Dạo gần đây lại xuất hiện nhiều cuộc thảo luận xoay quanh rủi ro mà máy tính lượng tử có thể gây ra đối với Bitcoin. Một số người cho rằng đây sẽ là dấu chấm hết của Bitcoin, trong khi số khác thì gọi đó là FUD (tin giả gây hoang mang) và bỏ qua. Như thường lệ, sự thật thường nằm ở giữa.
Vậy chuyện gì đã xảy ra? BlackRock vừa bổ sung một rủi ro mới vào hồ sơ định kỳ nộp cho SEC liên quan đến quỹ ETF Bitcoin của họ (IBIT). Cụ thể, BlackRock cảnh báo rằng nếu công nghệ máy tính lượng tử tiếp tục phát triển vượt bậc, nó có thể phá vỡ các thuật toán mã hóa đang bảo vệ mạng lưới Bitcoin. Điều này có thể tạo điều kiện cho hacker chiếm đoạt ví — bao gồm cả ví của quỹ ủy thác do BlackRock quản lý — và gây tổn thất cho cổ đông. Đây là một rủi ro dài hạn nếu Bitcoin không kịp thích nghi với những mối đe dọa lượng tử trong tương lai.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần hiểu là các công ty tài chính bắt buộc phải công bố mọi rủi ro tiềm ẩn đối với các quỹ hoặc ETF mà họ quản lý khi nộp hồ sơ cho SEC, và BlackRock cũng không phải ngoại lệ. Vì vậy, việc họ đề cập đến rủi ro lượng tử chỉ đơn giản là nghĩa vụ công bố thông tin minh bạch.
Về phần rủi ro từ máy tính lượng tử, hiện đang có nhiều bài báo và bài đăng trên mạng xã hội nói rằng máy tính lượng tử có thể phá vỡ Bitcoin nhanh hơn so với dự đoán trước đây. Tuy nhiên, điều này không hoàn toàn chính xác. Các nghiên cứu mới chỉ ra rằng mã hóa RSA có thể bị phá vỡ với dưới 1 triệu qubit, so với con số ước tính trước đó là 20 triệu qubit. Nhưng cần lưu ý: Bitcoin không sử dụng RSA, mà sử dụng thuật toán elliptic curve cryptography (ECC), cụ thể là chuẩn secp256k1.
Điều đáng chú ý là hiện nay máy tính lượng tử mạnh nhất mới chỉ vượt qua ngưỡng 1.000 qubit, trong khi để phá được mã hóa RSA hay ECC thì trước đây người ta cho rằng phải cần đến 20 triệu qubit, và bây giờ có thể giảm xuống dưới 1 triệu. Mặc dù còn cách rất xa ngưỡng đó, nhưng việc rút ngắn thời gian đạt được mục tiêu khiến thị trường lo lắng.
FUD về máy tính lượng tử đã xuất hiện từ nhiều năm nay, gần như năm nào cũng nghe. Nhưng sự thật là đây không phải là vấn đề riêng của Bitcoin, mà là vấn đề chung của toàn bộ công nghệ bảo mật hiện tại.
Ngày mà máy tính lượng tử thực sự đủ mạnh để đe dọa hệ thống mã hóa, thì ngày đó cũng là lúc bọn khủng bố có thể điều khiển máy bay từ xa, xâm nhập vào mạng lưới chính phủ để đánh cắp bí mật quốc gia, hoặc hack ngân hàng để lấy hết tiền của bạn. Khi đó, Bitcoin sẽ không phải là điều khiến bạn lo lắng nhất. Nhưng theo trình độ công nghệ hiện tại, ngày đó vẫn còn xa. Nếu ai đó nói với bạn rằng máy tính lượng tử sẽ phá hủy Bitcoin mà không nhắc tới những hệ thống khác thì đó chỉ là FUD gây hoang mang.
Sự thật là hiện nay các nhà khoa học đang song song phát triển các thuật toán mã hóa chống lượng tử, và khi cần, tất cả, bao gồm cả Bitcoin, sẽ chuyển sang thuật toán mới (có thể thông qua hard fork).
Vào ngày 13 tháng 8 năm 2024, Viện Tiêu chuẩn và Công nghệ Quốc gia Hoa Kỳ (NIST) đã chính thức công bố ba tiêu chuẩn mã hóa hậu lượng tử (PQC): FIPS 203, FIPS 204 và FIPS 205. Các tiêu chuẩn này được thiết kế để kháng lại các cuộc tấn công từ máy tính lượng tử. Tuy nhiên, hiện tại đa số các công ty và dự án crypto vẫn chưa cần áp dụng ngay, vì chưa có nhu cầu cấp thiết và các phiên bản tốt hơn có thể sẽ ra đời trong tương lai.
Cuối cùng, máy tính lượng tử trong tương lai cũng giống như các siêu máy tính khác — vẫn chỉ là công cụ phục vụ con người.
