Ngay cả các nhà đầu tư nhiều kinh nghiệm, các chuyên gia hay các quỹ đầu tư cũng không ngoại lệ. Vì sao chúng ta nên cắt lỗ sớm và phương pháp cắt lỗ như thế nào để tránh bị bán ngay đáy. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu dưới đây:
Trước khi đi vào lý giải việc cắt lỗ mình muốn nói về 1 số quy luật của thị trường, hiểu quy luật này sẽ giúp bạn dễ dàng hơn trong việc ra quyết định mua bán.
- Chứng khoán tuân theo quy luật cung cầu: càng nhiều người kì vọng, muốn mua hơn cổ phiếu càng tăng mạnh, ngược lại nhiều người lo lắng , sợ hãi hơn, cổ phiếu sẽ giảm mạnh. Trong ngắn hạn hoặc thậm chí trung hạn luôn có 1 khoảng cách giữa giá cổ phiếu trên sàn và giá trị của cổ phiếu. Khi Thị trường hưng phấn người ta sẵn sàng trả cho 20 đồng cho 1 đồng lợi nhuận của công ty. Khi đó giá cổ phiếu cao hơn giá trị của nó. Ngược lại, khi thị trường bi quan họ chỉ trả 6 đồng mà thôi thậm chí là 3 đồng.
- Chứng khoán là kỳ vọng: Người ta mua cổ phiếu vì kỳ vọng vào KQKD của công ty trong quý tới, năm tới chứ không phải quý đã qua, năm đã qua. Đôi khi lợi nhuận quý hiện tại vẫn tăng trưởng 3 con số nhưng giá cổ phiếu lại giảm mạnh vì hiện đang là đỉnh của chu kì kinh doanh, quý tới lợi nhuận sẽ sụt giảm.
- Quy luật quán tính – không đi ngược xu hướng: định luật quán tính của Newton đúng trong cả thị trường chứng khoán. Cổ phiếu đang giảm mạnh nó sẽ tiếp tục giảm,không nên bắt dao rơi. Giá cố phiếu đang tăng mạnh nó sẽ tiếp tục tăng, không nên bán cổ phiếu. Nếu tốc độ tăng, giảm của nó chậm đi, khối lượng mua, bán giảm đi tức là quán tính của nó đã suy giảm và có khả năng đi ngang hoặc đảo chiều. Xu hướng là bạn, không đi ngược xu hướng.
Tiếp theo ta sẽ đi vào phần chính của bài này:
1. Vì sao bạn không cắt lỗ:
Việc đầu tiên chúng ta cần phải tìm hiểu là tại sao ta không cắt lỗ hay không dám cắt lỗ, mỗi người có 1 lý do khác nhau. Phải bắt đúng bệnh mới kê được đúng đơn. Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn tới việc không cắt lỗ
- Nghĩ cổ phiếu sẽ tăng trở lại, sợ bán ngay đáy: đây là nguyên nhân phổ biến mà những nhà đầu tư ít kinh nghiệm thường mắc phải, chúng ta luôn kỳ vọng vào việc cổ phiếu sẽ tăng lại, thậm chí là kì vọng không có cơ sở, nhiều người còn không hiểu doanh nghiệp mình mua cổ phiếu kinh doanh ra sao. Nhưng họ không dám bán vị sợ bán đúng đáy, bán xong cổ phiếu lại tăng. Càng cổ phiếu có tính đầu cơ mạnh, khi nhà đầu tư không chịu nổi và bán thì cổ phiếu sẽ tăng trở lại. Thực tế sau khi bán cổ phiếu, ở vị thế cầm tiền ta chủ động hơn rất nhiều, có thể mua cổ phiếu bất kỳ lúc nào ta muốn hoặc mua lại chính cổ phiếu đó khi nó quay trở lại chu kì tăng giá. Nếu không bán sớm, cổ phiếu có thể tiếp tục giảm mạnh và khi đó ta sẽ không dám bán. Cần tìm hiểu kỹ doanh nghiệp trước khi mua cổ phiếu.
- Đã tìm hiểu kỹ và tin tưởng doanh nghiệp hoặc đầu tư dài hạn: Lỗi này các NĐT dày dạn kinh nghiệm, những người tìm hiểu, phân tích kĩ cổ phiếu, chuyên gia, quỹ đầu tư hay mắc. Vì họ quá hiểu doanh nghiệp nên không bán rẻ cổ phiếu thậm chí còn mua thêm khi cổ phiếu đang lao dốc, kết quả là lỗ nặng hơn. Tuy vậy trong thị trường con gấu hay trong giai đoạn downtrend của cổ phiếu thì khi rẻ nó vẫn có thể rẻ hơn nữa, thậm chí rẻ hơn cả giá trị sổ sách. Xu hướng là bạn, không nên chống lại xu hướng. Nhiều quỹ đầu tư lỗ nhiều chục % vì lí do này.
- Lúc mới mua thì lãi, ko bán nên thành lỗ, cầm cổ phiếu và hy vọng về bờ: nhiều NĐT lúc mua cổ phiếu được lãi 10-20%, sau đó giá cổ phiếu giảm mạnh và biến thành khoản lỗ 20-30% họ vẫn tiếp tục nắm giữ vì họ cố chấp, không chấp nhận việc 1 khoản lãi biến thành khoản lỗ. Chúng ta nên hiểu rằng thị trường tuân theo quy luât cung cầu và nó không hề liên quan tới cảm giác vui buồn, hay vị thế lỗ lãi chúng ta. Bán cổ phiếu ngay khi nó vi phạm các điều kiện đã đặt ra, không quan trọng ta đang lãi hay lỗ.
- Bảo thủ, quá tự tin, không chấp nhận mình sai: nhiều NĐT kinh nghiệm đã phân tích kỹ cổ phiếu, thông tin cho nhiều người biết và mua theo. Khi mọi thứ diễn ra không đúng như dự kiến (tình hình kinh doanh của doanh nghiệp, nhóm ngành không như kì vọng, giá cổ phiếu giảm mạnh) họ bắt đầu thấy những dấu hiệu của sai lầm nhưng do bảo thủ, không chấp nhận mình sai, họ vẫn cố chờ đợi một sự phục hồi để bán cổ phiếu ở mức giá hòa vốn để không bị ảnh hưởng tới uy tín của mình. Thậm chí còn hô hào mọi người mua thêm. Chứng khoán là bài toán xác xuất, chỉ cần ta đúng 51% là đã chiến thắng rồi, không nên để cái sai nhỏ thành cái sai lớn.
2. Vì sao nên cắt lỗ sớm:
- Thứ nhất: khoản lỗ như 1 đám cháy, ko dập tắt ngay lúc nó nhỏ thì sẽ biến thành đám cháy lớn bạn sẽ không thể dập được, không có dũng khí cắt lỗ. Cắt lỗ sớm bạn chỉ mất 1 số tiền nhỏ, việc đó dễ dàng hơn nhiều.
- Thứ 2: Khoản thua lỗ dai dẳng mỗi lúc một lớn dần sẽ bào mòn tài khoản cũng như tâm trí của bạn, khiến bạn trở nên bi quan và thiếu tự tin khi ra quyết định mua bán, càng để lâu, càng lỗ nặng, bạn càng không dám cắt lỗ. Cho tới khi bạn mất gần hết tài sản và quá chán nản, bạn sẽ bán cổ phiếu và rời bỏ thị trường với một vết thương sâu trong tâm hồn.
- Thứ 3: Việc chôn vốn ở 1 cố phiếu sẽ làm bạn lỡ đi nhiều cơ hội ở các cổ phiếu khác. Thậm chí là cơ hội x2,x3 tài khoản. Khoản lợi nhuận đem lại nếu bạn cắt lỗ và mua cổ phiếu mới có thể lớn hơn rất nhiều khoản lỗ bạn đang có.
3. Cắt lỗ như thế nào:
- Chọn lọc cổ phiếu và xu hướng để không bị lỗ:Trước khi nói về việc cắt lỗ bạn nên nghĩ làm thế nào để không phải cắt lỗ. Việc lựa chọn kỹ cổ phiếu (dựa vào phân tích cơ bản và phân tích kỹ thuật) sẽ giúp bạn ít phải đưa ra quyết định cắt lỗ hơn. Xu hướng cổ phiếu cũng rất quan trọng. Trong 4 giai đoạn tích lũy, tăng giá, phân phối, giảm giá của cổ phiếu chỉ nên mua trong giai đoạn tích lũy hoặc tăng giá, không mua trong 2 giai đoạn còn lại. Bán khi cổ phiếu vào giai đoạn giảm giá (mình có riêng 1 bài 4 Giai đoạn trong chu kì sóng của 1 cổ phiếu nói về vấn đề này).
Dưới đây là các phương pháp cắt lỗ mình sử dụng, đôi khi mình kết hợp các phương pháp với nhau:
- Cách 1: Sử dụng mức cắt lỗ theo kế hoạch đặt ra khi mua cổ phiếu: thông thường là khi giảm 7-15% từ giá mua. Khi cổ phiếu tăng mạnh từ điểm mua ta có thể dùng PP dừng lỗ động để bảo vệ lợi nhuận, bán cổ phiếu khi nó giảm 7-15% từ giá cao nhất thay vì từ giá mua.
- Cách 2: Sử dụng các mức kháng cự hỗ trợ, các đường MA, cặp đường MA: Đường kháng cự , hỗ trợ thường sử dụng là các đường nối đỉnh, đáy của biểu đồ nến hoặc các mức Fibonacci. Mình thường dung các đường MA, bán cắt 50% khi gãy MA20, cắt nốt khi MA20 cắt xuống MA50 (hoặc sử dụng các cặp MA ngắn hơn như MA10 và MA20, tùy theo mức tăng giá của cổ phiếu trước đó).
- Cách 3: Cắt lỗ khi thấy nhận định ban đầu của mình về doanh nghiệp bị sai: tình hình kinh doanh của công ty không như kỳ vọng hoặc tình hình vĩ mô thay đổi, sản phẩm mới không được thị trường ưu chuộng, công ty không huy động được vốn để phát triển dự án, chính sách của nhà nước không thuận lợi….
Lời kết: Trước khi nghĩ đến việc kiếm tiền bạn cần phải biết cách bảo vệ tiền, còn tiền là còn cơ hội. Cắt lỗ là điều cơ bản trong đầu tư nhưng nó cũng là vũ khí tối thượng giúp bạn tồn tại trên thị trường này. Chúc mọi người đầu tư thành công.
Nguồn: Minh Hoàn
