.000 cp/phiên.

Kết luận: Khi nền tảng yếu, sự "hết lộc" dễ tới

Lộc Trời đã tự đặt mình vào thế nguy hiểm bằng việc phụ thuộc quá nhiều vào đối tác chiến lược trong lĩnh vực BVTV, trong khi không xây dựng đủ nền tảng nội tại bền vững. Khi “máy in tiền” ấy rút đi, công ty không thể cân bằng được chi phí tiền vay, nợ xấu và quản trị dòng tiền. Việc trì hoãn công bố báo cáo tài chính, cắt giảm nhân sự ồ ạt, và hủy cổ tức là những dấu hiệu rõ ràng cho thấy Lộc Trời đang rơi vào khủng hoảng sâu sắc.

Câu chuyện của họ là bài học cảnh tỉnh: một doanh nghiệp không thể chỉ trông chờ vào đối tác để đưa mình vào vị thế cao, nếu không củng cố nền tảng tài chính và chiến lược nội tại, ngày “hết lộc” sẽ đến không báo trước