Những sai phạm trong các vụ án Vạn Thịnh Phát, Tân Hoàng Minh, FLC như “con voi chui lọt lỗ kim” nhưng bóng dáng của các công ty kiểm toán vẫn hiện rõ, nhưng việc “bỏ lọt” những con số này kiểm toán viên có vô can hay không!?
Chúng ta biết rằng, các kiểm toán viên là làm việc trên hồ sơ do doanh nghiệp cung cấp. Nhưng với nghiệp vụ, kinh nghiệm của mình thì việc có thể phát hiện một số bất thường, chứng từ có rủi ro, nghi ngờ là điều hết sức bình thường. Nhưng tại sao các vụ án gần đây các công ty kiểm toán đều vô can!? chuyện làm đẹp những con số, hay việc làm “hài lòng” khách hàng của mình quan trọng hơn việc thượng tôn pháp luật!?
Việc xung đột lợi ích là không tránh khỏi với các công ty kiểm toán, làm đúng làm chặt chẽ sẽ không còn khách hàng. Mà làm “sai”, đẹp báo cáo, hài lòng thì lại “...”.
Như vụ án của ông Trịnh Văn Quyết trong hệ sinh thái FLC, việc thao túng thị trường chứng khoán cũng có nhóm công ty kiểm toán bị xác định giúp sức “làm đẹp” báo cáo tài chính cho Công ty Faros.
Theo kết luận của Bộ Công an, nhân viên thuộc Công ty TNHH Kiểm toán và Kế toán Hà Nội, Công ty TNHH Kiểm toán ASC đã làm “hài lòng” khách hàng của mình tô điểm cho những con số trên báo cáo tài chính dẫn đến sự vụ đã xảy ra. Các công ty kiểm toán này trình bày đây là khách hàng lớn nên đã cố tình làm sai các báo cáo theo chủ ý khách hàng.
Còn vụ đại án Vạn Thịnh Phát, các kiểm toán viên tại 3 công ty trên dường như không phát hiện điều gì bất thường trong báo cáo tài chính của ngân hàng SCB. Trong khi đó, tại các kết luận trong nhiều kỳ báo cáo phần lớn đều cho thấy “không thấy có vấn đề gì”, “phản ánh trung thực”, phù hợp với chuẩn mực kế toán… Nên vì thế, HĐXX đã có kiến nghị trong quá trình điều tra giai đoạn 2 của vụ án cần làm rõ vai trò, trách nhiệm của các công ty kiểm toán và kiểm toán viên của 3 công ty Ernst & Young (EY), Deloitte Việt Nam và KPMG tại ngân hàng SCB trong 10 năm qua.
Hai công ty Kiểm toán Nam Việt - Chi nhánh phía Bắc, CPA Hà Nội cũng bị cơ quan tố tụng đưa ra những cáo buộc liên quan trong vụ án Tân Hoàng Minh.
Nếu tính đến ngày 29/2/2024, trên cả nước có 221 doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ kiểm toán và 2.343 kiểm toán viên hành nghề.
Đã có đến 21 doanh nghiệp kiểm toán và 3 kiểm toán viên hành nghề bị xử phạt vi phạm hành chính năm 2023. Trong khi đó, năm 2024 cũng có nhiều công ty không được Bộ Tài Chính chấp thuận kiểm toán.
Những sai phạm vừa qua đã cho ta thấy rõ được con voi có thể chui lọt lỗ kim, nếu lợi ích lớn có thể “che mờ” sự trung thực và chính trực.
