Trong bốn tháng qua, crack spread diesel tại châu Á đã giảm xuống còn 13,4 USD/thùng từ mức 30 USD/thùng. Nguyên nhân chủ yếu là do suy thoái kinh tế gia tăng, đặc biệt là tại châu Âu và thị trường khí đốt toàn cầu hạ nhiệt (dầu diesel là nguồn nhiên liệu thay thế khả thi cho khí đốt trong sản xuất điện) trong bối cảnh nguồn cung dồi dào đến từ sự trở lại của Trung Quốc trong việc xuất khẩu sản phẩm lọc dầu, Nga thành công trong việc điều chỉnh dòng chảy sản phẩm lọc dầu từ châu Âu sang Trung Đông, Châu Phi và Nam Mỹ, và nguồn cung đến từ các nhà máy lọc dầu mới tại Trung Đông.

"Chúng tôi cho rằng crack spread các sản phẩm lọc dầu tầng trung, đặc biệt là crack spread diesel sẽ dần phục hồi trong những tháng tới, được hỗ trợ bởi nhu cầu đi lại vào mùa hè và nhu cầu nhiên liệu sưởi ấm vào mùa đông ở các nước phương Tây. Nhìn chung, chúng tôi điều chỉnh giảm giả định crack spread diesel tại châu Á xuống 19,5/17/14 USD/thùng trong năm 2023 - 2025 từ mức 25/21/18 USD/thùng trước đó", báo cáo phân tích của Công ty chứng khoán VnDirect thông tin.

Tại Việt Nam, Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) là công ty tiên phong và đặt nền móng cho sự phát triển ngành công nghiệp lọc hóa dầu Việt Nam.

Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) tiền thân là Công ty TNHH một thành viên Lọc hóa dầu Bình Sơn, được thành lập vào ngày 09/5/2008 theo Quyết định số 1018/QĐ-DKVN của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam. 

Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn được giao trách nhiệm tiếp nhận, quản lý, vận hành Nhà máy Lọc dầu (NMLD) Dung Quất, giữ vai trò tiên phong và đặt nền móng cho sự phát triển ngành công nghiệp lọc hóa dầu Việt Nam, đồng thời là nơi đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực này.

Cơ cấu sản phẩm của NMLD Dung Quất gồm: Khí hóa lỏng LPG, Khí hóa lỏng Propylene, Xăng  RON 92/A95/, Xăng E5/10, Dầu hỏa, Xăng máy bay Jet A1/JetA1K, Dầu DO/DO L62, Dầu FO, Hạt nhựa Polypropylene và Lưu huỳnh. Hàng năm, NMLD Dung Quất sản xuất ra khoảng trên 6,5 triệu tấn sản phẩm các loại và đáp ứng khoảng 30% nhu cầu năng lượng của Việt Nam.

Cho đến nay, các sản phẩm xăng, dầu của NMLD Dung Quất đã có mặt trên thị trường hơn 12 năm, phục vụ hầu hết các ngành kinh tế trong nước, nhưng rất ít người biết rằng, những sản phẩm này có chất lượng cao hơn hẳn so với quy định. Chất lượng các sản phẩm của NMLD Dung Quất được quản lý theo quy trình khép kín, các sản phẩm trước khi đưa ra thị trường phải đạt các tiêu chuẩn sản phẩm của Việt Nam và quốc tế.

Đối với BSR, do crack spread diesel thấp hơn dự kiến và premium nguồn xăng nội địa thấp hơn, nên VnDirect giảm giả định tỷ suất lợi nhuận lọc dầu năm 2023 - 2025 từ 11,7/10,6/9,2 USD/thùng xuống 9,5/9,1/7,7 USD/thùng.

Theo VnDirect, dự báo lợi nhuận ròng năm 2023 của BSR sẽ giảm 46,3% svck từ mức cao kỷ lục của năm 2022 chủ yếu do tỷ suất lợi nhuận lọc dầu giảm (nhưng vẫn cao hơn 17,7% so với năm 2021). Lợi nhuận dự kiến sẽ tiếp tục giảm 18,9% so với cùng kỳ trong năm 2024 do đợt bảo dưỡng tổng thể nhà máy định kỳ (trong ~50 ngày) và tỷ suất lọc dầu thấp hơn, trước khi quay trở lại quỹ đạo tăng trưởng trong năm 2025 (+13,5% so với cùng kỳ).

Đánh giá của công ty chứng khoán này chung cho hay, dự án Nâng cấp và mở rộng nhà máy sẽ là động lực tăng trưởng trong dài hạn cho BSR. 

Chủ trương điều chỉnh dự án Nâng cấp và mở rộng NMLD Dung Quất đã được Chính phủ phê duyệt vào đầu tháng 5/2023, tạo tiền đề để BSR triển khai dự án trong thời gian tới. Sau khi hoàn thành và đi vào hoạt động dự kiến từ qusy 1/2028, công suất nhà máy lọc dầu sẽ được nâng thêm 17% lên 7,6 triệu tấn/năm (tương đương 171.000 thùng/ngày). Chất lượng các sản phẩm xăng và dầu diesel sẽ được nâng cấp để đáp ứng tiêu chuẩn Euro V. NMLD sau nâng cấp có thể xử lý tới 14 loại dầu thô, bao gồm hai loại trong nước và 12 loại nhập khẩu. 

"Chúng tôi tin rằng đây sẽ là cơ hội cho BSR tiếp cận nhiều loại dầu thô có hàm lượng lưu huỳnh cao hơn và giá cả cạnh tranh hơn với nguồn cung dồi dào trên thế giới, đặc biệt là trong bối cảnh sản lượng dầu trong nước đã giảm trong nhiều năm. Nhìn chung, chúng tôi kỳ vọng dự án này sẽ là động lực tăng trưởng cho BSR trong dài hạn, thúc đẩy doanh thu của công ty nhờ công suất mới được bổ sung cũng như nâng cao khả năng sinh lời của công ty thông qua việc nâng cao tỷ trọng các sản phẩm có giá trị cao", VnDirect khẳng định.

Trong năm 2023, BSR tập trung trong vận hành NMLD Dung Quất an toàn, ổn định ở mức công suất tối ưu phù hợp với nhu cầu và tình hình thị trường. Tiếp tục nghiên cứu, đánh giá và chế biến thử nghiệm các loại nguyên liệu trung gian, dầu thô đầu vào để linh hoạt trong chế biến. Đẩy mạnh phát triển, hợp tác với các đối tác có năng lực để phát triển thị trường sản phẩm hóa dầu. 

Cùng với đó, công ty triển khai các bước tiếp theo của Dự án Nâng cấp mở rộng NMLD Dung Quất. Hoàn thiện kế hoạch 5 năm 2021 - 2025, Chiến lược phát triển BSR đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045. Tiếp tục đẩy mạnh công tác chuyển đổi số và triển khai mạnh mẽ Đề án tái tạo văn hóa doanh nghiệp. Hoàn thành công tác quyết toán cổ phần hóa ngay sau khi được cấp thẩm quyền chấp thuận. Phấn đấu chuyển sàn niêm yết tại Sở Giao dịch Chứng khoán TP Hồ Chí Minh (HOSE) khi đủ điều kiện,...

Trong ĐHĐCĐ thường niên năm 2023, BSR đã được cổ đông thông qua việc niêm yết cổ phiếu trên Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE) trong quý 3/2022. Công ty đã đáp ứng 8/9 điều kiện để được niêm yết cổ phiếu trên HOSE, ngoại trừ tiêu chí liên quan đến các khoản nợ quá hạn. Hiện công ty Nhiên liệu Sinh học Miền Trung (BSR-BF), công ty con của BSR, đang có khoản nợ quá hạn gần 1.100 tỷ đồng (chỉ tương đương 1,5% tổng tài sản của BSR), làm ảnh hưởng đến báo cáo tài chính (BCTC) hợp nhất của BSR. 

Đáng chú ý, theo quy định hiện hành, không có hướng dẫn cụ thể về việc xem xét áp dụng tiêu chí này đối với BCTC công ty mẹ hay BCTC hợp nhất. Vì vậy, BSR đang phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền để đánh giá và giải quyết vướng mắc này. Trong trường hợp được chấp thuận, việc niêm yết cổ phiếu trên HOSE sẽ giúp nâng cao tính minh bạch của công ty cũng như khả năng tiếp cận các nhà đầu tư lớn (cả trong và ngoài nước). Và theo quan điểm của VnDirect, đây sẽ là một động lực tăng giá tiềm năng đối với cổ phiếu BSR trong thời gian tới.

*Chênh lệch giá Crack (Crack spread) là khoảng khác biệt về giá giữa một thùng dầu thô và các sản phẩm dầu hỏa được tinh chế từ nó.