Lúc mới mở công ty Startup của mình, tôi rất tích cực được khuyên là hãy tìm đến các quỹ đầu tư mạo hiểm (VCs) vì họ có rất nhiều tiền để đầu tư trong lĩnh vực công nghệ này.
Vậy là mình cứ đi gặp thôi, nhưng lúc đó mình cũng không tự hỏi là các VCs này lấy tiền ở đâu để đầu tư?
Giờ có thời gian tìm hiểu kỹ hơn, tôi cũng có một bài chia sẻ ngắn gọn để các bạn Startup cũng hiểu rõ hơn những điều này.
Nó cũng giúp các bạn hiểu là khi bị VCs từ chối đầu tư, không phải vì Startup của bạn tệ (đôi khi VCs còn thấy nó rất tốt), nhưng họ phải từ chối vì chưa phù hợp tiêu chí đầu tư của họ.
1) Quỹ đầu tư mạo hiểm (Venture Capital - VCs) lấy nguồn tiền từ đâu để đầu tư?
Trước tiên, có thể nói các VCs đóng vai trò vô cùng quan trọng, vì nếu thử nhìn vào top 5 công ty có vốn hoá lớn nhất trên sàn chứng khoán Mỹ hiện nay -Apple, Microsoft, Facebook, Google, Amazon- tất cả các công ty này đều được hỗ trợ tài chính vô cùng nhiều bởi các quỹ đầu tư mạo hiểm.
Dể hiểu là tại sao VCs lại có được sự tin tưởng để sử dụng các nguồn vốn đầu tư, những cá nhân, tổ chức góp vốn vào các quỹ VCs được gọi là đối tác hữu hạn (Limited Partners - LPs), họ thường đến từ:
i) Các khoản tài trợ cho các trường đại học (University Endowments):
Bên Mỹ, các trường danh tiếng như Yale, Stanford, MIT... có những khoản tài trợ tiền rất nhiều từ các cựu học viên.
Một phần của số vốn này sẽ được sử dụng góp vốn vào các quỹ đầu tư mạo hiểm để sinh ra lợi nhuận.
ii) Các quỹ từ thiện - Foundation:
Các quỹ từ thiện này sẽ phải vừa đầu tư để sinh lời, các khoản lời này sẽ được tái đầu tư để đi làm các hoạt động từ thiện phi lợi nhuận.
Hằng năm, để được miễn thuế, các quỹ từ thiện tại Mỹ cần phải đóng góp 5% tổng quỹ để làm các hoạt động từ thiện.
Vì vậy, trong dài hạn, nguồn đầu tư mạo hiểm cần phải vượt xa 5% số tiền mỗi năm họ phải quyên góp kia để các quỹ từ thiện mới có thể tiếp tục được hoạt động.
VD 1 quỹ từ thiện như vậy mà mình thấy là quỹ Omydiar Network của Pierre Omidyar (chủ tịch của Ebay) lập ra.
Họ hỗ trợ tài chính rất nhiều vào các hoạt động mang tính ảnh hưởng tích cực tới xã hội (social impact) ở các nước kém và đang phát triển.
Tuy nhiên, họ cũng đầu tư cả các dự án mạo hiểm tiềm năng khác, để còn sinh lợi nhuận tái đầu tư về quỹ làm các dự án Social Impact.
Ngày trước khi gọi vốn từ các quỹ đầu tư thì mình có gặp quỹ này một lần và mới hiểu mô hình hoạt động đó của họ.
iii)Các tập đoàn, các quỹ hưu trí (Corporate and state pension funds):
Như Google, IBM, Accel là các tập đoàn lớn có nhiều nguồn tiền để đưa các quỹ đầu tư mạo hiểm.
Các quỹ hưu trí của chính phủ Mỹ cũng rất tích cực đầu tư vào lĩnh vực đầu tư mạo hiểm (cả chứng khoán, trái phiếu,....)
iv) Các gia đình, cá nhân giàu có (Family Offices):
Bill Gates có lẽ là một người nổi tiếng nhất thế giới, ông có riêng những người quản lý đầu tư tài sản cho mình để đầu tư vào những quỹ đầu tư mạo hiểm, những dự án sinh lời ổn định và họ cũng đang làm rất tốt việc đó.
v)Các quỹ đầu tư chính phủ (Sovereign Wealth Fund):
Như Temasek (Singapore), Saudi Arabia's PIF là những quỹ đầu tư thuộc chính phủ các nước cũng rất tích cực đầu tư vào cho các quỹ đầu tư mạo hiểm.
Nổi tiếng nhất có lẽ là quỹ VCs Vision được quản lý bởi Masayoshi Son được nhận 100 tỉ đầu tư từ chính phủ Arab Saudi
vi) Công ty bảo hiểm (Insurance Companies):
Các công ty bảo hiểm đều có những khoản tiền nổi thu trước từ khách hàng để đem đi đầu tư.
Họ cũng rất ưa thích đem tiền đó đưa cho các quỹ đầu tư mạo hiểm để giúp sinh lời số vốn này.
vii) Quỹ đầu tư cho quỹ (Funds of Funds):
Cũng có nhiều quỹ đầu tư mạo hiểm (ở quy mô lớn vòng Series B, C), đầu tư cho những quỹ mạo hiểm nhỏ hơn (Ươm mầm, Series A)
Để họ vừa có thể tăng số vốn đầu tư hiệu quả hơn, vừa tận dụng những quỹ quy mô nhỏ giúp phát triển các khoản đầu tư lớn hơn đủ để quỹ họ có thể được ưu tiên đầu tư ở vòng kế tiếp.
Nguồn: Hai H Nguyen/Group Quan trị và Khởi nghiệp
