Thực ra, khi ngẫm lại, mình thấy 3 lời khuyên này vẫn còn đúng cho đến ngoài 30.
Và bản thân mình cũng cần phải học, luyện, khám phá nhiều, chứ cũng chẳng phải giỏi giang gì.
Mình mong muốn chia sẻ ra ở đây để chúng ta cùng học hỏi, để không phung phí và hoài tiếc về sau.
1. CAREER CAPITAL - Vốn sự nghiệp
Đầu cuộc cafe anh hỏi mình dạo này làm gì.
Mình chia sẻ về công việc tư vấn của mình. May mắn được làm việc với nhiều lãnh đạo cấp cao. Học hỏi rất nhiều từ những người lãnh đạo ấy, không chỉ kiến thức, kinh nghiệm, mà còn là tâm thế, góc nhìn, lối nghĩ.
Mình cũng chia sẻ mình là thành viên nhỏ tuổi nhất team. Mình đóng góp cho team nhiều góc nhìn mới mẻ, công nghệ, xu thế.
Mình cũng đang cố gắng để vừa làm, vừa học, vừa đưa ra đề xuất để nâng cấp các quy trình vận hành hiện có, kèm với các ý tưởng để mở rộng độ phủ cho những giá trị mà tập đoàn đang đóng góp cho thị trường.
Anh bảo ok, cứ tích lũy dần đi.
Những kinh nghiệm được tích lũy ở thời điểm khoảng vài năm kinh nghiệm là vô cùng quý.
Ở khoảng này, bạn đỡ bay nhảy như khi mới ra trường, sẵn lòng cởi mở với sự phát triển của thời cuộc, lại có sự chín chắn nhất định vì đã trải qua vài năm cay đắng ngọt bùi.
Bạn giờ đây đã trưởng thành hơn, nhưng vẫn còn sức lực và sự ham học hỏi.
Vậy nên hãy làm đều, làm chăm, làm mới.
Vốn sự nghiệp sẽ đắp nên bởi những viên gạch lớn ở thời điểm này.
2. SOCIAL CAPITAL - Vốn quan hệ
Khi nói thêm về công việc mình đang làm, anh bảo:
"Network còn đáng giá hơn lương cả trăm lần. Và em có cơ hội tốt để xây cái đó. Đặc biệt khi làm việc với các anh chị lớn."
Mình được nhắc nhở về một điều mà đôi khi mình take it for granted (nghiễm nhiên coi là điều bình thường).
Cũng phải nói thực rằng, xây dựng network với mình vẫn là điều gì đó khá khó khăn, vì mình hướng nội và muốn dành thời gian nạp năng lượng một mình.
Tuy nhiên, cái "hướng nội" ấy không thể là cái cớ để mình không làm điều cần phải làm được.
Chịu khó giao tiếp với người khác sẽ giúp học hỏi được nhiều thứ, mà nếu cứ ru rú (dù có chăm đọc, chăm học trên mạng) sẽ không thể có được.
"Nhưng khi network với các anh chị lớn, em chẳng offer được gì cho họ cả."
Tiền không.
Quyền lực không.
Mối làm ăn cũng không.
Anh bảo:
"Những ông nào thành công, thường rất thích chia sẻ. Em có một điều để offer rồi. Đó là sự lắng nghe."
Mình như bừng tỉnh.
Đúng là mình chẳng có gì xôi thịt để offer, nhưng mình lại may mắn có được insight này.
Và nó không chỉ dừng ở chuyện lắng nghe.
"Giữa 100 thằng biết lắng nghe lời khuyên từ các anh chị lớn, thì chỉ có 10 người làm theo lời khuyên, và chỉ có 1 người quay lại feedback với các anh chị ấy."
Đó mới là cái khó.
Phải làm, và phải quay lại để chia sẻ bài học và cảm ơn anh chị.
Đó là việc còn quý hơn rất nhiều so với quà cáp hay tiền bạc.
Vốn quan hệ cần tích lũy một cách có chiến lược dài hạn.
Mình lại càng thấm hơn nữa chữ "social capital".
Mà đây không chỉ đơn giản là networking.
Nó là cái cần build, không thể buy.
3. FINANCIAL CAPITAL - Vốn tài chính
Người giàu và người nghèo chỉ khác nhau đúng 1 tư duy lõi.
Có khi chỉ vì cái đó thôi mà hàng chục năm hùng hục cũng có thể tiêu tùng:
"Để tiền làm việc cho mình."
Giá nhà chung cư ở thành phố lớn hiện khoảng 3 tỉ cho một căn tạm ở được.
Một người lương 30 triệu (khá tốt so với mặt bằng chung) phải nhịn ăn uống, ở ngoài đường, tức là không tiêu pha gì hết, thì 10 năm sau, mới mua nổi cái nhà với giá hiện tại.
Mà giá bất động sản thì cứ gấp đôi sau khoảng 10 năm.
Vậy thì cứ hì hục làm mãi, cũng sẽ chẳng bao giờ mua được nhà mất.
Bạn hoàn toàn có thể làm việc chăm chỉ và tích góp tiền đầy một két, hoặc tài khoản.
Nhưng tiền mặt thì luôn mất giá.
Anh có nói thêm về các tầng tài sản (theo mức độ an toàn giảm dần):
1. Bất động sản
2. Gửi ngân hàng hoặc mua vàng
3. Cổ phiếu
4. ESOP
5. Startup
(Tạm thời không để cập crypto ở đây vì crypto tùy con. Nếu mà mua coin top thì sẽ kiểu như cổ phiếu; nếu mà mua meme coin thì chắc còn nguy hiểm hơn cả startup.)
Càng nghèo thì càng phải đi từ dưới lên trên. Tức là, ở độ tuổi trẻ, thì có thể đổ tiền vào startup, rồi ESOP, rồi mua cổ phiếu.
Dần dần, khi bắt đầu có nhiều tiền hơn, thì bắt đầu đầu tư vào những tài sản mang tính bền vững hơn.
Tuy nhiên, cần phải lưu ý một điều rằng, để có được cái nền tảng tài chính vững vàng trong dài hạn, thì cũng cần phải mua những cái ở tầng trên.
Nhưng mà cái phù hợp nhất có lẽ là tầng số 2 và tầng số 3, để luôn tiết lũy mật khoản, phòng ngừa rủi ro, chứ không "all in" vào toàn bộ những cái rủi ro toàn tập.
Mà rủi ro nhiều thì nó cho mình cái đòn bẩy để có cơ hội phát triển và trải nghiệm khi mà mình còn chưa có quá nhiều thứ để mất ở độ tuổi trẻ.
Còn lại, dành ra một phần để xây cái nền cho dài hạn.
Tài chính cần một khoảng thời gian rất dài đầu tư thì mới có compound growth, có hiệu ứng cộng dồn được.
TÓM LẠI LÀ:
1. Vốn sự nghiệp:
Sẵn sàng lăn xả đóng góp cho nơi mình làm, kiến thức kĩ năng sau này là mình hưởng, chẳng thiệt đi đâu mà sợ.
2. Vốn quan hệ:
Lắng nghe, học hỏi từ các anh chị lớn, áp dụng những lời khuyên đó vào hành động thực tế, quay lại chia sẻ và cảm ơn anh chị.
3. Vốn tài chính:
Để tiền làm việc cho mình, dám liều startup ở độ tuổi trẻ chưa có gì nhiều để mất, tích lũy và đầu tư từ sớm với các tài sản bền vững.
Trên đây là 3 ý mình nắm bắt được từ cuộc trò chuyện đầy value với anh.
Những gì mình chia sẻ chỉ dưa trên kinh nghiệm, không phải kiến thức chính thống.
Mình cũng rất mong được lắng nghe chia sẻ từ bạn, về những loại vốn cần xây, đặc biệt ở những năm giữa sự nghiệp.
Để chúng ta, 10 năm sau nhìn lại,
không thở dài, thốt ra câu "Giá mà mình biết sớm hơn...
Theo: Lê Minh Hiếu
