A. Ưu điểm
- Tư nhân hóa đầu tư hạ tầng lớn: Giảm gánh nặng ngân sách nhà nước.
- Cam kết rõ ràng về tiến độ, nguồn vốn, và công nghệ: Cho thấy sự chuẩn bị bài bản của Vinspeed.
- Gắn kết phát triển hạ tầng – bất động sản – công nghiệp phụ trợ: Mô hình này từng thành công tại Nhật Bản, Trung Quốc.
B. Rủi ro
- Nhà nước bảo lãnh 80% vốn vay là rủi ro ngân sách lớn nếu doanh thu không đạt kỳ vọng.
- Thời gian ưu đãi 99 năm là quá dài so với quy mô tương tự các dự án khác tại Việt Nam.
- Kết hợp đầu tư BĐS với hạ tầng dễ gây lo ngại “hạ tầng phục vụ BĐS” thay vì ngược lại.
- Chưa có cơ chế rõ ràng về việc phân chia lợi ích, kiểm soát giá vé, chất lượng vận hành sau khi khai thác.
⸻
2. Nội dung đề xuất chính: Tổng quan dự án
- Tên dự án: Dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam
- Dự án đã có chủ trương đầu tư từ Nghị quyết 172/2024/QH15 và Nghị quyết 106/NQ-CP.
- Tổng mức đầu tư (chưa bao gồm chi phí bồi thường GPMB): 67,34 tỷ USD (1.713.548 tỷ đồng).
Trong đó:
- 1.562 nghìn tỷ đồng (~61,35 tỷ USD) là tổng mức đầu tư trừ chi phí GPMB.
- 1.713.548 tỷ đồng (~67,34 tỷ USD) là tổng vốn bao gồm bồi thường, hỗ trợ tái định cư.
- Thời gian triển khai dự kiến: Bắt đầu từ cuối 2025, vận hành năm 2030.
⸻
Cơ chế đầu tư được đề xuất
- Hình thức: Đầu tư tư nhân trực tiếp hoặc PPP (Đối tác công tư).
- Vinspeed mong muốn làm chủ đầu tư dự án.
- Đề nghị cho phép công ty triển khai dự án bất động sản, khu đô thị tại các khu vực lân cận đường sắt để tạo nguồn thu hỗ trợ đầu tư và phát triển hạ tầng xã hội.
⸻
Nguồn vốn và phân bổ
- 20% vốn tự có của Vinspeed: ~312,33 nghìn tỷ đồng (~12,27 tỷ USD).
- 80% vốn còn lại do Nhà nước vay thay: ~1.249,6 nghìn tỷ đồng (~49,08 tỷ USD).
- Không tính lãi trong 35 năm đầu.
- Vinspeed cam kết hoàn trả khoản vay này trong thời gian hoạt động của dự án bằng doanh thu vận hành và các nguồn thu hợp pháp khác.
⸻
Chính sách ưu đãi được kiến nghị
- Miễn thuế toàn bộ máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải đường sắt và các linh kiện nhập khẩu.
- Thời gian hoạt động của dự án: 99 năm.
- Vé tàu có thể được áp dụng mức giá 60–75% giá vé máy bay tùy tuyến.
- Được hưởng các ưu đãi đặc biệt khác theo luật định.
⸻
Cam kết từ phía Vinspeed
- Cam kết hoàn thành xây dựng trong 5 năm sau khi có mặt bằng sạch.
- Sẽ chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực, làm chủ công nghệ liên quan đến vận hành, bảo trì hạ tầng đường sắt.
- Vinspeed xác định vai trò dẫn dắt công nghiệp phụ trợ và đổi mới sáng tạo quốc gia thông qua dự án.
⸻
Kiến nghị và khả năng triển khai
- Văn bản thể hiện rõ chiến lược thuyết phục Chính phủ thông qua hình thức đề xuất trực tiếp (Direct Proposal).
- Đây là bước đi tiền đề cho phương án PPP cải tiến, cho phép nhà đầu tư tư nhân đề xuất dự án quy mô quốc gia.
- Vinspeed chủ động yêu cầu được giao dự án để chào mừng Đại hội Đảng lần thứ XIV cuối 2025, cho thấy mong muốn tiến độ phê duyệt nhanh.
⸻
AI tóm tắt văn bản
