Với tổng dư nợ cho toàn nền kinh tế vào khoảng 12 triệu tỷ đồng hiện nay, chỉ tiêu 2% tín dụng tăng thêm sẽ vào khoảng 240 nghìn tỷ đồng. Sáng nay VTV đưa tin tín dụng có thể cho vay thêm vào tháng 12 năm 2022 vào khoảng 400 nghìn tỷ đồng.
Khoản tín dụng này chủ yếu là để đảm bảo thanh khoản cho hệ thống tài chính và các hoạt động kinh tế cần thiết. Tuy nhiên, thách thức sẽ là làm sao để đồng vốn được sử dụng đúng mục đích nhằm đưa mọi thứ trở lại ‘đường ray’ thông thường thay vì tạo thêm rắc rối trong tương lai.
Để tổ chức các hoạt động sản xuất kinh doanh, các doanh nghiệp cần vốn ở các dạng gồm: (i) vốn chủ sở hữu, (2) vay ngân hàng, (iii) phát hành trái phiếu (nợ), và (iv) các khoản phải trả (nợ) các đối tác. Trong một nền kinh tế, tổng nhu cầu vốn cho các hoạt động kinh tế luôn tăng. Nhe vậy, một khoản nợ nào đó đến hạn thì cần một khoản khác bù vào.
Ví dụ cụ thể trong bối cảnh hiện tại, trục trặc đến từ thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang rất khó huy động. Thông thường các khoản trái phiếu đến hạn thì doanh nghiệp sẽ phát hành đợt mới để thay cho đợt cũ.
Giờ đây doanh nghiệp không thể phát hành tiếp trái phiếu để quay vòng, trong khi cổ phiếu cũng khó và nợ thêm từ các đối tác khác cũng không thể gia tăng. Rất có thể có những khoản tín dụng trá hình nằm trong các khoản phải thu có thể không tiếp tục quay vòng. Như vậy, tín dụng ngân hàng coi như cứu cánh cuối cùng.
Tình trạng căng thẳng thanh khoản hiện nay có một phần nguyên nhân đến từ việc một phần nguồn vốn được đầu tư vào các tài sản không tạo ra dòng tiền để trả nợ và lãi vay (mua bán tài sản và có thể có các yếu tố đầu cơ). Trong bối cảnh lãi suất tăng làm cho độ vênh giữa dòng tiền phải trả (lãi và một phần gốc) và dòng tiền những người đang dùng vốn để đầu tư tài sản sẽ gia tăng.
Giải pháp ở thời điểm hiện tại là tập trung nguồn vốn cho những hoạt động kinh tế tạo ra các dòng tiền gắn với giá trị và khoanh các khoản đầu tư/đầu cơ không tạo ra dòng tiền để xử lý sau.
Trên thực tế, đối với nhiều người (doanh nghiệp), việc bỏ bê một chút các hoạt động kinh doanh tạo ra dòng tiền sẽ không bị ảnh hưởng nhiều, trong các hoạt động đầu tư tài sản nếu không sắp xếp được nguồn vốn để quay vòng có khả năng ảnh hưởng rất lớn. Do vậy, một cách tự nhiên, nhiều doanh nghiệp sẽ tập trung nguồn vốn cho nhóm không nên ưu tiên cho cả nền kinh tế. Đây sẽ là thách thức rất lớn cho các cơ quan điều hành và các tổ chức cấp tín dụng.
Nguồn: TS Huỳnh Thế Du
