Ở Nhật, có một thuật ngữ thú vị gọi là “madogiwa-zoku” (窓際族 – “bộ lạc bên cửa sổ”).
Đây là cách gọi dành cho những nhân viên lớn tuổi hoặc sắp về hưu, được công ty giữ lại nhưng giao cho công việc mang tính hình thức, ít trách nhiệm, và thường ngồi ở bàn làm việc cạnh cửa sổ.
Hiện tượng này có thể nhìn theo hai mặt:
Mặt tích cực: Xuất phát từ văn hóa tuyển dụng trọn đời và tôn trọng thâm niên.
Công ty không sa thải nhân viên lớn tuổi mà vẫn giữ họ lại, như một cử chỉ tri ân. Điều đó giúp họ duy trì vị thế và thể diện xã hội, tránh cảm giác bị bỏ rơi.
Mặt tiêu cực: Nhiều khi, đây cũng là “cách ép mềm” để họ tự xin nghỉ. Công việc nhạt nhòa, không có trọng trách, khiến họ cảm thấy bị gạt sang bên lề.
Bị gọi là “madogiwa-zoku” đồng nghĩa với việc bạn đã không còn thực sự được coi trọng về chuyên môn.
Vì vậy có thể Madogiwa-zoku vừa là sự tôn vinh, vừa là sự loại trừ mềm mại. Nó phản ánh tính hai mặt trong văn hóa doanh nghiệp Nhật:
- Giữ thể diện cho người đi trước.
- Nhường chỗ cho thế hệ trẻ năng động hơn.
Một hiện tượng vừa nhân văn, vừa cay đắng trong môi trường làm việc ở Nhật.
Theo: Mạc Thanh Hải
