Ban đầu nhà sáng lập UST có ý tưởng xây dựng một stable coin ổn định mà không cần dựa vào các tài sản vật lý đời thực (ví dụ mỗi USDT được bảo đảm bằng 1 USD). Thay vào đó UST sẽ được đảm bảo bởi Bitcoin (dựa trên lập luận BTC ỔN ĐỊNH, là trụ cột của nền kinh tế tiền số.
Và chúng ta thấy lập luận này có gì đó không ổn nhỉ? Bitcoin đâu có ổn định?
Một năm lên lên xuống xuống vài lần. Nhiều người mua BTC để đầu cơ thì nó đâu thể là tài sản ổn định? Nó sẽ lên xuống khi bị cá voi thao túng. Thị trường tiền số toàn cầu cũng cởi mở hơn, không thể chống thao túng như các thị trường chúng khoán riêng lẻ mỗi quốc gia.
Có lẽ trong nhiều năm nữa, thứ ổn định nhất trong nền kinh tế thế giới vẫn phải là đồng USD. Bởi vì nước Mỹ không thể vỡ nợ như Sri Lanka gần đây. Các quốc gia nghèo như Sri Lanka, khi vỡ nợ đồng tiền của họ lập tức vô giá trị.
Khi cần tài sản đảm bảo, mang tính dự phòng rủi ro, chúng ta thường mua vàng hoặc USD. Thường sẽ là vàng vì vàng có cả tính chất an toàn và đầu cơ tăng giá.
Tạm kết luận là suy nghĩ “neo” vào Bitcoin ổn định ở thời điểm hiện tại vẫn chỉ như một giấc mơ.
Quay lại với Luna và UST,
Luna Foundation Guard (LFG) được thành lập để đảm bảo sự ổn định cho stable coin UST. Dựa trên lập luận UST được đảm bảo bằng Bitcoin, LFG đã mua tích trữ hàng tỷ đô Bitcoin trước đó.
Mỗi khi giá UST bị GIẢM (như sự kiện vừa qua UST giảm vì bị bán tháo hàng tỷ đô), sẽ có 2 sự kiện xảy ra:
SỰ KIỆN 1: LFG bán Bitcoin đang tích trữ ra và mua lại UST để đẩy giá UST tăng lên
Tư duy theo kiểu toán sơ cấp 1+1=2 thì cách nghĩ này là đúng. Bán 1 thứ rất có giá trị là BTC, mua lại UST => quá chuẩn đấy chứ nhỉ
Vấn đề lớn là không ai nghĩ đến: một đợt bán tháo UST hàng tỷ đô
=> LFG phải bán hàng tỷ đô BTC để mua lại và cứu UST
=> Việc bán ra tỷ đô BTC không khác gì tự sát, LFG là cá voi trên thị trường, hành động này làm giá BTC rơi cực nhanh
=> LFG tự làm mất giá khối tài sản đảm bảo mà mình đang dự trữ bằng BTC
SỰ KIỆN 2: Luna có một thuật toán tự động là mỗi khi giá UST giảm
=> hợp đồng thông minh sẽ tự đúc ra thêm Luna
=> dùng Luna đó để MUA LẠI UST để đẩy giá UST tăng lên
Cũng theo toán sơ cấp 1+1=2 thì tư duy này cũng đúng nhỉ.
Nhưng việc liên tục đúc ra “tiền” Luna mới cũng là tự sát. Bao nhiêu quốc gia trên thế giới đã rơi vào suy thoái kinh tế vì in tiền liên tục? Càng in thêm thì càng mất giá.
Cộng với việc bán tháo hoảng loạn của giới đầu tư, giá trị của Luna đã mất gần như 99,99% chỉ sau 1 ngày.
Sai lầm ở đây là LFG muốn giữ giá UST bằng cách “in thêm” Luna
=> việc này tạo ra siêu lạm phát ở Luna
Từng có lúc đạt đỉnh 119 đô, giá trị Luna hiện tại đã giảm còn 0,00003 đô
=> Nếu Luna mất sạch giá trị thì UST còn cơ sở đâu để “neo” vào?
Đến đây, tôi thấy rất nể những cái đầu đứng sau vụ bán khống UST và dìm chết Luna này. Trong một thị trường đầy rẫy thông tin, họ đã tìm ra được một kẽ hở để bán khống.
Ví dụ ban đầu họ có 1 tỷ đô la tài sản Bitcoin ở giá 42.000 USD ~ 23.800 Bitcoin
=> họ mua stable coin UST để tiến hành bán khống
=> đổi UST sang các stable coin khác đang ổn định như USDC (và có tin đồn vụ bán khống này là do Quỹ BlackRock thực hiện, trong khi BlackRock lại góp vốn vào USDC, vụ bán khống này cũng sẽ tiêu diệt luôn đối thủ UST)
=> lúc này LFG phải bán ra Bitcoin để cứu UST
=> giá Bitcoin rơi uống 28-30.000 USD mất khoảng 30% giá trị
=> đội bán khống dùng 1 tỷ đô để mua Bitcoin giá thấp, thu về ~ 33.300 BTC
=> với lệnh mua của họ giá Bitcoin sẽ tăng trở lại, giả sử mức 40.000 USD
=> lúc này 33.300 BTC của họ có giá 1,33 tỷ đô
Đây là ví dụ họ có 1 tỷ đô thế thôi, chứ BlackRock là quỹ phòng hộ đang quản lý 10.000 tỷ đô cơ 
Onchain Wizard đang ước tính đội bán khống đã lãi 800-950 triệu đô đến thời điểm này rồi. Đấy là tin đồn, là thuyết âm mưu, còn hiện tại BlackRock đang phủ nhận việc tham gia bán khống này.
Tổng kết của tôi là hãy kiểm tra kỹ quy trình của mình để không bị hở sườn. Giống như nhiều công ty bị hacker tấn công lấy mất nhiều triệu đô vì lỗ hổng bảo mật, còn Luna - UST tồn tại lỗ hổng trong tư duy.
Và người khác sẽ có cơ hội đánh bại chúng ta khi chúng ta tự hở sườn ra cho họ thấy. Khi mình sáng tạo ra một thứ mình cho là mới, là đi trước thời đại… đừng nghĩ rằng mình thông minh. Ở đời luôn có những người còn thông minh gấp nhiều lần mình.
Lê Đức Anh
CEO - Wonder Trip
