Ngày hôm nay nếu cùng nói về 2 sự kiện:
1) Brexit
2) Ông Trump lên làm tổng thống, một người phản đối toàn cầu hóa, đòi Mỹ rút khỏi TPP
Đa số nhà đầu tư và thị trường đều thấy nó bình thường, vì đông nhất là nhà đầu tư mới từ 2020. Thị trường giờ đây đã vượt qua xa ngày đó. Nhưng đâu biết rằng, vào 2016 những biến cố này từng làm cả thế giới tài chính chao đảo không khác gì sự căng thẳng chúng ta đang chứng kiến ngày nay. Việt Nam thì cũng lo sốt vó chứ kém gì.
Trước khi Brexit chính thức diễn ra, đã có hàng loạt bài báo lo ngại về việc Anh và EU sẽ giảm dòng vốn FDI vào Việt Nam, cũng như tác động tiêu cực đến xuất nhập khẩu nếu châu Âu rơi vào bất ổn. Kết hợp với việc việc ông Trump đắc cử cũng được xem như một khởi đầu đảo ngược xu hướng tự do hóa và hội nhập toàn cầu.
Khi Mỹ mới chỉ dự định rút khỏi TPP, giới chuyên gia quốc tế, báo quốc tế, báo Việt Nam xem đây là một cú sốc với Việt Nam. Bởi trong số các nước tham gia, Việt Nam được hưởng lợi nhiều nhất, nhạy cảm nhất, đặc biệt trong việc mở rộng xuất khẩu sang Mỹ, thị trường chiếm gần 18% GDP quốc gia.
Thế nhưng khi ngày nay kể lại lịch sử thị trường, ít ai nhắc đến những nỗi lo đó vì:
Khi xem lại biểu đồ giai đoạn ấy, mọi người thường chỉ nhìn sang bên phải biểu đồ, thấy chứng khoán đã đi lên, người ta tự coi những tin xấu lúc trước là nhảm nhí mà không hiểu người sống tại thời điểm đó thì có những thông tin gì, có những kinh nghiệm gì. Chỉ có tin tức lo ngại và cảm xúc thật.
Khi tôi kể cho một người bạn có 5 năm kinh nghiệm chứng khoán về sự kiện Hải Dương năm 2014 khiến chứng khoán giảm là chao đảo thế nào, bạn ấy không nghĩ đó là một sự kiện lớn vì biến động vài trăm điểm là bình thường và bảo "lúc ấy phải là cơ hội để mua chứ"
"Thế ông có mua cổ phiếu đợt vừa rồi giảm vì thuế đối ứng không?" - Tôi hỏi
"Không! Cái này nó khác, cái này đánh thuế cao như này là chưa từng có trong tiền lệ"
"Ờ hồi đó thì cũng thế đấy"
Người ta thích kể chuyện dựa trên kết quả, ít ai để tâm đến quá trình. Khi chứng khoán tăng mạnh suốt năm 2017, người ta phải tìm lý do tích cực ai cũng nói đó là nhờ tiền rẻ, nhờ tăng trưởng kinh tế. Nhưng ít ai xem xem có cái gì tiêu cực, xem trước đó thị trường đã phải vượt qua bao thử thách và hoài nghi để xây dựng lại niềm tin.
Như Benjamin Graham từng nói: "Thị trường chứng khoán luôn lo lắng về điều gì đó."
Biết đâu, 7 năm nữa khi nhìn lại năm 2025 chúng ta sẽ thấy một chu kỳ tăng trưởng mới đã qua, và những xáo trộn của hiện tại... lại bị quên lãng.
Cre:Trương Đắc Nguyên
Ps: 2020 Vĩ mô rất xấu, 2014-2015 cũng vậy.