Ngành thép châu Á đang bước vào quý cuối cùng của năm 2025 trong bối cảnh đầy thử thách — khi nhu cầu chững lại, chủ nghĩa bảo hộ thương mại gia tăng, và Trung Quốc tiếp tục vật lộn giữa mục tiêu duy trì sản lượng khổng lồ và tiêu thụ nội địa đang suy yếu. Các yếu tố này đang làm thay đổi căn bản cấu trúc thương mại trong khu vực, thử thách sức chịu đựng của chuỗi cung ứng vốn đã định hình qua nhiều năm.
Bài toán nan giải của xuất khẩu thép Trung Quốc
Ngành thép Trung Quốc đang rơi vào thế khó quen thuộc nhưng ngày càng nghiêm trọng hơn. Khi mùa đông đến gần, hoạt động xây dựng chậm lại do yếu tố thời tiết khiến nhu cầu nội địa suy yếu, xuất khẩu trở thành “van xả áp” quan trọng cho lượng tồn kho dư thừa. Tuy nhiên, các biện pháp cải cách chống “nội cuộn” (anti-involution) mà Bắc Kinh triển khai nhằm hợp nhất ngành và hạn chế cạnh tranh quá mức vẫn chưa mang lại kết quả đáng kể. Trong khi đó, làn sóng rào cản thương mại ngày càng dày đặc đang thu hẹp cửa xuất khẩu của Trung Quốc.
Dù chịu nhiều áp lực, xuất khẩu thép của Trung Quốc năm 2025 dự kiến vẫn đạt khoảng 110 triệu tấn, gần như tương đương năm 2024. Ông Paul Bartholomew, chuyên gia phân tích cấp cao của S&P Global Commodity Insights, cho rằng lợi thế về giá cạnh tranh sẽ giúp Trung Quốc duy trì mức xuất khẩu cao, dù chiến dịch siết chặt kiểm soát thuế hồi tháng 10 có thể khiến một phần nhu cầu được đẩy sớm về trước.
Thách thức cốt lõi vẫn nằm ở chỗ: sản lượng cao được duy trì nhờ biên lợi nhuận ổn định, trong khi nhu cầu yếu đi bởi căng thẳng địa chính trị và tăng trưởng kinh tế chậm lại – tạo ra tình trạng dư cung mà các biện pháp hành chính khó có thể giải quyết triệt để.
Chủ nghĩa bảo hộ lan rộng tại Đông Nam Á
Thị trường thép cuộn cán nóng (HRC) đang phản ánh rõ nét xu hướng gia tăng các biện pháp phòng vệ thương mại. Việt Nam – sau khi áp thuế chống bán phá giá từ 23–27,83% lên thép cuộn khổ hẹp của Trung Quốc – tiếp tục mở cuộc điều tra mới vào tháng 9 đối với thép cuộn khổ rộng, nhằm bịt các “lỗ hổng” nhập khẩu và bảo vệ doanh nghiệp nội địa. So với năm 2015, làn sóng bảo hộ lần này mang tính quyết liệt và đồng bộ hơn nhiều.
Tác động của chính sách đã nhanh chóng phản ánh lên thị trường. Biên độ giá giữa các loại HRC thu hẹp xuống mức thấp nhất trong 11 tháng vào giữa tháng 9 khi các nhà máy Trung Quốc mạnh tay giảm giá chào bán. Đồng thời, lượng giao dịch HRC phi Trung Quốc vào Việt Nam tăng gần gấp đôi trong quý III so với quý II, khi người mua chủ động đa dạng hóa nguồn cung từ Malaysia, Indonesia và Ấn Độ.
Ấn Độ cũng không đứng ngoài xu hướng này. Nước này đã áp thuế tự vệ 12% đối với thép tấm nhập khẩu từ tháng 4 và đề xuất áp thuế chống bán phá giá với HRC từ Việt Nam. Nhờ đó, nhập khẩu thép thành phẩm của Ấn Độ giảm 29,4% so với cùng kỳ năm ngoái (tính đến tháng 9). Tuy nhiên, các nhà giao dịch tại Mumbai cho biết giá thép vẫn chịu áp lực giảm mạnh do nhu cầu yếu và nguồn cung dồi dào.
Xuất khẩu phôi thép tăng mạnh dù bị kêu gọi hạn chế
Một nghịch lý đáng chú ý: xuất khẩu phôi thép bán thành phẩm của Trung Quốc tăng mạnh, bất chấp lời kêu gọi kiềm chế từ Hiệp hội Sắt thép Trung Quốc (CISA). Sau khi CISA đề xuất hạn chế xuất khẩu phôi vào cuối tháng 6, thực tế cho thấy lượng xuất khẩu trong tháng 8 đạt 1,14 triệu tấn – gần gấp đôi mức trung bình quý II.
Dù giá phôi tăng mạnh trong đầu quý III nhờ kỳ vọng chính sách và cú sốc giá than cốc hồi tháng 7, nhu cầu quốc tế vẫn không đủ hấp thụ. Đến cuối tháng 9, giá phôi đã giảm 4,2% so với đỉnh tháng 7, khi thị trường xuất khẩu vẫn ảm đạm.
Tư vấn đầu tư hàng hoá thông qua Sở giao dịch Hàng hoá Việt Nam (MXV)
- Mobile/ z.a.lo: 0867 091 553 ( Để tham gia room )
- Link nhóm zalo tin tức hàng hóa phái sinh: https://zalo.me/g/mftltr823
Thị trường thép phế điều chỉnh theo cung – cầu mới
Diễn biến trên thị trường thép phế (scrap) cũng phản ánh xu hướng chung của khu vực: giá tiếp tục chịu áp lực từ nhu cầu yếu ở hạ nguồn. Tuy nhiên, biên giá giữa phôi và thép phế đã mở rộng mạnh trong quý III, đạt 185 USD/tấn vào cuối tháng 7. Khoảng cách này khiến nguồn thép phế nhập khẩu trở nên hấp dẫn hơn đối với các nhà sản xuất Đài Loan, đặc biệt sau khi chi phí điện mùa hè giảm.
Triển vọng: Cân bằng mong manh giữa sản lượng, rào cản thương mại và mùa vụ tiêu thụ
Trong giai đoạn tới, sự tương tác giữa công suất sản xuất khổng lồ của Trung Quốc, làn sóng bảo hộ thương mại gia tăng trong khu vực, và chu kỳ nhu cầu mùa vụ sẽ là những yếu tố quyết định liệu quý IV có mang lại sự ổn định tương đối hay tiếp tục kéo giá thép châu Á vào đợt suy giảm mới.
Như vậy, thị trường thép châu Á đang bước vào giai đoạn “tái cân bằng cưỡng ép”, khi các yếu tố chính sách, cung – cầu và địa chính trị cùng lúc định hình lại quỹ đạo giá. Việc Trung Quốc tiếp tục duy trì sản lượng cao trong bối cảnh cầu nội địa yếu cho thấy rủi ro dư cung sẽ còn kéo dài sang đầu năm 2026. Trong khi đó, làn sóng bảo hộ lan rộng tại Đông Nam Á và Ấn Độ có thể tạo ra các “vùng giá cục bộ”, làm suy giảm tính thanh khoản thương mại khu vực. Với nhà đầu tư, chu kỳ thép hiện nay không còn là cuộc chơi của tốc độ, mà là bài toán của chọn lọc và thời điểm — khi cơ hội sẽ chỉ xuất hiện ở những thị trường biết dung hòa giữa tăng trưởng sản lượng và ổn định chính sách.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Thị trường hàng hóa phái sinh là nơi giao dịch các hợp đồng dựa trên giá trị của các loại hàng hóa cơ bản như nông sản, năng lượng, kim loại, và nguyên liệu công nghiệp. Đây là công cụ giúp doanh nghiệp và nhà đầu tư quản lý rủi ro biến động giá, đồng thời tạo cơ hội sinh lời từ sự chênh lệch giá trong tương lai. Với sự phát triển của công nghệ và hội nhập kinh tế, thị trường này ngày càng thu hút sự quan tâm nhờ tính thanh khoản cao và khả năng đa dạng hóa danh mục đầu tư.
***Tư vấn đầu tư hàng hoá thông qua Sở giao dịch Hàng hoá Việt Nam (MXV)***
- Hợp pháp - Minh Bạch - Thanh khoản cao tiêu chuẩn quốc tế
- Mua bán 2 chiều LONG SHORT - Giao dịch T0 - Đòn bẩy 20 lần không lãi vay Margin - Liên thông 52 quốc gia
- Mobile/ z.a.lo: 0867 091 553 ( Để tham gia room )
- Link nhóm zalo tin tức hàng hóa phái sinh: https://zalo.me/g/mftltr823
