Mình vừa đọc tin mà không khỏi bất ngờ: The Coffee House từng được định giá hơn 1.100 tỷ, nay chính thức được Golden Gate mua lại với giá chỉ 270 tỷ đồng, con số chưa bằng 1/4 giá trị trước đây nữa.
Thương vụ chấn động ngành F&B
Theo báo cáo tài chính 2024 của Golden Gate, vào ngày 8/1, họ đã hoàn tất việc mua lại 99,98% cổ phần của Công ty Cổ phần Thương mại Dịch vụ Trà Cà Phê VN (đơn vị sở hữu The Coffee House). Từ thời điểm này, The Coffee House chính thức trở thành công ty con của Golden Gate.
Không chỉ có thay đổi về chủ sở hữu, ông Trần Việt Trung - Chủ tịch HĐQT Golden Gate cũng kiêm luôn vai trò Tổng Giám đốc của The Coffee House.
Điều đáng nói là Golden Gate chỉ cần bỏ ra 270 tỷ đồng, trong khi vào năm 2021, The Coffee House từng được định giá 1.171 tỷ đồng. Chỉ sau 4 năm, giá trị thương hiệu này đã giảm sốc, đánh dấu một trong những cú trượt dài của thị trường cà phê chuỗi Việt Nam.
Vì sao vậy?? Mình phỏng đoán thế này:
1. Kinh doanh thua lỗ kéo dài, áp lực tài chính đè nặng
Dù từng là một chuỗi cà phê phát triển nhanh, nhưng từ 2019 đến 2023, The Coffee House chưa từng có lãi => khó khăn về dòng tiền, buộc doanh nghiệp phải tìm kiếm nhà đầu tư mới hoặc bán mình để thoát khỏi áp lực tài chính.
2. Số lượng cửa hàng thu hẹp, quy mô giảm mạnh
- Năm 2023: Có khoảng 150 cửa hàng trên cả nước.
- Đến 2024: Đóng hơn 30 cửa hàng, chỉ còn 93 cửa hàng.
Việc đóng cửa hàng hàng loạt là dấu hiệu rõ ràng cho thấy mô hình kinh doanh của The Coffee House gặp vấn đề, khó duy trì hiệu suất hoạt động như trước. Khi quy mô thu hẹp, giá trị của chuỗi cũng giảm mạnh.
3. Cạnh tranh gay gắt, mất dần lợi thế
Thị trường cà phê Việt Nam ngày càng khốc liệt với sự vươn lên của các thương hiệu lớn khác như
+ Highlands Coffee: Định vị rõ ràng, mở rộng mạnh mẽ.
+ Phúc Long: Cà phê + trà sữa, cộng với sự hỗ trợ từ Masan.
+ Starbucks, Trung Nguyên Legend: Mỗi thương hiệu đều có tệp khách hàng riêng.
Trong khi đó, The Coffee House lại loay hoay trong việc tái định vị, chưa tạo được dấu ấn đặc biệt để giữ chân khách hàng.
4. Không tìm được nhà đầu tư đủ mạnh để bơm vốn
Trước đây, The Coffee House từng có tham vọng gọi vốn để mở rộng, nhưng với tình trạng kinh doanh bết bát, không có nhiều nhà đầu tư sẵn sàng rót tiền. Golden Gate có lẽ là lựa chọn tốt nhất vào thời điểm này, dù mức giá mua lại thấp hơn kỳ vọng.
5. Chiến lược “cắt lỗ” để tái cấu trúc
Ban lãnh đạo The Coffee House có thể đã chọn cách bán lại cho Golden Gate để tránh tình trạng thua lỗ kéo dài hơn nữa. Bởi nếu không bán sớm, họ có thể còn phải chịu tổn thất nặng hơn, nhất là khi xu hướng kinh doanh đang đi xuống.
Mình nghĩ The Coffee House chấp nhận bán với giá thấp vì không còn nhiều lựa chọn. Tình trạng kinh doanh kém, cạnh tranh khốc liệt, áp lực tài chính lớn và khó gọi vốn đã khiến họ phải "gật đầu" với Golden Gate. Có thể đây không phải thương vụ lý tưởng, nhưng ít nhất còn hơn là tiếp tục chìm trong khó khăn mà không có lối ra.
-----
Ra đời năm 2014, The Coffee House từng là "đứa con tinh thần" của Nguyễn Hải Ninh - người cũng đồng sáng lập Urban Station. Với mô hình không gian mở, giá cả tầm trung, chuỗi này nhanh chóng mở rộng, đạt 60 cửa hàng chỉ sau 3 năm.
Thời kỳ đỉnh cao, Nikkei Asia từng gọi The Coffee House là chuỗi cà phê phát triển nhanh nhất tại Việt Nam. Nhưng rồi mọi chuyện thay đổi khi Nguyễn Hải Ninh rời đi vào năm 2021.
Từ đó đến nay, dù có nhiều lần thay đổi lãnh đạo và thử nghiệm các chiến lược tái cấu trúc, nhưng The Coffee House vẫn chưa một lần báo lãi trong giai đoạn 2019-2023.
-> Doanh thu lên xuống thất thường: Năm 2022 tăng 67%, nhưng năm 2023 lại giảm 11%, còn 700 tỷ đồng.
-> Chuỗi liên tục đóng cửa hàng: Năm 2024, hơn 30 cửa hàng bị đóng tại TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng, Hải Phòng, Cần Thơ... Giờ đây, The Coffee House chỉ còn 93 cửa hàng, giảm mạnh so với mức 150 cửa hàng cuối 2023.
-> Lỗ lũy kế vẫn còn, khiến tình hình tài chính ngày càng căng thẳng.
Mình nghĩ nguyên nhân chính có thể là do thị trường cà phê Việt Nam cạnh tranh quá khốc liệt. Highlands Coffee, Phúc Long, Starbucks, Trung Nguyên Legend đều có chiến lược mạnh, trong khi The Coffee House loay hoay thay đổi mô hình, nhưng vẫn không tìm được điểm khác biệt đủ lớn để giữ chân khách hàng.
Golden Gate bước vào “cuộc chơi” cà phê
Golden Gate vốn nổi tiếng với các chuỗi Lẩu nướng Gogi, Kichi-Kichi, Hutong, nhưng chưa từng có kinh nghiệm vận hành chuỗi cà phê. Liệu họ có thể vực dậy The Coffee House không?
Cũng phải nói rằng bản thân Golden Gate cũng không ở trong trạng thái tài chính quá tốt. Cụ thể là:
+ Doanh thu 2024: 6.634 tỷ đồng (tăng 5%) nhưng lợi nhuận trước thuế chỉ đạt 128 tỷ, giảm 28% so với năm trước.
+ Hủy chia cổ tức 53%: Cuối 2023, cổ đông Golden Gate còn kỳ vọng được nhận cổ tức tiền mặt 53%, nhưng rồi công ty quyết định hủy bỏ kế hoạch này để dồn vốn cho các dự án mở rộng.
Với việc mua lại The Coffee House, Golden Gate đang đặt cược vào thị trường đồ uống để đa dạng hóa danh mục kinh doanh. Nhưng thử thách lớn nhất vẫn là làm sao giúp chuỗi này có lãi trở lại.
Liệu Golden Gate có vực dậy được The Coffee House không?
