Ông Dương Ngọc Minh là người đã nổi tiếng với biệt danh “Vua cá tra” Việt Nam. Công ty Thuỷ sản Hùng Vương (HVG) của ông với doanh thu cao ngất hơn 18.000 tỷ đồng cũng từng là TOP đầu làng xuất khẩu ở Việt Nam. Tuy nhiên, những thành công ngày đó hiện đang khép lại vì nhiều nước đi không chính xác của ông Dương Ngọc Minh.
Thuỷ sản Hùng Vương có vốn điều lệ 32 tỷ đồng, được thành lập năm 2003 tại tỉnh Tiền Giang. Công ty hoạt động chính trong lĩnh vực chế biến cá tra fillet đông lạnh xuất khẩu với công suất nhà máy 50 tấn nguyên liệu/ngày. Đến năm 2007, Thuỷ sản Hùng Vương chính thức chuyển đổi mô hình sang Công ty cổ phần với vốn điều lệ tăng gấp 13 lần chỉ sau 4 năm hoạt động, tức 420 tỷ đồng.
Việc đầu tư và bành trướng giúp Hùng Vương có những kết quả tích cực. Giai đoạn 2008-2009, Thuỷ sản Hùng Vương nhanh chóng lớn mạnh, vượt qua Nam Việt (ANV) để trở thành đơn vị xuất khẩu cá tra lớn nhất Việt Nam.
Thời điểm năm 2009, cổ phiếu của Hùng Vương được niêm yết tại HoSE, vốn điều lệ công ty khi đó tăng ên 600 tỷ đồng. Theo sóng thị trường, HVG trở thành “ngôi sao” với thị giá đỉnh cao hơn 20.000 đồng/cp. Doanh thu và lợi nhuận của HVG cũng ghi nhận kết quả tăng mạnh những năm đầu cổ phần hoá. Theo đó, doanh thu năm 2009 tăng gấp đôi so với doanh thu năm 2007 (khi chưa cổ phiếu HVG chưa lên sàn). Doanh thu các năm tiếp theo cũng được Hùng Vương báo cáo tăng trưởng bằng lần/năm. Đến năm 2016, doanh thu đạt đỉnh lên tới 17.900 tỷ đồng.
Đó cũng là căn nguyên dẫn đến việc vung tay vào hàng loạt các vụ thâu tóm trong ngành của Hùng Vương. Doanh nghiệp này còn mở rộng ra lĩnh vực kinh doanh khác trong giai đoạn 2014 như mua Thức ăn Chăn nuôi Việt Thắng (VTF), Thủy sản Tắc Vân (TFC), mua Thực phẩm Sao Ta (FMC) và thành lập công ty con Hùng Vương Bến Tre, Hùng Vương Sông Đốc, đầu tư vào dự án chăn nuôi lợn, bóng đá…
Giai đoạn đỉnh cao của Hùng Vương dường như sắp kết thúc vào năm 2015. Theo đó, Hùng Vương đã phải chịu tác động kép từ giá cá tra giảm do dư cung, vấn đề thuế quan tại các thị trường xuất khẩu và việc đầu tư dàn trải càng làm trầm trọng thêm những khó khăn.
Việc Hùng Vương đầu tư phần lớn tiền bạc đi thâu tóm các doanh nghiệp khác trong khi kinh doanh đang gặp khó đã khiến tài sản tăng nhưng cũng đẩy nợ phải trả tăng tương ứng. Nợ vay lớn dẫn đến chi phí lãi vay cao, dao động 200 - 500 tỷ đồng mỗi năm đã dần ăn mòn lợi nhuận của doanh nghiệp.
Doanh nghiệp đã dần chìm sâu trong thua lỗ, lỗ sau thuế lên đến 1.123 tỷ đồng vào đỉnh điểm năm 2019. Trước đó vào năm 2016, công ty lãi sau thuế gần 10 tỷ đồng.
Để có được nguồn tiền, duy trì hoạt động chung, Hùng Vương đã bán đứt các công ty con như Sao Ta (Mã: FMC) cho đại gia chứng khoán Nguyễn Duy Hưng, bán đi 50% vốn tại CTCP Thức ăn chăn nuôi Việt Thắng cho VinEco của Tỷ phú Phạm Nhật Vượng vào cuối năm 2017.
Tháng 2/2018, HVG bán lô đất tại 765 Hồng Bàng (TP HCM), thu về 370 tỷ đồng; trong tháng 3/2018, doanh nghiệp này cũng bán thành công lô đất tại 94 Phạm Đình Hổ (TP HCM) và thu về 190 tỷ đồng. Song song đó, công ty còn bán bớt các vùng nuôi trồng.
Ông Dương Ngọc Minh cũng từng đưa ra nhận định về năm 2019 là một năm "đầy rẫy những khó khăn", bao gồm cú sốc nhận mức thuế chống bán phá giá cao nhất trong số các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra sang thị trường Mỹ; thị trường cá nguyên liệu trong nước tới chu kỳ thoái trào sau hai năm tăng trưởng nóng là 2017 - 2018 và khó khăn tài chính ba năm liền khi ngân hàng chậm giải ngân vốn.
Tính đến cuối tháng 9/2019 (năm tài chính của HVG kết thúc ngày 30/9), tổng tài sản của HVG xấp xỉ 8.025 tỷ đồng. Trong đó các khoản phải thu ngắn hạn lên tới 3.722 tỷ - chiếm 46% tổng tài sản và hàng tồn kho - chiếm 21% tổng tài sản.
Nợ quá hạn của doanh nghiệp này ghi nhận hơn 1.560 tỷ đồng, đa số đến từ các công ty thủy sản. Tính đến 30/9/2019, giá trị đầu tư của HVG tại các công ty liên doanh, liên kết đã giảm hơn 150 tỷ so với giá gốc đầu tư, tương đương 625 tỷ đồng.
Công ty CP Hùng Vương và Công ty CP Sản xuất, Chế biến và Phân phối nông nghiệp Thadi ký kết hợp tác chiến lược ngày 9/1/2020.
Đầu năm 2020, cú bắt tay hợp tác chiến lược của Hùng Vương với Thaco ngay thời điểm Hùng Vương đang dưới vực sâu từng được giới đầu tư kỳ vọng rất nhiều. Tuy nhiên kết quả không như mong đợi, chỉ mới sau 8 tháng, HVG bị Sở Giao dịch Chứng khoán TP HCM (HOSE) hủy niêm yết bắt buộc, phía Thaco cũng đã thoái sạch số cổ phần tại HVG sau gần một năm đầu tư.
Cũng trong tháng 8/2020, Thủy Sản Hùng Vương chuyển đăng ký giao dịch sang UpCOM. Tuy vậy việc công bố thông tin vẫn chậm trễ dẫn đến ngày 28/2/2023, cổ phiếu HVG đã bị điều chỉnh từ trạng thái bị hạn chế giao dịch sang trạng thái bị đình chỉ giao dịch. Từ đó đến nay, HVG cũng không có thêm động thái đáng chú ý nào.
Một bài học rất lớn từ câu chuyện kinh doanh của "Vua cá tra" Dương Ngọc Minh đó là việc sử dụng đòn bẩy tài chính, vay ngân hàng một cách bừa bãi. Nếu doanh nghiệp không kiểm soát tốt nguồn lực tài chính sẽ dễ dàng vung tay quá trớn để thỏa mãn tham vọng, khởi đầu cho một vết trượt dài.
