Hãy tưởng tượng anh em rơi vào hoàn cảnh của mình hiện tại:

• Vừa “exit” gần hết các dự án kinh doanh, dòng tiền kinh doanh về gần bằng 0
• Áp lực chi tiêu hàng tháng (2 con nhỏ, sinh sống ở Bình Thạnh, HCM)
• Đang vay nợ khoảng 10 tỷ, lãi trung bình cho 2 khoảng vay ~10,5%/năm. Tiền trả lãi + góp ~110 triệu/tháng.
• …

Điều này có nghĩa, mình cần tạo ra tối thiểu khoảng 150 triệu/tháng mới đủ trang trải. (giai đoạn trước lãi cao hơn cần ~200tr/tháng)

Nếu rơi vào hoàn cảnh của mình, anh em sẽ cảm thấy như thế nào?

Thường thì với vấn đề tài chính cá nhân. Liên quan đến thu nhập, các khoảng nợ sẽ là “chuyện nhạy cảm”. Rất ít người sẵn sàng chia sẻ nó, hoặc có chia sẻ thì thông tin cũng chưa chắc đúng sự thật.

Trên là hoàn cảnh thật 100% của mình, diễn ra vài tháng nay. Hàng tháng mình vẫn đang bù lỗ, phải chi trả bằng khoảng tiền dự phòng trước đó.

TẠI SAO MÌNH “MẮC NỢ”?

Mình từng là đứa RẤT THẬN TRỌNG trong hoạt động tài chính ở giai đoạn trước, trong 13 năm làm kinh doanh & đầu tư trước đó gần như mình KHÔNG VAY BANK. Đôi khi còn có tâm lý tiêu cực thái quá với chuyện vay nợ, “anti-vay-nợ”.

Nhưng theo thời gian suy nghĩ thận trọng đó dần biến mất. Ở giai đoạn đầu 2020 – cuối 2021 (~1,5 năm). Đó là giai đoạn “hoàng kim” trong hoạt động đầu tư của riêng mình & nhiều người khác ngoài kia… (cả thế giới bơm tiền trong giai đoạn Covid, Fed giảm lãi suất về ~0)

• Chứng khoán tăng
• Bất động sản tăng
• Crypto tăng

Và trong “cơn say chiến thắng” đó. Nghĩ rằng mọi thứ còn “màu hồng” phía trước vì khó khăn lớn nhất Covid đã qua đi, suy thoái đã qua đi & bắt đầu một chu kỳ mới. Mình đã có sự “DỄ DÃI” với đồng tiền kiếm được, và có những quyết định tiếp theo khá sai lầm. (Mình nhớ thời điểm đầu năm 2022, 95% các chuyên gia tài chính đánh giá thị trường sẽ còn tích cực trong năm 2023)

Đầu năm 2022, mình “cast out” 80% vốn từ thị trường chứng khoán để mua BĐS & tăng vốn thêm ở kênh crypto với hi vọng “bắt đáy” (nhưng thực tế là bắt “dao rơi”). Kaka. Khi mua BĐS mình có vay khoảng nợ 8 tỷ (lãi suất ưu đãi 1 năm khoảng 8%/năm).

Đến giữa năm 2022, mọi thứ bắt đầu xấu đi. Trên thị trường tài chính Việt Nam liên lục có các hiện tượng “thiên nga đen”. Tân Hoàng Minh, FLC, Vạn Thịnh Phát,… Thế giới thì Fed cũng tăng lãi suất từ 0 -> 5,5%.

Giai đoạn 2022-2023 thực sự là khoảng thời gian KHÓ KHĂN đối với mình…

• Suy thoái kinh tế (chứng khoán VN giảm mạnh, rất may là mình không còn nhiều tiền trong thị trường)
• BĐS đóng băng (giảm 15-30% giá trị, và rất ít thanh khoản, lúc này muốn bán để xử lý nợ cũng khó)
• Crypto chia-tan-nát. Danh mục mình “cash out” 50% và còn lại vẫn gồng lỗ. Đỉnh điểm có thời điểm chia ~7-8 lần (lỗ ~1,5 tỷ)
• Hoạt động kinh doanh khó khăn hơn
• Khủng hoảng truyền thông
• Áp lực rủi ro về pháp lý
• Sức khỏe lúc này cũng có chút vấn đề (đau lưng, đau đầu,…)
• Sinh con thứ 2 (tin vui. Nhưng áp lực về thời gian cho gia đình)
• …

=> Quá nhiều thứ dồn dập đến trong 1 giai đoạn.

Đầu 2023, mình có vay thêm khoảng nợ 2 tỷ. Để có thêm tiền “dự phòng” và “DCA” vào thị trường chứng khoán, crypto khi thấy giá đã giảm sâu… (nâng số nợ vay lên ~10 tỷ).

Cuối 2023, mình bán 1 lô BĐS ở Q9 để giảm nợ vay. Nhưng ở thời điểm đó, “thế éo nào” mình lại không làm như kế hoạch. Mình nói với vợ: “anh thấy cơ hội trong kênh tài chính chứng khoán & crypto sắp tới. Hay là mình lại “chơi lớn” all-in tiền bán đất vào nó. 

Và vợ mình gật đầu… Thế là mình lại tiếp tục “DCA” trong thị trường chứng khoán/crypto.

May mắn lớn với mình là giai đoạn này vẫn còn dòng tiền từ các dự án kinh doanh nên không phải bù lỗ mỗi tháng. Giai đoạn bù lỗ chỉ diễn ra khi mình “exit” các dự án kinh doanh.

TẠI SAO MÌNH QUYẾT ĐỊNH TRẢ HẾT NỢ? (quyết định quan trọng)

Đến thời điểm 4/2024 này, các khó khăn vẫn còn, nhưng đã vơi đi được 50%. Mọi thứ đã “nhẹ nhàng” hơn với mình khá nhiều… (về tâm lý, về sức khỏe, về hoạt động đầu tư,…)

Các lý do mình quyết định trả hết nợ vay bank là bởi:

1. Tâm lý mệt mỏi & áp lực khi phải bù lỗ mỗi tháng tiền lãi (điều mà mình chưa từng bị trước đây – ngủ mất ngon vì nó)
2. Không muốn bị vòng xoáy lao vào kiếm tiền trả nợ làm “tha hóa” bản thân (khi nợ nần ta rất dễ bị điều này – tâm lý kiếm tiền bất chấp – muốn kiếm tiền nhanh)
3. Hoạt động đầu tư kém hiệu quả vì sử dụng tiền vay (tâm lý bất ổn hơn – nhiều quyết định NGU NGỐC trong giao dịch). Và thực tế hiệu suất đầu tư của mình không cao hơn so với tiền lãi góp vay trong giai đoạn này dù thị trường có phục hồi tốt (siêu khó!! Bản thân đã dành rất nhiều thời gian cho nó nhưng càng dành nhiều thời gian, càng kém hiệu quả)
4. Chất lượng cuộc sống của gia đình mình giảm đi từ lúc vay nợ (làm gì cũng không thấy thoải mái)
5. Nhận thấy mình “xấu tính” hơn vì đang nợ. Trong chuyện chi tiêu, mua sắm, nhậu nhẹt, đãi ngộ teamwork,… (mọi thứ đều phải tính toán kỹ hơn, không còn HÀO SẢNG/THOẢI MÁI như trước nữa)
6. Lựa chọn kinh doanh mới của mình sẽ tập trung vào lĩnh vực sách (build book.vn). Đây là “game” đường dài & lĩnh vực thực sự “chua” trong việc tạo ra dòng tiền/lợi nhuận đủ tốt. Và để bản thân có đủ sự CHUYÊN TÂM LÀM VIỆC, không bị cuốn vào vòng xoáy “gồng mình trả lãi”. Lúc này mình quyết tâm: sẽ trả hết nợ vay & không cần tối ưu tài sản thêm nữa, không cần tích sản thêm… (biết đủ/hài lòng với thực tại sẽ có hạnh phúc). @@
7. VỊ THẾ bản thân đã thay đổi đi nhiều. Uy tín cá nhân giảm, không còn dòng tiền tốt & ổn định như giai đoạn trước (nợ lúc này sẽ là gánh nặng lớn)
8. …

P/s: sử dụng vốn vay bank là một điều không phải xấu nếu nó được sử dụng đúng mục đích, đúng đối tượng, được đưa vào hoạt động sản xuất kinh doanh. Nhưng trường hợp của mình, vốn vay được sử dụng cho mục đích ĐẦU CƠ/ĐẦU TƯ, nên thường sẽ RỦI RO > CƠ HỘI.

Thêm nữa, giai đoạn này đến 2028. Mình tin sẽ là một “PHA LÊN” của nền kinh tế, kéo theo đó: BĐS, Chứng Khoán,… sẽ còn tăng giá (tất nhiên trong giai đoạn đó vẫn có các nhịp điều chỉnh).

Do đó, những ai CÓ DÒNG TIỀN TỐT, ai chưa có BĐS để ở. Hoàn toàn có thể MẠNH DẠN vay bank để mua tài sản (lãi suất vay ưu đãi hiện nay cũng khá thấp – các bank đang thừa tiền & rất ít người vay)

KẾ HOẠCH MÌNH TRẢ HẾT NỢ NHƯ THẾ NÀO?

Chuyện mình đi vay bank trong thế “chủ động”, thì chuyện trả nợ cũng thế. Chắc chắn là mình sẽ không để bản thân rơi vào thế “bị động” như kiểu: vỡ nợ, phá sản, bị nợ xấu/bị siết tài sản,…

Thường ở những lúc NỢ NẦN, đầu óc mình dễ rối bời. Các quyết định có phần thiếu TỈNH TÁO. Và đôi khi nợ ngập thêm nợ… Tâm lý VAY MƯỢN đầu này để đập vào đầu kia (rất may là mình chưa rơi vào tình cảnh này. Một số bạn bè mình gặp khó giai đoạn vừa rồi còn căng thẳng hơn nhiều lần)

Ngồi “bóc tách” lại mọi thứ, dù ở trong các hoàn cảnh xấu nhất thì đâu đó vẫn có “con đường”… 

Với mình thì thấy bản thân thực sự may mắn. Vì cơ hội trả nợ khá “sáng cửa” trong năm nay chứ không “tăm tối” như thời điểm 2023…

• Crypto đang diễn biến khá tích cực (hôm nay Bitcoin đang 71k)
• Chứng khoán cũng phục hồi ổn (dù mấy ngày qua đang có nhịp điều chỉnh)
• BĐS cũng có dấu hiệu “nóng lên”, dễ thanh khoản hơn. Các bạn môi giới gọi cho mình khá nhiều mặc dù không rao bán (không như đoạn trước chào sản phẩm kể cả môi giới cũng không thèm quan tâm)
• …

Hiện tại, mình vẫn follow thị trường tài chính để tìm kiếm điểm-thoát-hàng-đẹp. (Vẫn tham muốn tối ưu – hi vọng không bị / tiếp). Nhưng dù thế nào mình vẫn sẽ xử lý được vấn đề nợ trong năm nay, đăng post về điều này là một cách để mình quyết tâm hơn cho nó. Không fomo đầu tư & tối ưu thêm nữa…

Post này mình không dám nói trước về plan một cách quá chi tiết. Vì cách thực hiện nó có thể khác nhau & cần sự linh hoạt.

Nếu khó quá thì cũng có thể chọn giải pháp: “ông bà già tao lo”. (Đang dịp Cà Phê ở Đaklak đang có giá). Kaka. :v 

Hi vọng sớm đến lúc tài khoản vay bank của mình về 0, lúc đó mình sẽ có post khác chia sẻ cụ thể hơn sau…

Tại sao tiêu đề bài viết có tên “quyết định cột mốc”. Vì mình biết từ khi RA QUYẾT ĐỊNH này, nó sẽ làm thay đổi cuộc đời mình theo một hướng khác. Và nếu đạt được kế hoạch trả hết nợ đặt ra, mình sẽ đủ trạng thái “TỰ DO” để làm việc tốt hơn…

NẾU TRẢ HẾT NỢ, LÀM SAO ĐỂ KIẾM TIỀN/ĐỂ CÓ DÒNG TIỀN MỚI?

Mình là dân tài chính, mình hiểu SỨC MẠNH CỦA DÒNG TIỀN ỔN ĐỊNH nó quan trọng như thế nào?

Và việc mình muốn trả hết nợ cũng để tối ưu điều này, để không phải bù tiền cho khoảng lãi góp hàng tháng thêm nữa.

Exit các dự án kinh doanh, thu nhập giảm 5-7 lần so với trước, nhưng mình vẫn tin có thể “sống khỏe”. Vẫn có thể cho con học trường tốt, chất lượng cuộc sống không bị giảm sút…

Gia đình mình cần 40-50tr/tháng để sinh hoạt. Và may mắn mình vẫn còn lương (hoạt động mentor), dòng tiền từ cho thuê văn phòng, cày cho các hoạt động mới trong năm 2024 này,… -> [Chủ quan] – Mình nghĩ sẽ đủ cho khoảng chi phí sinh hoạt này.

Lúc trả hết nợ, mình nghĩ sẽ được “tự do” hơn. Được thoải mái tâm trí, ngủ ngon,… có thể SÁNG TẠO NỘI DUNG & VIẾT LÁCH (never stop sharing). Thú thật ngồi “viết lách” -> kiếm tiền = zero kiểu này mà ôm một đống nợ, không thể đủ sự thoải mái để sáng tạo được…

CHẮC CHẮN, mình sẽ không LƯỜI BIẾNG. Mình đã trả giá cho điều này khá nhiều trong một số giai đoạn…

Và mình sẽ tập trung kinh doanh sách, build book.vn theo ý của mình một cách thoải mái mà không phụ thuộc nhiều vào yếu tố có lợi nhuận hay không? (chỉ mong có đủ nguồn thu để team sống ổn).

KẾ HOẠCH XA HƠN: (2025-2026):

Nếu kinh doanh & dòng tiền không mấy khả quan trong giai đoạn tới, có thể mình sẽ CÂN NHẮC chuyển nơi sống để bớt áp lực hơn:

• Xuống Vin Q9
• Về Buôn Ma Thuột
• Đà Nẵng hoặc Nha Trang,…

Mình đã ở 1 nơi đủ lâu, và cũng có thể cần sự thay đổi về không gian sống/nơi sống. Nhưng chắc chắn đây là các QUYẾT ĐỊNH LỚN, cần xem xét, thử nghiệm & tính toán kỹ lưỡng… Cũng cần sự ĐỒNG THUẬN cả vợ chồng & con cái mới có thể quyết định được.

Bài viết này tới đây cũng khá dài rồi, mình sẽ chuyển các chủ đề khác hoặc nội dung sâu hơn khi có thời gian viết tiếp…

==========

Đây là viết thứ 2 mình chia sẻ theo phong cách “viết lách”, đăng tải trên Blog mới Trần Thịnh Lâm

Blog chia sẻ về sách, tư duy, kiến thức kinh doanh & các trải nghiệm của Trần Thịnh Lâm - Book.vn

ĐỂ CÓ ĐỘNG LỰC VIẾT: mình rất mong nhận các lượt BÌNH LUẬN, góp ý, đặt câu hỏi,… ở bên dưới blog. Để có thêm ý tưởng chia sẻ tiếp trên blog trong các chủ đề tới.

BIẾT ƠN những ai đã ghé thăm blog của mình & đọc đến đây! Đó là sự ĐỘNG VIÊN, là động lực lớn để mình tiếp tục trên hành trình viết lách…