Ông Shin Dong-bin là ai?
Ông Shin Dong-bin sinh ngày 14/12/1955 tại Nhật Bản. Năm 1977, ông tốt nghiệp cử nhân Khoa kinh tế Trường Đại học Aoyama Gakuin (Nhật Bản), sau đó 3 năm, ông tiếp tục hoàn thành chương trình MBA của Đại học Columbia (Mỹ). Ông Shin Dong-bin là con trai thứ của nhà sáng lập Tập đoàn Lotte - Shin Kyuk-ho và người vợ thứ hai người Nhật Bản - bà Hatsuko Shigemitsu. Anh trai ruột là Shin Dong-joo, người từng nắm quyền điều hành tại Lotte Holdings ở Nhật Bản. Nhưng nay người anh trai này đã mất quyền lực trong tay bởi vì cuộc tranh đấu quyền lực gây “chấn động” dư luận cách đây vài năm. Hiện ông Shin Dong-bin là Chủ tịch Tập đoàn Lotte - một trong 5 chaebol lớn nhất Hàn Quốc.
Năm 1980, sau khi tốt nghiệp thạc sĩ, ông Dong-bin không vào doanh nghiệp của cha mình làm ngay, mà ông lựa chọn làm việc cho chi nhánh tại London của Công ty Nhật Nomura International Ltd. Chỉ trong vòng 6 năm, ông trở thành giám đốc bộ phận nghiên cứu - kinh doanh của công ty. Đến tháng 4/1988, ông quyết định quay trở về phụ giúp cha mình, thông qua công việc tại Lotte Trading tại Nhật Bản. Chỉ 2 năm sau, ông được lệnh của cha phải quay về Hàn Quốc làm việc, và đảm nhiệm cương vị Giám đốc Điều hành Honam Petrochemical (Hàn Quốc, nay là Lotte Chemical).
Chân dung 3 người quyền lực của tập đoàn Lotte (từ trái sang phải): Nhà sáng lập Shin Kyuk-ho, con trai cả Shin Dong-joo, con trai thứ Shin Dong-bin
Việc đưa đưa ông Shin Dong-bin trở về Hàn Quốc được xem như là một bước cờ hợp lý của nhà sáng lập Shin Kyuk-ho. Vì người con trai thứ rành tiếng Hàn, đặc biệt có khả năng kinh doanh nhạy bén hơn người anh cả của mình. Kể từ khi về xứ sở kim chi, ông Dong-bin nắm giữ các vị trí cấp cao ở những công ty thành viên, và liên tục đưa ra những quyết định giúp Tập đoàn Lotte phát triển mạnh mẽ. Chiến lược chủ yếu được ông sử dụng là mở rộng quy bằng cách thâu tóm các doanh nghiệp khác. Một số thương vụ giúp khẳng định tên tuổi của ông Dong-bin như: thâu tóm chuỗi cửa hàng điện tử Hi-Mart, Hyundai Logistics và khách sạn Palace New York.
Chỉ trong vòng vài năm, tất cả các hoạt động của tập đoàn tại Hàn Quốc đều do ông quản lý. Anh cả Shin Dong-joo được giao quyền điều hành hoạt động của Lotte Nhật Bản. Tuy nhiên, quyền lực nằm trong tay của ông Dong-bin lớn hơn rất nhiều so với người anh trai, bởi vì gần 80% hoạt động kinh doanh của tập đoàn đều nằm ở Hàn Quốc. Đây cũng là khởi đầu của một cuộc chiến “vương quyền” giữa hai người anh em ruột tại một trong 5 chaebol của Hàn Quốc.
Cuộc chiến tranh giành “ngôi vương” tại Lotte của người con trai thứ
Có một điều không ai ngờ rằng, việc nắm toàn quyền của tập đoàn Lotte ở Hàn Quốc chính là một cơ hội, giúp cho ông Shin Dong-bin xây dựng phe cánh hùng hậu của mình. Dường như ông đã có riêng cho mình kế hoạch nhằm lật đổ truyền thống “truyền ngôi cho con trai cả” của các tập đoàn tài phiệt Hàn Quốc. Bởi vì ông tự nhận thấy mình xứng đáng hơn so với người anh trai Shin Dong-joo, nhờ vào các kết quả xuất sắc trong việc điều hành công việc của Lotte.
Cuộc chiến bất ngờ nổ ra vào năm 2015. Người được cho rằng sẽ thừa kế đế chế Lotte hùng mạnh - anh cả Shin Dong-joo, đột ngột bị ban giám đốc Lotte Holdings tại Nhật Bản cách chức Phó Chủ tịch. Và người được đề bạt thay thế không ai khác chính là em trai ông. Cuộc đấu đá này không chỉ giữa hai anh em với nhau, mà ông Dong-joo còn có được sự ủng hộ của cha mình. Ngày 27/7/2015, đích thân ông Shin Kyuk-ho là Chủ tịch cùng con trai cả bay thẳng sang Nhật để cách chức ông Dong-bin và một số thành viên thuộc HĐQT của Lottes Holdings.
Nhà sáng lập Lotte bị chính con trai mình cướp ngôi
Tuy nhiên, lúc này phe cánh của cậu con trai thứ của ông Shin tại tập đoàn quá hùng mạnh, nên dù nhận được chỉ thị của Chủ tịch, nhưng HĐQT của tập đoàn ở Nhật Bản vẫn vô hiệu hóa được yêu cầu cách chức. Khủng khiếp hơn, chẳng những chỉ thị bị phớt lờ, nhà sáng lập Lotte còn bị cắt chức CEO, tước hết mọi quyền lực, chỉ còn lại cái mác chủ tịch danh dự. Ông Dong-bin đem lại cho cha và anh trai mình hết bất ngờ này tới bất ngờ khác. Tại trụ sở chính của tập đoàn Lotte ở Hàn Quốc, những người ủng hộ của ông Shin Dong-bin liên tục tạo sức ép để ông Shin Kyuk-ho bị giáng chức xuống còn chủ tịch danh dự. Song song đó, người con trai thứ chễm chệ chiếm ghế Phó Chủ tịch, nắm hết mọi quyền hành của tập đoàn, bỏ trống ghế Chủ tịch.
Cuộc chiến không chỉ xảy ra trong nội bộ công ty, mà cả hai anh em nhà Lotte còn tranh cãi nhau ở trên các kênh truyền thông. Ông Shin Dong-bin nói với báo chí rằng cha mình đã bị người ảnh cả lợi dụng, lừa dối và điều khiển. Ngược lên bên kia chiến tuyến, ông Shin Dong-joo tiết lộ đoạn ghi âm về việc cha ủng hộ mình chứ không phải em trai. Ngay cả người sáng lập Lotte cũng tuyên bố ủng hộ người con trai cả. Sau những cuộc tranh cãi nảy lửa, tháng 8/2015, Lotte chính thức tuyên bố mọi quyền lực đều rơi vào tay ông Dong-bin. Đánh dấu cột mốc mới của tập đoàn Lotte, người con cả bị đánh bại, kỷ nguyên của người sáng lập bị lật đổ bởi chính con trai ruột của mình. Nhưng đây chưa phải hồi kết của câu chuyện.
Giành được quyền lực, ông Shin Dong-bin lại vướng tù tội
Sau khi chính thức “nắm trùm” ở tập đoàn Lotte, vào năm 2016, Phó Chủ tịch tập đoàn Lotte bị cảnh sát bắt giữ và điều tra về tội biển thủ, trốn thuế và tham ô. Các điều tra viên nghi ngờ ông cùng gia đình, và một số người thân cận lợi dụng quyền lực để ngồi vào các ghế lãnh đạo của một số công ty con, nhằm mục đích ngồi không hưởng lương. Vào ngày 22/12/2017, ông Shin Dong-bin bị kết án 20 tháng tù giam, được hoãn thi hành án 2 năm và cha ông dù đã lớn tuổi những vẫn bị kết án 4 năm tù treo.
Tòa án cho rằng gia đình ông Shin đã trả lương tổng cộng 50 tỷ won cho những thành viên trong gia đình, mặc dù họ không làm việc cho công ty, và gây thiệt hại 130 tỷ won cho các công ty con của tập đoàn. Có điều đáng chú ý là người anh cả Shin Dong-joo được tuyên trắng án. Đây cũng là thời cơ để ông Dong-joo cướp “ngôi vương” từ người em trai, đồng thời cũng là đối thủ của mình. Ông thuyết phục HĐQT của tập đoàn khôi phục chức vụ vì em trai có khả năng đi tù, làm ảnh hưởng đến hình ảnh của Lotte. Dù ông cố gắng đưa ra đề nghị tận 4 lần, nhưng đều bị từ chối. Sau tất cả, quyền lực tiếp tục rơi vào tay ông Dong-bin mặc dù đang đi tù.
Đến đầu năm 2018, Phó Chủ tịch tập đoàn Lotte tiếp tục bị kết án 2,5 năm tù giam vì tội danh hối lộ 7 tỷ won (6,5 triệu USD) cho tổng thống. Vụ án nằm trong việc bê bối “chấn động” xứ sở kim chi và cả thế giới của cựu Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye. Thời điểm bị bắt rơi vào lúc Tập đoàn Lotte chuẩn bị IPO mảng kinh doanh khách sạn của mình. Việc liên tiếp vướng cảnh tù tội của ông Dong-bin gây ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động kinh doanh của tập đoàn Lotte.
Ngày 19/1/2020, nhà sáng lập Shin Kyuk Ho qua đời, ông Shin Dong-bin chính thức nắm giữ “ngai vàng” với cương vị Chủ tịch của Lotte. Kể từ đó, mặc dù vướng vòng lao lý, nhưng ông vẫn luôn nắm giữ được quyền lực của mình, tất cả mọi nỗ lực của người anh trai Dong-joo để chống lại ông đều thất bại.
Ngày 12/8/2022 vừa qua, ông chính thức được Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol ban lệnh đặc xá để có toàn quyền lãnh đạo Lotte trong các hoạt động kinh doanh của tập đoàn theo luật của nước này. Đến ngày 31/8/2022, ông đã sang Việt Nam để khảo sát tình hình kinh doanh của tập đoàn tại đây và được đích thân Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc chào đón tại Phủ Chủ tịch. Sau đó, Chủ tịch tập đoàn Lotte đã tham dự lễ động thổ dự án 1 tỷ USD Lotte Eco Smart City Thủ Thiêm - tại khu đô thị Thủ Thiêm, TPHCM.
