Apple đã mất nhiều năm để xây dựng đế chế của mình ở thị trường tỷ dân trị giá 44 tỷ USD, nhưng lệnh cấm dành cho WeChat gần đây của tổng thống Donald Trump dường như đã phủ nhận tất cả những nỗ lực ấy. Những thách thức mới đang được đặt ra cho chiến lược kinh doanh của một trong Big Four công nghệ Hoa Kỳ tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Sau TikTok, WeChat trở thành đích nhắm mới của Mỹ trong cuộc đối đầu trực diện với Trung Quốc
Những người dùng trung thành của iPhone tại Trung Quốc hiện đang xem xét lại khả năng gắn bó của họ với thương hiệu này, sau khi chính quyền tổng thống Donald Trump ban hành lệnh cấm các công ty Mỹ kinh doanh với WeChat - siêu ứng dụng đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày đối với nhiều người đại lục. Lên tiếng về vấn đề này, các giám đốc điều hành Tencent trong hội nghị trực tuyến mới nhất đã nhấn mạnh rằng, lệnh cấm có lẽ chỉ áp dụng cho WeChat ở Hoa Kỳ và sẽ không ảnh hưởng đến người anh em tại Trung Quốc của nó - được gọi là Weixin. Tuy nhiên, Tencent chia sẻ rằng họ vẫn đang làm rõ thêm một số vấn đề trong lệnh cấm.

Apple đối diện với nguy cơ bị từ chối tại thị trường tỷ dân
Dự kiến ​​có hiệu lực sau khoảng hơn 1 tháng nữa, lệnh cấm của tổng thống Trump có nguy cơ biến iPhone thành một loại “rác điện tử” đắt tiền, như cách nói của Kenny Ou - một cư dân Hong Kong coi WeChat là một trong những phần mềm thiết yếu nhất trên smartphone của mình. Theo đó, WeChat hiện là ứng dụng hàng đầu của Tencent đang kết nối một tỷ người dùng trên toàn cầu và được người dùng sử dụng cho mọi hoạt động, từ trò chuyện với bạn bè, mua vé xem phim, vé tàu đến thanh toán hóa đơn nhà hàng, điện nước. Trong khi vẫn còn nhiều nghi ngờ về cách thức thực thi, bất kỳ lệnh cấm sử dụng WeChat nào của ông Trump cũng đều đe dọa cắt đứt mối liên kết quan trọng giữa Trung Quốc và phần còn lại của thế giới, đồng thời ngăn cản các công ty Mỹ như Starbucks, WalMart và đặc biệt là Apple trong việc tiếp cận người tiêu dùng ở nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Theo tính toán của Bloomberg dựa trên dữ liệu của IDC, iPhone được ra mắt lần đầu tiên tại Trung Quốc vào năm 2009 - hai năm sau khi bắt đầu ở Mỹ và đã xuất xưởng hơn 210 triệu chiếc tại quốc gia này trong 5 năm vừa qua. Theo Cơ quan nghiên cứu QuestMobile, hơn 20% tổng số người dùng điện thoại thông minh ở Trung Quốc đã sử dụng iPhone tính đến tháng 6/2020, chỉ đứng sau Huawei với tỉ lệ người dùng là 26%. Đại lục vừa là thị trường phân phối khổng lồ của Apple với hơn 42 cửa hàng, đồng thời là công xưởng sản xuất hầu hết các sản phẩm iPhone trên thế giới. Và vào thời kỳ đỉnh cao, thị trường Trung Quốc chiếm 25% doanh thu của Apple mặc dù thị phần đó đã giảm xuống còn 17% trong năm qua, với doanh số bán hàng trong khu vực lên tới khoảng 43,7 tỷ USD.

Apple vừa có một quý kinh doanh khởi sắc tại Trung Quốc - thị trường quốc tế quan trọng nhất của mình, nhưng cũng đồng thời phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các đối thủ nội địa sử dụng nền tảng Android. Trong số đó, Huawei hiện đang dẫn đầu cuộc đua khi cung cấp WeChat miễn phí trên các thiết bị điện thoại thông minh của mình, cho phép người dùng trực tiếp tải và sử dụng WeChat. Chiến lược thu hút khách hàng của tập đoàn đến từ California bằng các dòng máy rẻ hơn như iPhone SE, iPhone 12 sắp ra mắt có thể hoàn toàn bị trật bánh khỏi kế hoạch ban đầu nếu không thể cung cấp WeChat trên App Store trong tình hình căng thẳng thương mại Mỹ - Trung tiếp tục trầm trọng hơn.
Theo một nghiên cứu gần đây của nhà phân tích Kuo Ming-chi tại TF International Securities, nếu Apple buộc phải xóa WeChat khỏi kho ứng dụng toàn cầu của mình, lượng xuất xưởng hàng năm của iPhone sẽ giảm 25% - 30%. Bên cạnh đó, các thiết bị điện tử khác bao gồm AirPods, iPad, Apple Watch và Macbook cũng không thể nằm ngoài đà tụt dốc khi có thể giảm 15% - 25% số lượng xuất xưởng. Apple sẽ càng có lý do để lo lắng hơn khi trong một cuộc khảo sát gần đây trên mạng xã hội Weibo tại Trung Quốc, 1,2 triệu người dùng đã được yêu cầu lựa chọn giữa WeChat và iPhone. Kết quả là khoảng 95% người tham gia nói rằng: họ sẵn sàng từ bỏ chiếc iPhone của mình để được tiếp tục sử dụng WeChat.
Về vấn đề này, Apple hiện chưa đưa ra câu trả lời ngay lập tức trước yêu cầu bình luận của Bloomberg. Apple đã đặt niềm tin lớn vào thế hệ iPhone tiếp theo mà gần nhất là iPhone 12, dự kiến ​​sẽ ra mắt vào tháng 10 năm nay và là sản phẩm đầu tiên của hãng được tích hợp tính năng 5G. Tuy nhiên, việc không thể sử dụng WeChat sẽ là một rào cản lớn đối với quyết định mua hàng của nhiều khách hàng tiềm năng như Vincent Han, một nhà kinh doanh tại Thượng Hải đang dự định thay thế chiếc điện thoại Huawei của mình bằng một chiếc iPhone. “Tôi lo lắng rằng WeChat sẽ bị cấm trên iPhone. Điều này sẽ ảnh hưởng đến công việc của tôi một cách nghiêm trọng, vì 90% khách hàng và đồng nghiệp của tôi đều trao đổi qua WeChat”, Han nói. “Tuy nhiên, ngay cả hệ điều hành Android của Samsung cũng được Google phát triển và tôi lo ngại rằng nền tảng Android cũng sẽ sớm chặn WeChat”.

Sinh viên kỹ thuật Ou là một trong hàng triệu “người hâm mộ khó tính” của Apple ở Trung Quốc - những người có thể sẽ cần phải đưa ra lựa chọn khó khăn giữa chiếc iPhone yêu quý của mình và siêu ứng dụng WeChat. “Tất cả các sản phẩm của tôi đều từ Apple - Macbook, iPad, iPhone và thậm chí cả AirPods của tôi,” anh ấy nói trong một cuộc phỏng vấn tại Thượng Hải. “Apple đã tạo ra một mối liên kết chặt chẽ giữa các sản phẩm của họ và khiến tôi phụ thuộc rất nhiều vào thương hiệu này. Nếu một lệnh cấm như vậy được áp dụng, công việc và việc học tập của tôi sẽ bị xáo trộn nghiêm trọng”. Sky Ding - chuyên gia trong lĩnh vực fintech ở Hong Kong cũng cho biết: “Lệnh cấm sẽ buộc rất nhiều người dùng Trung Quốc chuyển từ Apple sang các thương hiệu khác, vì WeChat thực sự quan trọng đối với chúng tôi. Gia đình tôi ở Trung Quốc đều đã quen với WeChat và giao tiếp chủ yếu trên nền tảng này”.
Cơ hội vàng cho các thương hiệu điện tử nội địa
Sẵn sàng lấp đầy khoảng trống mà iPhone để lại sẽ là một tập đoàn các thiết bị 5G công nghệ cao từ các thương hiệu nội địa đang bùng nổ mạnh mẽ như Xiaomi, Oppo, Vivo và Huawei đang dẫn đầu thị trường. Theo đó, Xiaomi vừa công bố chiếc flagship Mi 10 Ultra dành riêng cho thị trường Trung Quốc và có đầy đủ danh mục thiết bị đủ khả năng thay thế các sản phẩm của Apple, bao gồm đồng hồ thông minh, tai nghe không dây, máy tính bảng và máy tính xách tay.

Theo Bloomberg