Tỷ phú Lý Tiểu Đông (tên tiếng Anh là Forrest Li), ông sinh năm 1977 tại Thiên Tân, Trung Quốc. Hiện tại ông đã chuyển sang quốc tịch Singapore sau khi sang đất nước này định cư và lập nghiệp. Đồng thời, với sự nghiệp kinh doanh lẫy lừng, ông cũng đang là người giàu nhất Singapore với số tài sản trị giá khoảng 19.8 tỷ USD mà ông đang nắm giữ. Ông là chủ tịch của tập đoàn Sea - công ty mẹ của kênh thương mại điện tử Shopee đang chiếm được lượng người dùng rất lớn, và cũng nhà phát hành game Garena.
Như rất nhiều tỷ phú thành công khác, ông lập nghiệp từ hai bàn tay trắng và không xuất thân từ gia đình giàu có, nhưng nhờ trí thông minh từ nhỏ với một tấm gương sáng ở trường học, thành tích học tập khá tốt phần nào cũng tác động đến thành công của ông lúc bấy giờ.
Tỷ phú Lý Tiểu Đông từng bị bạn bè xem là một kẻ hơi lập dị, thời Đại học, ông dường như suốt ngày cắm mặt tại... tiệm net, thời gian còn lại thì ở giảng đường. Tên tiếng Anh của ông bây giờ cũng được đặt theo một nhân vật Forrest Gump có cá tính lập dị trong bộ phim kinh điển Mỹ cùng tên.
Dù còn khá trẻ nhưng ông đã thành công liên tục trong sự nghiệp kinh doanh của mình.
Sau khi tốt nghiệp Đại học Kỹ thuật, Lý Tiểu Đông đã sang Mỹ học thạc sĩ và tiếp tục làm rạng ngời con đường học vấn của mình tại Đại học Stanford danh tiếng, ông xuất sắc đỗ vào ngành Quản trị kinh doanh của ngôi trường này. Ông đã nên duyên vợ chồng với bạn gái quen trong thời gian học thạc sĩ tại đây. Hai người đã quyết định làm việc tại Singapore và nhanh chóng đi đến hôn nhân. Cả hai đều có thành tích học tập tốt, bằng cấp cao. Tuy vậy, ở nơi xứ người, họ vẫn phải chật vật mưu sinh. Thời điểm năm 2005, khi mới đặt chân đến đảo quốc sư tử, Lý Tiểu Đông và vợ anh không có gì trong tay, sống trong một căn hộ tý hon, thậm chí cả hai còn phải tìm cách xoay cho khoản nợ học phí thạc sĩ là 100.000 USD (hơn 2 tỷ VNĐ).
Garena được thành lập năm 2009, đây là một công ty khởi nghiệp đầu tiên mà không phá sản của Lý Tiểu Đông. Trụ sở công ty ban đầu là một căn phòng siêu nhỏ trên phố Maxwell, Singapore. Tập đoàn Tencent cũng là cổ đông của công ty. Lý Tiểu Đông cùng doanh nghiệp của mình chẳng mấy chốc thu bộn tiền sau thành công quá nhanh và mạnh của tựa game huyền thoại Free Fire. Sau Tim Sweeney - tác giả của game Fortnite, Lý Tiểu Đông là người thứ hai trên thế giới trở thành tỷ phú nhờ game trực tuyến.
Tuy vậy, sản phẩm được cho là thành công và được biết đến nhiều nhất của Tập đoàn Sea hiện nay chính là Shopee. Đây là kênh thương mại điện tử, phục vụ rất tốt nhu cầu mua sắm của người dùng, đã và đang "càn quét" khắp châu Á, và tất nhiên Việt Nam cũng không đứng ngoài sự thành công này. Shopee đang cạnh tranh lớn với các đối thủ ông lớn như Alibaba với Lazada. Theo thống kê của iPrice và SimilarWeb, năm 2020, Shopee là sàn thương mại có lượng truy cập website trung bình cao nhất khu vực. Theo bản báo cáo của App Annie, Shopee là ứng dụng mua sắm được tải xuống nhiều thứ hai trên toàn cầu.
Hiện tại, CEO điều hành tập đoàn Sea vẫn là Lý Tiểu Đông, ông nắm giữ 13,8% cổ phần tại đây.
Câu chuyện sa thải nhân viên
Shopee đã ra mắt tại 7 thị trường trên khắp Đông Nam Á và từ đó mở rộng ra hoạt động ở tổng cộng 13 thị trường. Tính đến cuối năm 2021, Shopee có hơn 67,000 nhân viên, theo Bloomberg.
Tình trạng sa thải nhân sự của Shopee bắt đầu diễn ra từ tháng 3/2022, với động thái đầu tiên là Shopee đóng cửa văn phòng tại Ấn Độ, 300 nhân viên theo đó đã bị sa thải. Sự việc xảy ra sau khi Chính phủ Ấn Độ can thiệp bằng quy định dẫn đến việc cấm một số ứng dụng, bao gồm cả Free Fire của Garena. Cũng trong tháng này, Shopee đã rút khỏi thị trường châu Âu duy nhất mà họ có mặt, chính là Pháp.
Đến cuối tháng 8/2022, Shopee dù đã gửi lời mời làm việc đến một số nhân sự mới, tuy nhiên, họ đã rút lại, mặc kệ một trong số đó có cả công dân Trung Quốc đã phải bay sang Singapore, chuẩn bị cho hành trình mới của mình ở một tập đoàn lớn này. Thông tin được cập nhật bởi South China Morning Post.
Đầu tháng 9, Shopee tiếp tục thông báo đến các nhân viên rằng các chi nhánh ở ở Chile, Columbia, Mexico đã được ngưng hoạt động và Shopee hoàn toàn rút khỏi Argentina, theo Straits Times.
Tại Singapore, Shopee bắt đầu cắt giảm nhân sự ở thị trường này vào thời điểm cuối tháng 9, điều này cũng diễn ra tại các văn phòng ở Trung Quốc và Indonesia. Công ty đã sa thải 180 nhân viên tại các thị trường này, tương đương khoảng 3% lực lượng lao động của mình.
Ngày 29/09, Shopee tiếp tục sa thải nhân viên tại văn phòng ở Đài Loan (Trung Quốc).
Việc sa thải loạt nhân sự chắc chắn sẽ mang lại những kết quả không tốt đối với ông chủ Forrest Li. Trang mạng xã hội LinkedIn đã tràn ngập bài đăng từ các nhân viên cũ, ai nấy đều bày tỏ về cú sốc cũng như sự suy sụp tinh thần khi bị chấm dứt hợp đồng. Như một cách trả lời cho làn sóng dư luận này, ông Forrest Li đã viết một bức thư dài 1,000 từ gửi cho nhân viên vào ngày 15/9 vừa qua. Ông cho hay công ty phải thích ứng theo sự thay đổi của thế giới.
"Trước đây, chúng tôi ưu tiên tăng trưởng, phải tăng trưởng bằng mọi giá. Đây không phải là cách tiếp cận sai lầm vì bối cảnh thế giới khi đó rất phù hợp. Nhưng bây giờ, mọi thứ đã thay đổi và chúng tôi phải thích ứng.", ông chủ Shopee viết.
Ảnh: FILI
Ông cho biết thêm, đây là cách duy nhất để có thể cứu công ty bởi các nhà đầu tư đang tháo chạy để tìm nơi trú ẩn an toàn, dẫn đến nguồn vốn cho Shopee đang dần cạn kiệt. Và một tư duy mới mà cả ông và ban lãnh đạo phải tiếp thu chính là cắt giảm chi phí, hy sinh tăng trưởng bằng cách sa thải nhân viên. các giám đốc cấp cao nhất tạm thời không nhận lương cũng là một trong những kế hoạch cắt giảm chi phí mà tỷ phú Li đề ra trong bức thư. Ông còn khẳng định mục tiêu của công ty trong 12 – 18 tháng tới là tự cung tự cấp.
Tất cả yếu tố này dẫn đến việc Shopee ưu tiên dòng tiền thông qua cắt giảm chi phí và hy sinh tăng trưởng. Kết quả, họ phải sa thải nhân viên và thay đổi tư duy theo cách ông Li nói trong bức thư gửi nhân viên.
Khi một người sếp trăn trở vấn đề sa thải nhân viên, nghĩa là có thể một nhân viên tốt phải mất đi nguồn thu nhập và thông báo sa thải chắc chắn sẽ hạ thấp lòng tự trọng của họ. Tuy nhiên, đối với một người sếp mà nói, đó cũng là một điều kinh khủng với họ.
Sa thải nhân sự cũng là một vấn đề đau đầu của lãnh đạo
Để câu chuyện sa thải nhân sự được công bằng thì doanh nghiệp phải đặt ra luật chơi từ trước. Tức là ai vi phạm thì bị loại ra khỏi cuộc chơi. Mỗi một công ty có kỷ luật và yêu cầu hiệu quả công việc của công ty, mức phạt cho hành vi không hoàn thành trách nhiệm có thể rơi vào kỷ luật hoặc bị sa thải, tùy vào mức độ và tình huống.
Ở câu chuyện của Shopee hay nhiều ông lớn công nghệ khác như Meta cũng đang đối mặt, do tái cơ cấu công ty bắt buộc phải giảm nhân sự, kéo theo người lãnh đạo phải lựa chọn người có năng lực và mang lại hiệu quả cao, đó cũng là sự công bằng. Tuy vậy, doanh nghiệp cần có cách trao đổi hợp lý đối với nhân sự, để hai bên có sự thỏa đáng nhất định trong câu chuyện nhạy cảm này.
