Washington, ngày 5/8/2025 – Một làn sóng tranh cãi lớn đang lan rộng tại Washington sau khi Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ (BLS) công bố điều chỉnh dữ liệu việc làm trong suốt năm 2023 và đầu 2024. Sai lệch này dẫn đến việc Erica Groshen, trưởng phòng thống kê kỳ cựu, phải rời chức vụ trong bối cảnh giới chức trách đối mặt với áp lực chính trị gia tăng.
Dữ liệu bị sửa đổi, niềm tin bị lung lay
Theo báo cáo cập nhật, các số liệu việc làm được công bố hàng tháng trước đây đã bị thổi phồng quá mức so với thực tế – khiến thị trường, các nhà hoạch định chính sách và cả Cục Dự trữ Liên bang (Fed) đưa ra các quyết định dựa trên thông tin sai lệch. Tổng mức điều chỉnh giảm lên đến hàng trăm nghìn việc làm, làm dấy lên nghi ngờ về độ tin cậy của toàn hệ thống thống kê kinh tế liên bang.
Biều đồ thể hiện việc sửa đổi bảng lương tháng 6 lớn bất thường
Thể hiện mức điều chỉnh lần đầu (first revision) cho số liệu việc làm tháng 6/2025.
Giảm mạnh 133.000 việc làm, là mức điều chỉnh âm lớn nhất trong hơn 4 năm qua.
Cho thấy ước tính ban đầu của BLS đã quá lạc quan, dẫn đến sai lệch lớn cần sửa lại.
Biểu đồ thể hiện lần sửa đổi thứ hai đối với ước tính tiền lương đã trở nên lớn hơn gần đây
Thể hiện mức điều chỉnh lần thứ hai (second revision) cho các tháng.
Với tháng 5/2025, số liệu bị điều chỉnh giảm tới 125.000 việc làm, là lớn nhất kể từ năm 1983 (ngoại trừ đợt COVID-19).
Điều này gợi ý rằng sai lệch trong các ước tính sơ bộ ngày càng tệ hơn, làm giảm niềm tin của thị trường.
Biều đồ thể hiện mức điều chỉnh gộp của cả tháng 5 và tháng 6/2025: giảm tới 258.000 việc làm – mức lớn kỷ lục trong lịch sử, nếu loại trừ đại dịch.
Các ước tính ban đầu đang mất dần độ chính xác, ảnh hưởng tới:
Chính sách của Fed
Kỳ vọng thị trường
Quyết định của nhà đầu tư
Áp lực chính trị: Thống kê trở thành “chiến trường”
Sự việc diễn ra trong bối cảnh cuộc bầu cử tổng thống Mỹ đang cận kề và chính quyền Trump đang gia tăng sức ép lên các cơ quan liên bang nhằm củng cố niềm tin cử tri về khả năng điều hành kinh tế. Việc một quan chức cấp cao phải từ chức vì dữ liệu sai lệch đã khiến Nhà Trắng tận dụng cơ hội để chỉ trích “sự thiếu minh bạch của bộ máy quan liêu”.
Tác động thị trường: Cổ phiếu lao dốc, Fed chịu sức ép
Ngay sau khi thông tin bị rò rỉ, các chỉ số chứng khoán Mỹ đã giảm điểm nhẹ, trong khi lợi suất trái phiếu biến động mạnh do giới đầu tư lo ngại Fed có thể đã đánh giá sai tình hình lao động – yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chính sách lãi suất.
Các mặt hàng nhạy cảm như vàng đã tăng nhẹ do vai trò trú ẩn trong bối cảnh bất ổn, trong khi thị trường hàng hóa tiêu dùng đối mặt với khả năng điều chỉnh lại kỳ vọng tăng trưởng.
Cảnh báo rộng hơn về chất lượng dữ liệu
Vụ việc đặt ra câu hỏi nghiêm trọng về chất lượng và tính kịp thời của dữ liệu thống kê – đặc biệt trong bối cảnh các quyết sách tài khóa, tiền tệ và thương mại đang dựa mạnh vào dữ liệu theo thời gian thực. Các chuyên gia kêu gọi tăng cường giám sát độc lập và cải tổ quy trình kiểm định nội bộ của BLS.
Kết luận
Cuộc khủng hoảng dữ liệu lao động không chỉ khiến một quan chức cao cấp mất chức, mà còn làm rung chuyển niềm tin vào hệ thống thống kê quốc gia – nơi từng được xem là nền tảng cho chính sách kinh tế Mỹ. Trong một năm bầu cử đầy biến động, những con số giờ đây không còn chỉ là dữ liệu, mà là mũi tên chính trị sắc bén hướng về niềm tin công chúng.
