Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu và những biến động trong ngành dịch vụ tài chính, nhóm Big4 kiểm toán tại Việt Nam bao gồm: Deloitte, PricewaterhouseCoopers (PwC), Ernst and Young (EY) và Klynveld Peat Goerdeler (KPMG) - đang đối mặt với những thách thức lớn. Năm 2024 đánh dấu một bước lùi đáng kể khi doanh thu và lợi nhuận của các công ty này đạt mức thấp nhất trong vòng 4 năm qua.
💸Theo báo cáo tài chính, tổng doanh thu của nhóm Big4 trong năm 2024 đạt gần 3,688 tỷ giảm 4% so với năm trước đó. Sự sụt giảm này không chỉ phản ánh tình trạng chung của thị trường mà còn cho thấy sự phân hóa trong hoạt động của từng công ty thành viên.
PwC và Deloitte chủ yếu tập trung vào dịch vụ kiểm toán và tư vấn kế toán. Doanh thu từ dịch vụ kiểm toán báo cáo tài chính cho đơn vị không có lợi ích công chúng (Non PIE) của PwC là khoảng 466 tỷ trong khi Deloitte đạt 497 tỷ. Tuy nhiên, doanh thu từ dịch vụ kiểm toán cho đơn vị có lợi ích công cộng (PIE) lại khá khiêm tốn, chỉ lần lượt đạt hơn 78 tỷ và 49 tỷ.
EY với chuyên môn về thuế, công nghệ và giao dịch, có cấu trúc doanh thu tương đối đồng đều hơn, với doanh thu từ PIE 451 tỷ và Non PIE 630 tỷ.
► KPMG lại mạnh trong các lĩnh vực kiểm toán, tư vấn vận hành và pháp lý. Doanh thu từ dịch vụ khác chiếm ưu thế với gần 522 tỷ trong khi doanh thu từ PIE đạt khoảng 158 tỷ và không ghi nhận doanh thu Non PIE.
Mặc dù doanh thu giảm, nhưng tổng chi phí của nhóm Big4 lên tới 94% doanh thu tương đương với 3,450 tỷ cũng giảm 5% so với năm trước. Trong đó, chi phí tiền lương và thưởng cho nhân viên chiếm phần lớn lên đến 2,068 tỷ tức khoảng 60% tổng chi phí. EY dẫn đầu về chi phí với gần 1,273 tỷ trong đó tiền lương trả cho nhân viên cao nhất lên tới gần 695 tỷ.
Năm tài chính 2024, tổng lợi nhuận của nhóm Big4 đạt 178 tỷ giảm 3% so với năm trước. Mặc dù EY có doanh thu cao nhất với 1,278 tỷ lợi nhuận của công ty này lại giảm tới 94%, chỉ còn gần 500 triệu đồng. Tương tự, PwC cũng ghi nhận sự sụt giảm lợi nhuận đến 57% chỉ còn 66 tỷ. Trái ngược, KPMG đã có sự tăng trưởng mạnh mẽ khi lợi nhuận đạt 32 tỷ gấp 14.6 lần so với năm trước. Deloitte cũng ghi nhận lợi nhuận tăng gấp 3.6 lần, đạt 80 tỷ đồng.
♦ Trong tổng số 212 kiểm toán viên hành nghề được chấp thuận trong năm 2024, con số này giảm so với năm trước. Cụ thể, EY hoàn thành kiểm toán cho 350 đơn vị có lợi ích công cộng, KPMG cho 126 đơn vị, trong khi Deloitte và PwC lần lượt là 107 và 106 đơn vị.
Mặc dù tình hình tại Việt Nam kém khả quan, nhưng trên toàn cầu, doanh thu của nhóm Big4 vẫn đạt kỷ lục hơn 212 tỷ USD trong năm 2024, tăng 4% so với năm trước. Theo dữ liệu từ Statista, Deloitte đóng góp phần lớn với hơn 67 tỷ USD, tiếp theo là PwC với hơn 55 tỷ USD, EY với hơn 51 tỷ USD và KPMG với hơn 38 tỷ USD.
🚨Tại Việt Nam, cả ba công ty kiểm toán thuộc Big4 đã gặp phải chỉ trích vì không phát hiện ra những sai phạm tài chính nghiêm trọng trong báo cáo kiểm toán của ngân hàng SCB, liên quan đến vụ bê bối lớn tại Vạn Thịnh Phát. Cụ thể, EY đã kiểm toán cho SCB trong giai đoạn 2012-2016, sau đó SCB chuyển sang sử dụng dịch vụ của Deloitte trong ba năm tiếp theo và cuối cùng là KPMG.
Thậm chí, vào tháng 11/2024, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã quyết định đình chỉ hai kiểm toán viên của EY và một kiểm toán viên của KPMG trong việc thực hiện kiểm toán cho các đơn vị có lợi ích công cộng thuộc lĩnh vực chứng khoán.
Trên toàn cầu, xu hướng tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) và tự động hóa đã dẫn đến sự thay đổi đáng kể trong nguồn lao động của nhóm Big4. Deloitte tại Anh đã bắt đầu một quy trình sa thải 250 vị trí cố vấn, trong khi PwC tại Mỹ thông báo sa thải khoảng 1,800 nhân viên, tương đương 2.5% lực lượng lao động của công ty. EY cũng cắt giảm nhân sự trong bộ phận tư vấn dịch vụ tài chính tại Anh, giảm hơn 5% số lượng nhân viên.
----------------------------------
