Tuần lễ Bạch kim Thượng Hải chính thức khai mạc ngày 7/7, trong bối cảnh kim loại quý màu trắng bạc – bạch kim (Pt, nguyên tử số 78) – ngày càng khẳng định vai trò trung tâm trong chiến lược năng lượng sạch của Trung Quốc. Theo Kế hoạch Phát triển Công nghiệp Xe Năng lượng Mới do Quốc vụ viện ban hành, bạch kim đã được xếp vào nhóm "kim loại chiến lược", với mục tiêu đảm bảo nguồn cung ổn định phục vụ cho quá trình khử carbon quốc gia.
PGMs (kim loại nhóm bạch kim) là thành phần cốt lõi trong công nghệ màng trao đổi proton (PEM) – nền tảng của thiết bị điện phân hydro và pin nhiên liệu tạo ra điện từ hydro xanh. Trung Quốc từ năm 2019 đã gia tăng nhập khẩu PGMs với khối lượng vượt xa nhu cầu sử dụng trước mắt, thể hiện sự chuẩn bị dài hạn.
Hiện nay, Trung Quốc dẫn đầu toàn cầu về số lượng phương tiện chạy bằng hydro với trên 28.000 xe lưu hành và hơn 400 trạm nạp nhiên liệu tính đến 2024. Theo ông Jesse Schneider (ZEV Station), mục tiêu đến năm 2030 là đạt mốc 1 triệu xe hydro và 1.000 trạm nạp trên toàn quốc.
Dù hệ thống giao dịch kỳ hạn cho PGMs tại Trung Quốc chưa hoàn thiện, bài phát biểu từ Sở Giao dịch Hàng hóa Quảng Châu (GFEX) tại sự kiện năm ngoái đã hé lộ triển vọng ra mắt hợp đồng tương lai cho bạch kim và palladium. Đặc biệt, GFEX dự kiến sẽ cho phép giao nhận cả dạng miếng và bột – điều mà chưa sàn nào trên thế giới thực hiện được. Điều này hứa hẹn đem lại giải pháp hiệu quả cho doanh nghiệp công nghiệp và sản xuất ô tô, vốn sử dụng chủ yếu dạng bột.
Thêm vào đó, sự xuất hiện của các công cụ phòng hộ rủi ro giá như hợp đồng tương lai sẽ giúp thị trường Trung Quốc vận hành hiệu quả hơn, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu đầu tư bạch kim ngày càng tăng. Trung Quốc hiện chiếm tới 64% tổng cầu toàn cầu đối với bạch kim dạng thỏi và xu năm 2024, và cũng là quốc gia tiêu thụ lớn nhất, với 30% tổng cầu phân bổ cho ô tô (17%), trang sức (20%), công nghiệp (31%) và đầu tư (32%).
Giá bạch kim thấp hơn vàng đang là yếu tố thúc đẩy nhu cầu trang sức tăng 15% trong năm nay. Đồng thời, Hội đồng Đầu tư Bạch kim Thế giới (WPIC) kỳ vọng nhu cầu bạch kim trong ngành hydro tại Trung Quốc có thể chạm mốc 1 triệu ounce/năm vào cuối thập kỷ này.
Song song, nhiều quốc gia đang đẩy nhanh các sáng kiến hydro: Úc cấp 432 triệu AUD cho trung tâm hydro Hunter Valley; châu Âu triển khai đường ống BarMar 400 km dưới Địa Trung Hải để kết nối Tây Ban Nha và Pháp; Slovakia ra mắt xe tải chạy hydro đầu tiên.
Tại châu Phi, Nam Phi khởi động giai đoạn cuối của dự án Ammonia Xanh ở Vịnh Nelson Mandela và xây dựng tua-bin gió đầu tiên ở Mpumalanga. Những sáng kiến này thể hiện xu thế toàn cầu hóa trong đầu tư vào năng lượng sạch và kim loại chiến lược như bạch kim.
Bạch kim – mặt hàng nổi bật trong giao dịch hàng hóa tại Việt Nam
Tại Việt Nam, bạch kim đang giữ vị thế là mặt hàng có giá trị giao dịch lớn nhất thông qua Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV). Với mức độ thanh khoản cao, độ biến động hấp dẫn và vai trò thiết yếu trong các lĩnh vực công nghiệp, bạch kim trở thành công cụ đầu tư hiệu quả cho cả nhà đầu tư cá nhân lẫn tổ chức.
Nhu cầu toàn cầu về bạch kim trong sản xuất năng lượng xanh, đặc biệt là hydrogen, đang ngày càng tăng mạnh. Xu hướng này mở ra cơ hội rõ rệt cho các nhà đầu tư tại Việt Nam tiếp cận thị trường quốc tế một cách minh bạch, hợp pháp và an toàn thông qua hệ thống giao dịch của MXV – nơi kết nối với các sàn lớn như CME, ICE, LME.
