Chiều ngày 07/06/2021, lúc 17h21 trên trang cafef.vn, thông tin về tài liệu họp đại hội cổ đông thường niên được công bố. Theo tài liệu đại hội cổ đông, DXG dự kiến phát hành 207 triệu cổ phiếu để tăng vốn điều lệ. Trong đó 7 triệu cổ phiếu được phát hành cho cán bộ công nhân viên theo dạng ESOP với giá … 0 đồng/cp, (vâng thưa các bạn giá phát hành là không đồng/cổ phiếu)
Ngoài ra, DXG còn dự kiến phát hành 200 triệu cổ phiếu phát hành riêng lẻ cho nhà đầu tư mới. Giá dự kiến phát hành là giá đã chiết khấu 20% so với bình quân giá đóng cửa của cổ phiếu DXG trong 20 ngày giao dịch gần nhất, ước tính khoảng 20,000 đồng/cp.
Ngay sau khi thông tin này được công bố vào chiều ngày 07/06 sau giờ giao dịch, thì chỉ chờ đến sáng, thì cổ đông nước ngoài ngay lập tức bán mạnh với hơn 7 triệu cổ phiếu ở mức giá sàn, tiếp theo đó lệnh bán chất đống tại giá sàn. Hòa theo nhịp giảm của thị trường, cổ phiếu DXG kết phiên với tổng số dư bán sàn là hơn 12 triệu cổ phiếu. Trong các diễn đàn chứng khoán, các room chat chứng khoán, nhiều nhà đầu tư tỏ ra bất bình với việc phát hành 7 triệu cổ phiếu ESOP giá 0 đồng. Nhiều NĐT cho rằng nếu phát hành với mệnh giá thì còn thông cảm được mặc dù họ cũng không thích cổ phiếu ESOP lắm. Nhưng việc phát hành kiểu cho không là không thể chấp nhận. Điều dễ nhận thấy là cán bộ DXG đã đăng ký bán ra mạnh. Việc được cho không cổ phiếu sẽ giúp họ kiếm được một số tiền khủng, đương nhiên bán ra số lượng đang nắm giữ là điều cần phải làm. Đối với cổ đông tổ chức, đặc biệt là cổ đông nước ngoài, việc phát hành ESOP giá 0 đồng là không hề có tiền lệ, chưa từng xảy ra trong lịch sử, là điều không thể chấp nhận. Hơn nữa việc phát hành 200 triệu cổ phiếu với mức giá chiết khấu đến 20% là cũng khó có thể chấp nhận với các lý do sau:
Tiền mặt DXG không thiếu thậm chí là rất nhiều sau khi bán đi phần vốn tại DXS cũng như tiền thu về từ việc bán các dự án như Gem Skyworld Long Thành…
Phát hành lên đến 200 triệu cổ phiếu, tức hơn 38% vốn điều lệ làm tỷ lệ pha loãng diễn ra quá mức
Phát hành với mức chiết khấu 20% làm thiệt hại quá nhiều cho nhà đầu tư vì nhiều nhà đầu tư đã mua với giá cao. Công ty có thể phát hành cho cổ đông hiện hữu hoặc phát hành tại giá cao hơn giá cổ phiếu chứ không ai phát hành thấp hơn để thiệt hại. Minh họa có cổ phiếu ngân hàng VPB, họ phát hành cao hơn giúp cho giá cổ phiếu tăng cao.
Đó là lý do của NĐT, đương nhiên chúng tôi thiết nghĩ, Ban lãnh đạo cũng có lý do riêng của mình. Họ có thể cho rằng việc DXG kiếm được lợi nhuận nghìn tỷ trong năm 2021 so với khoản lỗ lớn trong 2020 là nhờ sự phấn đấu không mệt mỏi của cán bộ công nhân viên. Việc thưởng cho họ là hoàn toàn xứng đáng. Hay việc phát hành 200 triệu cổ phiếu là giúp DXG có tiềm lực tài chính vững mạnh để tiếp tục cho chiến lược dài hạn và phát hành tại giá chiết khấu 20% (tương đương khoảng 20,000 đồng/cp) cũng tạo ra thặng dư khổng lồ cho công ty và có lợi cho cổ đông.
Đương nhiên, mỗi bên đều có lý do riêng của mình, ai cũng có cái đúng. Nhưng thực tiễn diễn ra cho thấy cổ phiếu DXG lao dốc mạnh làm vốn hóa bốc hơi, tài sản của nhà đầu tư bị giảm sút mạnh là điều trước mắt. Nguyên nhân cốt lõi chính là mâu thuẫn lợi ích giữa cổ đông và lợi ích của bên thứ ba khác bao gồm Ban lãnh đạo, CNV và cả cổ đông chiến lược nào đó. Việc mâu thuẫn này không chỉ làm cho giá cổ phiếu bị sút giảm trầm trọng mà còn làm cho niềm tin của nhà đầu tư vào công ty bị lung lay đáng kể. Đó mới chính là cái mất lớn nhất. Một khi niềm tin bị sứt mẻ, bị tổn thương thì khó có thể lấy lại được.
Theo nhận định của chúng tôi, đây là một trong những sai lầm thường xảy ra ở các thị trường mới nổi như Việt Nam. Rủi ro trong vấn đề quản trị lợi ích, quản trị sự minh bạch luôn là một vấn đề lớn của bất kỳ một doanh nghiệp nào. Bài học của DXG cũng là một bài học lớn cho tất cả các công ty đang niêm yết trên sàn chứng khoán. Một khi đã gia nhập thị trường thì phải tuân theo những quy tắc vốn có, quản trị cân bằng lợi ích tránh xảy ra mâu thuẫn là điều mà bất kỳ công ty nào cũng phải cẩn trọng. Chưa biết cổ phiếu của DXG sẽ dừng lại khi nào nhưng có lẽ phải mất một thời gian khá dài nữa, niềm tin của nhà đầu tư mới dần được khôi phục.
Theo Fatz research
