Ngay sau khi TP.HCM chính thức công bố kết luận thanh tra về việc chấp hành quy định pháp luật tại Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TP (Saigon Co.op), ngay buổi chiều, thay mặt Ban Thường vụ Thành ủy TP. Hồ Chí Minh, ông Dương Ngọc Hải, Ủy viên Ban Thường vụ, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Thành ủy đã triển khai quyết định đình chỉ sinh hoạt cấp ủy đối với ông Diệp Dũng - Thành ủy viên và đình chỉ các vai trò Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và Bí thư Đảng ủy của ông Diệp Dũng tại Đảng bộ Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TP. Hồ Chí Minh (Saigon Co.op).
Nói ngắn gọn, ông Diệp Dũng bị đình chỉ chức vụ Bí thư Đảng ủy tại Saigon Co.op trước kết luận của thanh tra: có dấu hiệu thực hiện hành vi huy động góp vốn trái pháp luật và thâu tóm tại Saigon Co.op.
Những dấu hiệu sai phạm tại Saigon Co.op
Theo kết luận thanh tra, Saigon Co.op được UBND TP phê duyệt Điều lệ tổ chức và hoạt động theo Quyết định số 1344/QĐ-UB-KT ngày 05/3/1999 với tổng vốn đăng ký là 23.133.392.985 đồng.
Từ năm 1999 đến nay, Saigon Co.op được UBND TP giao cùng Sở Tài chính – Vật giá TP (nay là Sở Tài chính) xây dựng Quy chế quản lý nguồn vốn này trình UBND TP. Tuy nhiên, đến nay các đơn vị vẫn chưa thực hiện, dẫn đến không cung cấp được cho Thanh tra TP cụ thể danh mục vốn, tài sản không chia có giá trị là 21.885.392.000 đồng.
Theo Thanh tra TP, điều này là thực hiện không đúng theo quy định tại Điều 8 Thông tư số 83/2015/TT-BTC ngày 28/5/2015 của Bộ Tài chính hướng dẫn chế độ quản lý tài chính áp dụng đối với HTX, Liên hiệp HTX quy định về quản lý tài sản không chia.
Thứ hai, các tài sản Saigon Co.op tiếp nhận từ Liên hiệp HTX Mua bán TP chuyển sang và nguồn tài trợ khác, Saigon Co.op phải có nghĩa vụ sử dụng có hiệu quả, bảo toàn, phát triển và xây dựng quy chế để quản lý chặt chẽ tài sản không chia nhưng Saigon Co.op chưa mở sổ theo dõi khi tiếp nhận tài sản không chialà không thực hiện đúng quy định.
Do đó, mặt bằng số 01 Đặng Văn Bi, phường Bình Thọ, quận Thủ Đức (Cửa hàng Co.opFood Đặng Văn Bi) hiện nay chưa có hồ sơ pháp lý nên việc Saigon Co.op đang quản lý và sử dụng là không đủ thủ tục pháp lý.
Thứ ba, liên quan đến việc phân phối lợi nhuận, theo Luật Hợp tác xã và Điều lệ Liên hiệp, dựa trên kết quả hoạt động kinh doanh của Liên hiệp, sau khi hoàn thành nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật, thu nhập qua các năm của Saigon Co.op được trích lập các quỹ; phân phối cho thành viên HTX, tỷ lệ phân phối do Đại hội thành viên quyết định.
Qua kiểm tra, Thanh tra TP nhận thấy trong năm 2015, sau khi trích lập quỹ dự phòng tài chính, Saigon Co.op đã kết chuyển số tiền 1.091.000.000 đồng sang quỹ đầu tư phát triển là thực hiện không đúng Khoản 2, Điều 23 Thông tư số 83/2015/TT-BTC ngày 28/5/2015 của Bộ Tài chính hướng dẫn chế độ quản lý tài chính áp dụng đối với HTX, Liên hiệp HTX quy định mục đích sử dụng các quỹ và việc Saigon Co.op không trích lập quỹ dự phòng tài chính là thực hiện không đúng Điểm a, Khoản 5, Điều 21 Thông tư số 83/2015/TT-BTC về việc trích lập các quỹ bắt buộc theo quy định.
Thứ tư, việc tăng vốn điều lệ năm 2020, về trình tự thủ tục, qua kiểm tra Thanh tra TP nhận thấy Saigon Co.op thực hiện chưa đúng quy định của Luật Hợp tác xã và Điều lệ tổ chức và hoạt động của Saigon Co.op đã được Đại hội thành viên thông qua.
Về nguồn vốn góp, các HTX thành viên tổ chức triển khai việc huy động vốn của các thành viên không đúng trình tự thủ tục quy định tại Luật Hợp tác xã và Điều lệ. Cụ thể:
HTX thành viên huy động từ nguồn vốn bên ngoài không phải là thành viên của HTX để góp vốn vào Saigon Co.op là thực hiện không đúng Nghị quyết số 12/NQ-ĐHTV của Đại hội thành viên bất thường lần 1 năm 2020.
Kiểm tra kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của các HTX thành viên, Thanh tra TP cũng nhận thấy có 06 HTX hoạt động kinh doanh không có hiệu quả trong các năm 2018, 2019; một số HTX hoạt động mức lợi nhuận đạt sau thuế dưới 06 tỷ đồng nhưng không tham gia góp vốn, trong khi phần lớn các HTX lợi nhuận đạt được sau thuế chỉ 24 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng lại tham gia góp với số vốn góp hàng trăm tỷ đồng là điều không bình thường.
Bên cạnh đó, phân tích tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn đầu tư của các HTX thành viên cho thấy, tỷ suất lợi nhuận đạt được từ 26% - 39% trên vốn góp nên nhu cầu của các cá nhân, tổ chức muốn đầu tư vào Saigon Co.op là có cơ sở.
Điều này cũng cho thấy nếu không làm rõ được nguồn vốn tăng lên thì Saigon Co.op sẽ bị chi phối bởi các tổ chức, cá nhân bên ngoài và không giữ được nguyên tắc tổ chức, hoạt động.
Đồng thời, có dấu hiệu thâu tóm, chiếm đoạt vốn, tài sản của Saigon Co.op được hình thành từ khi thành lập đến nay, xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản chung (tài sản không chia) và tài sản của Nhà nước, ảnh hưởng đến an ninh kinh tế của TP nói riêng và cả nước nói chung, việc làm này có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự.
Bên cạnh đó, đại hội thành viên 2020 của Saigon Co.op vẫn được tổ chức vào ngày 24-7-2020 dù Thanh tra thành phố trước đó đã đề nghị tạm đình chỉ Đại hội. Trong Đại hội có nhiều nội dung được thông qua ngoài chương trình dự kiến, trong đó có vấn đề về vốn, bãi nhiệm ủy viên Hội động Quản trị và và đề nghị cách chức Tổng Giám đốc vì lý do được đưa ra là Tổng Giám đốc đã không thực hiện Nghị quyết của Đại hội thành viên về việc huy động vốn nêu trên.
Ủy ban Kiểm tra Thành ủy xác định: ông Diệp Dũng đã tổ chức chỉ đạo huy động tăng vốn trái pháp luật; Tổ chức Đại hội Thường niên trái pháp luật; Thực hiện công tác cán bộ trái quy định của Đảng và không trung thực với tổ chức khi có yêu cầu báo cáo.
Doanh nhân gốc Hoa – Diệp Dũng – là ai?
Ông Diệp Dũng sinh năm 1968 nguyên quán Rạch Giá, Kiên Giang, được biết đến nhiều với vai trò Chủ tịch Hội đồng quản trị Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TP. HCM (Saigon Co-op).
Sinh năm 1968 trong gia đình có truyền thống cách mạng với cụ thân sinh là nhà báo, liệt sĩ Trần Huân Phương và nữ Hoa kiều yêu nước Diệp Tú Anh, ông Diệp Dũng sớm được giáo dục và học tập bài bản.
Sau 6 năm học tập và lấy bằng cử nhân y khoa tại Đại học Y dược TP. HCM, ông Diệp Dũng quyết định không theo ngành y, mà chọn con đường làm doanh nhân với vị trí thư ký, chủ nhiệm dự án kiêm trợ lý Phó TGĐ Công ty Liên doanh Xây dựng và Kinh doanh Khu Chế xuất Tân Thuận.
Con đường sự nghiệp của ông rộng mở khi năm 1999, ông được Nhà nước cử đi tu nghiệp thạc sĩ chuyên nhành Quản trị Tài chính – Doanh nghiệp tại Bentley College, Boston, Massachussetle, Hoa Kỳ, trước khi quay về làm Phó TGĐ thường trực Công ty phát triển Công nghiệp Tân Thuận kiêm Chủ tịch HĐQT Công ty CP KCN Hiệp Phước, thành viên HĐQT Công ty CP Long Hậu giai đoạn 2002 – 2010.
Tháng 3/2010 đánh dấu bước tiến quan trọng trong sự nghiệp của ông Diệp Dũng khi ở tuổi 42, ông được bổ nhiệm làm Tổng giám đốc kiêm thành viên HĐTV Công ty Tài chính Nhà nước TP. HCM (HFIC) – được coi là một SCIC phiên bản TP. HCM.
Trong hơn 5 năm tại nhiệm, ông Diệp Dũng là cái tên có ảnh hưởng lớn nhất tại HFIC khi kiêm luôn chức vụ Bí thư Đảng uỷ cơ quan, Bí thư Đảng uỷ cơ sở Công ty, Uỷ viên Ban chấp hành Đảng bộ TP. HCM.
Với khối tài sản cả chục nghìn tỷ đồng cùng hàng chục khoản đầu tư vào các doanh nghiệp khác của HFIC, ông Diệp Dũng là doanh nhân đầy quyền lực ở Sài Thành. Đáng chú ý, ông Dũng từng có thời gian làm Phó Chủ tịch HĐQT, người đại diện phần vốn của HFIC tại HDBank.
Tháng 9/2015, ông Diệp Dũng được điều động sang lãnh đạo một nhóm doanh nghiệp có quy mô cũng rất lớn khác tại TP. HCM, là Liên hiệp HTX Thương mại TP. HCM (Saigon Co-op, vốn điều lệ 3.200 tỷ đồng).
Ngoài ra, ông Diệp Dũng hiện nay còn là Uỷ viên Ban Chấp hành Đảng uỷ TP, Thành viên Hội đồng Trường Đại học Mở TP.HCM và và người đại diện phần vốn của Saigon Co-op tại một số doanh nghiệp như Công ty CP Đầu tư và Phát triển Saigon Co-op (Vốn điều lệ 1.000 tỷ đồng), nơi Saigon Co-op sở hữu 97% vốn hay Công ty CP Thương mại Dịch vụ Quảng trường Quốc tế (ISC) – chủ sở hữu lô đất vàng 8.300 m2 tại trung tâm Quận 3.
Về phía Saigon Co.op, ra đời năm 1989, Saigon Co.op là tổ chức kinh tế hợp tác xã theo nguyên tắc xác lập sở hữu tập thể, hoạt động sản xuất kinh doanh tự chủ khi UBND TP.HCM chủ trương chuyển đổi Ban quản lý hợp tác xã mua bán thành phố trở thành Liên hiệp HTX mua bán Tp.HCM (tiền thân Saigon Co.op bây giờ).
Trải qua hơn 30 năm hình thành và phát triển, hệ thống siêu thị của Saigon Co.op bao gồm Co.op Mart, Viet Food, Sense Market…với gần 800 siêu thị và trung tâm thương mại lớn nhỏ, với hơn 1 triệu lượt mua sắm mỗi ngày, doanh thu mỗi năm hơn 30.000 tỷ đồng.
Hồi tháng 6/2019, Auchan Retail Việt Nam (Pháp) - đơn vị sở hữu siêu thị Auchan được yêu thích tại Tp.HCM đã ký kết chuyển giao toàn bộ hoạt động Auchan tại Việt Nam cho Liên hiệp HTX Thương mại TP.HCM (Saigon Co.op) tiếp quản. Ông Diệp Dũng trả lời báo chi cho biết, vẫn giữ nguyên chiến lược xây dựng Saigon Co.op thành bạn của mọi nhà, tận tâm phục vụ. Saigon Co.op vẫn là cái nôi của hàng Việt Nam chất lượng cao.
