Khi Đảng Cộng sản Trung Quốc chuẩn bị cho kỳ họp toàn thể trung ương quan trọng trong tháng này, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang đứng trước ngã rẽ sẽ định hình quỹ đạo phát triển đến năm 2030. Thách thức tưởng chừng đơn giản nhưng lại vô cùng phức tạp: làm thế nào để vừa theo đuổi tham vọng thống trị công nghệ, vừa khắc phục điểm yếu cố hữu về nhu cầu tiêu dùng trong nước.
Bài toán chiến lược: “Sản xuất dẫn đường” hay “Tiêu dùng làm nền”?
Kỳ họp tháng 10 được kỳ vọng sẽ thông qua Kế hoạch 5 năm lần thứ 15 – bản định hướng chiến lược kinh tế mà giới quan sát cho rằng sẽ tiếp tục nhấn mạnh vào ưu thế sản xuất công nghệ cao. Sự lựa chọn này phản ánh niềm tin của Chủ tịch Tập Cận Bình rằng thế giới đang bước vào “những biến đổi chưa từng có trong một thế kỷ”, nơi cách mạng công nghệ và cạnh tranh cường quốc gắn chặt với nhau.
Các biện pháp gần đây như kiểm soát xuất khẩu đất hiếm, củng cố vị thế trong xe điện, năng lượng mặt trời và gió là minh chứng rõ ràng cho tư duy “ưu tiên công nghiệp hóa” của Bắc Kinh.
Tuy nhiên, niềm tin tuyệt đối vào sản xuất đang để lại một cái giá không nhỏ. Đẩy mạnh năng lực công nghiệp đòi hỏi tập trung nguồn lực nhà nước cho khối doanh nghiệp sản xuất, trong khi kích thích tiêu dùng lại cần chuyển hướng hỗ trợ sang hộ gia đình — hai mục tiêu mâu thuẫn trực tiếp.
Như chuyên gia Chen Bo (Đại học Quốc gia Singapore) nhận định: “Khi phải lựa chọn, điều quan trọng nhất vẫn là sản xuất, không phải dịch vụ.” Quan điểm này đã dẫn dắt chính sách Trung Quốc suốt nhiều thập kỷ, song tính bền vững của nó đang bị đặt dấu hỏi nghiêm trọng.
Tín hiệu cảnh báo ngày càng rõ
Hệ quả của mô hình tăng trưởng mất cân đối đang dần bộc lộ: giảm phát tại cửa nhà máy kéo dài, khủng hoảng bất động sản, nợ công địa phương phình to, dư thừa công suất sản xuất, và tỷ lệ thất nghiệp thanh niên cao kỷ lục. Một thế hệ được đào tạo cho nền kinh tế dịch vụ nay phải đối mặt với thị trường việc làm co hẹp trong khi mô hình kinh tế vẫn ưu tiên công nghiệp nặng.
Các con số biết nói: tài sản hộ gia đình bị bào mòn bởi bong bóng bất động sản, niềm tin người tiêu dùng suy giảm sau đại dịch, khiến người dân tiếp tục tiết kiệm thay vì chi tiêu, bất chấp hàng loạt cam kết kích cầu từ chính phủ. Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 từng hứa sẽ “phát huy tối đa vai trò nền tảng của tiêu dùng trong tăng trưởng”, trong khi bản kế hoạch trước đó nhấn mạnh “đóng góp của tiêu dùng sẽ tiếp tục tăng lên”. Thế nhưng, những cam kết này đến nay vẫn chưa trở thành hiện thực.
Áp lực bên ngoài khiến Trung Quốc khó xoay trục
Căng thẳng Mỹ - Trung leo thang càng làm phức tạp bài toán chính sách. Việc cựu Tổng thống Trump dọa tăng thuế nhập khẩu ba chữ số chỉ củng cố thêm cảm nhận ở Bắc Kinh rằng, trong thế giới phân cực và tái công nghiệp hóa của phương Tây, Trung Quốc không thể mất vị thế sản xuất. Những diễn biến từ chiến tranh Nga – Ukraine, căng thẳng tại eo biển Đài Loan và Biển Đông khiến Bắc Kinh càng phải duy trì lợi thế công nghiệp như một “vũ khí chiến lược”.
Giáo sư Guo Tianyong (Đại học Tài chính và Kinh tế Trung ương) cảnh báo: “Nếu không phát triển các ngành công nghệ cao, Trung Quốc sẽ bị phụ thuộc vào người khác trong tương lai.” Dẫu vậy, ông cũng thừa nhận Trung Quốc cần đạt được sự cân bằng chính sách tốt hơn.
Cải cách vẫn hạn chế – tăng trưởng khó bứt phá
Theo Morgan Stanley, kế hoạch 5 năm tới sẽ tiếp tục mang đậm định hướng “công nghệ – cung ứng”, chỉ bổ sung nhẹ yếu tố an sinh xã hội, đồng thời cho rằng chính sách kích thích mạnh mẽ (reflation) vẫn khó xuất hiện trước 2026. Các biện pháp gần đây như trợ cấp hàng tiêu dùng, hỗ trợ chăm sóc trẻ em, tăng lương hưu khiêm tốn chỉ phản ánh bước đi thận trọng, chứ chưa mang tính cải tổ căn bản.
Một cố vấn chính sách thừa nhận: “Các khoản phúc lợi có thể tăng, nhưng sẽ không đáng kể, do ngân sách an sinh và tài chính địa phương đều eo hẹp.” Chuyên gia Dan Wang (Eurasia Group) cũng nhận định: “Chính phủ có thể nói nhiều hơn về an sinh xã hội, nhưng điều đó tuyệt đối không nên được hiểu là sự thay đổi mô hình.”
Bài toán chưa có lời giải
Trung Quốc có thể tiếp tục “cược” bằng cách chuyển hỗ trợ công nghiệp từ mở rộng sản lượng sang nghiên cứu công nghệ, đồng thời tăng cường dần các mạng lưới an sinh. Tuy nhiên, như Larry Hu (Macquarie) cảnh báo, phụ thuộc vào nhu cầu bên ngoài trong khi tiêu dùng nội địa yếu sẽ dẫn đến thất nghiệp và giảm phát – có thể chịu đựng trong một, hai năm, nhưng “về dài hạn, đó chắc chắn sẽ là một vấn đề lớn.”
Tư vấn đầu tư hàng hoá thông qua Sở giao dịch Hàng hoá Việt Nam (MXV)
- Mobile/ z.a.lo: 0867 091 553 ( Để tham gia room )
- Link nhóm zalo tin tức hàng hóa phái sinh: https://zalo.me/g/mftltr823
Cơ hội hiện tại: Bạc
Trong bối cảnh đó, Bạc - một sản phẩm kim loại quý cùng dòng với vàng hiện lên như 1 kênh đầu tư có tiềm năng tăng giá mạnh. So với vàng, vốn chủ yếu được xem là tài sản trú ẩn an toàn, bạc có tiềm năng tăng trưởng vượt trội nhờ tính ứng dụng đa dạng và nhu cầu công nghiệp ngày càng tăng.
Giá bạc đã xác nhận vượt mốc 45 USD/ounce troy, đánh dấu mức cao nhất kể từ tháng 9 năm 2011, với mức tăng ấn tượng 53% từ đầu năm đến nay. Hiệu suất này vượt trội so với mức tăng 31% của vàng, đưa bạc tiến gần đến mức đỉnh tâm lý quan trọng 50 USD/ounce.
Nhu cầu đầu tư cũng đồng thời gia tăng khi các nhà đầu tư tìm kiếm các lựa chọn thay thế hợp lý hơn so với vàng. Tỷ lệ vàng-bạc được cải thiện, hiện ở mức 87:1 so với 105:1 hồi tháng 4, cho thấy giá trị tương đối của bạc đã được củng cố đáng kể. Mức cao nhất trong bảy tháng của tỷ lệ này cho thấy tiềm năng vượt trội của bạc vẫn còn dư địa để phát triển.
