Diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 đã ảnh hưởng tiêu cực nền kinh tế Việt Nam khiến hàng loạt doanh nghiệp lâm vào cảnh đóng cửa, tạm dừng hoạt động. Với cấu trúc kinh tế phụ thuộc nhiều vào nguồn vốn ngân hàng, nợ xấu các nhà băng trong nước theo đó cũng gia tăng nhanh chóng dù chính phủ và NHNN đã có nhiều chính sách hỗ trợ.
Theo thống kê số liệu từ báo cáo tài chính quý II/2021 của 29 ngân hàng, tổng số dư nợ xấu nội đến thời điểm 30/6/2021 đã tăng 4,5% so với cuối năm trước lên gần 124.900 tỷ đồng. Trong đó, một loạt ngân hàng lớn có tốc độ tăng nợ xấu ở mức con số như VietinBank (+52,1%), Vietcombank (+31,3%), ACB (+26,6%), SHB (+19,6%),…
Tại phiên thẩm tra về tình hình kinh tế - xã hội của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội tiến hành ngày 29/9, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Kim Anh cho biết tỷ lệ nợ xấu nội bảng và nợ xấu tiềm ẩn cuối năm nay dự kiến sẽ ở mức 7,1% - 7,7%, xấp xỉ 8%.
Trong bối cảnh đó, giới phân tích dự báo về kết quả kinh doanh ngân hàng quý III sẽ có chiều hướng đi xuống so với nửa đầu năm.
Tại báo cáo chiến lược đầu tháng 10 mới công bố, Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho biết hiện nay, nhiều ngân hàng đã gần chạm mức trần tín dụng được giao và nộp đơn xin cấp hạn mức mới và đây sẽ là động lực cho ngành ngân hàng trong quý IV. Tuy nhiên, VDSC đánh giá kết quả kinh doanh của nhóm ngân hàng không thực sự khả quan trong quý III vừa qua.
Cụ thể, nhóm phân tích ước tính lợi nhuận trong quý III có thể tăng trưởng chậm lại đáng kể so với quý II. Ngoài ra, sau tròn một quý thực hiện giãn cách tại TP HCM, bức tranh nợ xấu của ngành ngân hàng đang là vấn đề được quan tâm nhiều hơn.
Theo đó, VDSC vẫn duy trì quan điểm nợ xấu và nợ được cơ cấu lại của ngành ngân hàng tăng mạnh trong giai đoạn cuối năm và ảnh hưởng lên tốc độ và độ lớn của trích lập dự phòng. Tuy nhiên nợ xấu sẽ có độ trễ trong việc hình thành và đồng thời cũng có sự lệch pha giữa tốc độ tăng nợ xấu của các nhà băng.
"Chúng tôi kỳ vọng điểm rơi về nợ xấu sẽ chủ yếu ở quý cuối năm, nhưng các ngân hàng sẽ chủ động trích lập trong quý III tùy tình hình và năng lực tài chính của riêng từng ngân hàng", theo VDSC.
Theo SSI Research, nợ xấu tiềm ẩn sẽ tăng mạnh hơn trong nửa cuối năm 2021 cũng như nửa đầu năm 2022, chi phí dự phòng cho các khoản nợ xấu này sẽ tăng dần cho cả năm 2021 và năm 2022. Các khoản nợ xấu mới từ khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh sẽ đặt ra những thách thức hơn nữa về vốn cho các ngân hàng. Với mỗi 1% nợ xấu tăng thêm, tỷ lệ an toàn vốn (CAR) ước tính giảm từ 0,4 đến 0,8 điểm phần trăm.
Trong báo triển vọng tháng 10, SSI Research cũng dự báo nợ xấu của ngành ngân hàng sẽ tăng cao hơn dự kiến và ảnh hưởng tiêu cực đến triển vọng lợi nhuận của nhóm ngành này.
Tương tự, VnDirect cho rằng đà tăng trưởng lợi nhuận của ngành sẽ chậm lại trong nửa cuối năm do biên lãi suất giảm. Bên cạnh đó, việc áp dụng giãn cách xã hội do dịch COVID-19 lâu hơn dự kiến có thể khiến các ngân hàng ghi nhận trích lập dự phòng cao hơn và cầu tín dụng yếu hơn trong giai đoạn nửa sau 2021 và 2022.
Kết quả cuộc điều tra xu hướng kinh doanh của NHNN đối với toàn bộ các TCTD và chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam cho thấy các TCTD nhận định mặt bằng rủi ro (MBRR) tổng thể của các nhóm khách hàng tiếp tục chiều hướng tăng rõ rệt, với 50,5% TCTD nhận định MBRR “tăng” trong quý III/2021, 33,7% TCTD dự báo MBRR “tăng” trong quý IV/2021 và 50,5% TCTD dự báo MBRR “tăng” trong cả năm 2021, cao hơn nhiều so với tỷ lệ các TCTD nhận định MBRR “tăng” ở kỳ điều tra.
Tỷ lệ TCTD nhận định rủi ro tổng thể của khách hàng hiện tại ở mức “cao và khá cao” tiếp tục tăng từ mức 32,1% tại kỳ điều tra trước lên 46,5% ở kỳ điều tra này, ghi nhận mức cao nhất kể từ khi NHNN tiến hành điều tra Xu hướng kinh doanh theo quý (quý I/2014).
Cũng theo kết quả cuộc điều tra, tình hình kinh doanh quý III được các TCTD đánh giá là có chiều hướng “suy giảm” so với quý trước. Dự kiến trong thời gian tới, có 54% TCTD kỳ vọng tình hình kinh doanh cải thiện hơn trong quý IV và cả năm 2021, thấp hơn so với kỳ vọng tại kỳ điều tra trước (67,6-73,3%)
Đáng chú ý, đây cũng là lần đầu tiên kể từ khi NHNN thực hiện điều tra, hệ thống TCTD cho biết, lợi nhuận trước thuế cùng các kết quả hoạt động kinh doanh (thu nhập ròng từ lãi, thu nhập ròng từ phí và dịch vụ, thu nhập từ hoạt động tự doanh) trong quý điều tra có chiều hướng “suy giảm” so với quý trước.
