Một dự án kinh tế tuần hoàn trị giá 5 tỷ USD vừa được đề xuất tại Quảng Ninh. Chủ đầu tư là một cái tên không xa lạ với giới doanh nhân: TS. Mai Huy Tân là người từng được biết đến là nhà sáng lập thương hiệu Xúc xích Đức Việt.
Điều đáng chú ý hơn cả: ông khởi nghiệp khi đã hơn 50 tuổi, từng bán công ty thành công cho nhà đầu tư nước ngoài, và giờ đang đặt cược vào một hướng phát triển mà theo ông, có thể giúp Việt Nam tăng trưởng bền vững trong hàng chục năm tới.
Kinh tế tuần hoàn và tham vọng 5 tỷ USD
Dự án do Công ty CP Tư vấn đầu tư phát triển xanh THDV đề xuất, gồm ba hợp phần có mối quan hệ hỗ trợ qua lại:
* Tổ hợp năng lượng xanh (713 ha): sản xuất điện từ sinh khối, năng lượng tái tạo, lưu trữ dưới dạng khí thiên nhiên hóa lỏng.
* Trung tâm chăn nuôi bò Angus (65 ha): kèm nhà máy chế biến thức ăn chăn nuôi, phân hữu cơ từ chất thải.
* Vùng nguyên liệu nông lâm nghiệp (70.000 ha): cung cấp nguyên liệu đầu vào cho các hợp phần còn lại.
3 hợp phần tạo thành một chu trình khép kín: chất thải từ chăn nuôi thành đầu vào cho năng lượng, phụ phẩm trồng trọt làm thức ăn cho bò, năng lượng từ điện sinh khối nuôi ngược lại toàn hệ thống.
Theo TS. Tân, đây là mô hình "tuần hoàn thật", không chỉ mang lại lợi nhuận mà còn hạn chế tối đa lãng phí và phát thải, đồng thời có thể tạo việc làm cho hàng chục nghìn lao động địa phương.
Một doanh nhân đến sau, nhưng đi trước về tư duy
Sinh năm 1949, Mai Huy Tân từng lấy bằng tiến sĩ toán kinh tế tại Cộng hòa Liên bang Đức, về nước và công tác gần 30 năm trong ngành năng lượng.
Tuy nhiên, ông rẽ hướng bất ngờ ở tuổi 52 để thành lập Công ty CP Thực phẩm Đức Việt, được biết đến qua dòng sản phẩm xúc xích công nghiệp. Cũng tại đây, ông bắt đầu ứng dụng tư duy tuần hoàn: dùng chất thải chăn nuôi làm nguyên liệu sản xuất phân, tái sử dụng vào chuỗi sản xuất.
Năm 2016, ông bán công ty cho tập đoàn Daesang (Hàn Quốc), và kể từ đó tập trung hoàn toàn vào các mô hình phát triển bền vững, nghiên cứu và tư vấn các dự án xanh.
Không còn là khái niệm lý thuyết
Trong nhiều năm, "kinh tế tuần hoàn" chủ yếu được nhắc đến trong các tài liệu học thuật hoặc hội thảo chính sách. Nhưng với ông Tân, mô hình này phải đi ra thực tiễn, và đi kèm con số cụ thể.
5 tỷ USD là con số lớn, nhưng không phải điều bất thường trong các dự án hạ tầng. Điều đáng chú ý là ý tưởng hệ thống hóa mô hình tuần hoàn trên quy mô vùng, không tách biệt giữa năng lượng, nông nghiệp và môi trường như trước kia.
Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh, ông Phạm Đức Ấn, đã ghi nhận tiềm năng dự án và cho biết tỉnh sẵn sàng hỗ trợ nếu tính khả thi được làm rõ.
Ở tuổi 75, TS. Mai Huy Tân vẫn theo đuổi các mô hình đổi mới. Ông không còn vận hành nhà máy, cũng không làm điều gì quá ồn ào, nhưng lại tiếp tục theo đuổi một hướng đi mà nhiều người trẻ cũng chưa dám đặt cược: kinh tế tuần hoàn.
Có thể dự án này thành công hoặc chưa thành công ngay, nhưng tư duy hệ thống và cách nhìn dài hạn của một người từng đi qua cả nhà nước, tư nhân và khởi nghiệp vẫn là điều đáng để theo dõi.
