Nước Mỹ đang áp dụng mức thuế cao lên hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam, trong đó có sản phẩm của Apple. Điều này có thể sẽ ảnh hưởng lớn đến kế hoạch mở rộng sản xuất của hãng công nghệ khổng lồ tại thị trường Đông Nam Á.
Vào ngày 3/4, Tổng thống Donald Trump thông báo rằng Mỹ sẽ áp thuế 46% đối với hàng hóa từ Việt Nam và 26% từ Ấn Độ. Những mức thuế này có hiệu lực ngay lập tức. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia thương mại cho rằng đây chỉ là bước khởi đầu nhằm tạo cơ sở cho các cuộc đàm phán giảm thuế sau này.
Áp lực lên Apple
Hiện Apple đang phải chịu mức thuế 20% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, nơi sản xuất khoảng 90% iPhone trên toàn cầu. Theo kế hoạch mới của Trump, mức thuế này dự kiến tăng lên 34%, điều này sẽ tạo thêm gánh nặng cho Apple, một trong những công ty công nghệ lớn nhất thế giới.
Người phát ngôn của Apple đã từ chối bình luận về vấn đề này.
Từ năm 2017, Apple đã bắt đầu đa dạng hóa chuỗi cung ứng của mình để giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc. Khi ông Trump nhậm chức, Apple đã chuyển một phần sản xuất iPad và AirPods sang Việt Nam, đồng thời xây dựng dây chuyền lắp ráp iPhone tại Ấn Độ. Quá trình này mất tới 5 năm để đào tạo nhân lực và xây dựng cơ sở hạ tầng cần thiết.
Các nhà máy tại Ấn Độ hiện được kỳ vọng sẽ sản xuất khoảng 25% trong tổng số 200 triệu iPhone bán ra hàng năm. Đồng thời, Apple cũng chuyển một phần sản xuất các sản phẩm như AirPods, iPad và MacBook sang Việt Nam. Sau khi dịch COVID-19 bùng phát làm gián đoạn hoạt động tại nhiều nhà máy ở Trung Quốc, Việt Nam trở thành lựa chọn thay thế khả thi.
Đến năm 2023, hơn 10% trong số 200 nhà cung cấp lớn nhất của Apple đã đặt nhà máy tại Việt Nam. Số lượng đối tác của Apple ở Việt Nam đã tăng lên 35, giúp quốc gia này trở thành trung tâm cung ứng lớn nhất của Apple tại Đông Nam Á và đứng thứ 4 toàn cầu.
Apple đã hợp tác với nhiều tập đoàn lớn tại Việt Nam như Foxconn, Luxshare, Samsung, Intel và LG. Dự đoán đến năm 2025, Việt Nam sẽ sản xuất khoảng 20% tổng số iPad và Apple Watch, 5% MacBook và tới 65% AirPods. Điều này cho thấy vị thế ngày càng quan trọng của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu của Apple.
--------------------
Không chỉ riêng Apple, nhiều công ty công nghệ khác cũng sẽ cảm nhận được ảnh hưởng từ những mức thuế mới này. Ví dụ, Google và Microsoft cũng có sản phẩm điện tử tiêu dùng đáng kể, mặc dù không hoàn toàn phụ thuộc vào chuỗi cung ứng quốc tế.
Một nguồn tin từ DigiTimes cho biết Google đã chuyển một phần đơn đặt hàng sản xuất smartphone Pixel từ Trung Quốc sang đối tác tại Việt Nam để đảm bảo kế hoạch sản xuất và cung ứng không bị ảnh hưởng bởi căng thẳng thương mại Mỹ - Trung. Kể từ năm 2019, Google đã làm việc với các đối tác để chuyển đổi một nhà máy Nokia cũ tại Bắc Ninh thành cơ sở sản xuất smartphone Pixel.
Ngoài ra, Google cũng có kế hoạch mở rộng quy mô sản xuất dòng Pixel tại Việt Nam trong năm 2023, với nhiều thiết bị phần cứng mới được đăng ký tại quốc gia này.
Kế hoạch thương mại của Trump
Mức thuế mới được đưa ra nằm trong kế hoạch của ông Trump nhằm thay đổi cách thức thương mại toàn cầu. Ông muốn áp thuế lên tất cả các quốc gia đang thu phí đối với hàng hóa xuất khẩu của Mỹ. Trong một buổi họp báo tại Nhà Trắng, Trump cho biết tác động chính đến nền kinh tế đến từ sự kết hợp giữa thuế suất, thao túng tiền tệ và các rào cản thương mại khác.
Chi phí từ các mức thuế "có đi có lại", như cách Trump gọi, có thể gây khó khăn cho Apple, đặc biệt là do các sản phẩm như iPhone, iPad và Apple Watch chiếm gần 75% doanh thu của công ty, tương đương gần 400 tỷ USD mỗi năm.
Theo Morgan Stanley, mức thuế mới có thể làm gia tăng chi phí hàng năm của Apple thêm 8,5 tỷ USD. Nếu không được hỗ trợ từ chính quyền, lợi nhuận của công ty trong năm tới có thể giảm khoảng 0,52 USD mỗi cổ phiếu, tương đương 7,85 tỷ USD, tương đương khoảng 7% lợi nhuận dự kiến của năm tới.
Sau thông tin về mức thuế mới, cổ phiếu của Apple giảm 5,7% trong phiên giao dịch sau giờ.
Bà Anna-Katrina Shedletsky, người sáng lập Instrumental – một công ty tại Silicon Valley chuyên sử dụng trí tuệ nhân tạo để cải thiện quy trình sản xuất, cho biết Apple sẽ nhanh chóng đưa những con số thuế này vào các mô hình nội bộ. “Họ sẽ biết chỉ trong vài giờ rằng tình hình nghiêm trọng đến mức nào,” bà nói.
CEO Apple Tim Cook từng cam kết với chính quyền Mỹ rằng Apple sẽ đầu tư hàng trăm tỷ USD vào nước này. Vào tháng 2 vừa qua, Apple đã tuyên bố sẽ đầu tư 500 tỷ USD, phần lớn trong số đó đã nằm trong kế hoạch chi tiêu của công ty.
Trong nhiệm kỳ trước của ông Trump, Tim Cook đã cố gắng duy trì mối quan hệ tốt với chính quyền để tránh những mức thuế không mong muốn. Nhờ đó, Apple đã miễn thuế cho iPhone và Apple Watch.
Dù Tim Cook đã nỗ lực để xây dựng mối quan hệ với chính quyền Mỹ, Apple vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc chuyển dây chuyền sản xuất về quê nhà. Nhà máy ở Texas, nơi lắp ráp máy tính Mac, từng gặp phải gián đoạn vì một số công nhân nghỉ ca trước khi ca mới bắt đầu.
Tim Cook đã chỉ ra rằng Mỹ thiếu lao động có tay nghề cao trong lĩnh vực sản xuất, khiến cho việc cạnh tranh với Trung Quốc trở nên khó khăn. “Tại Mỹ, nếu tổ chức một cuộc họp dành cho các kỹ sư chế tạo khuôn và công cụ, có lẽ chúng tôi không thể lấp đầy căn phòng,” ông nói. “Còn ở Trung Quốc, có thể lấp đầy nhiều sân bóng.”
