Mối quan hệ giữa cựu Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (FED) Jerome Powell tiếp tục là tâm điểm chú ý. Những phát ngôn mâu thuẫn gần đây của Trump về khả năng sa thải Powell, từ tuyên bố ban đầu trước các nhà lập pháp Cộng hòa cho đến phủ nhận sau đó tại Nhà Trắng nhưng vẫn không loại trừ khả năng "vì tội gian lận", đã gây ra nhiều đồn đoán. Điều này đặt ra câu hỏi lớn: liệu đây chỉ là một chiến thuật gây áp lực hay ẩn chứa ý định chấm dứt nhiệm kỳ của người đứng đầu ngân hàng trung ương quyền lực nhất thế giới?

🤔 Chuỗi Diễn Biến Gây Bất Ổn

Sự việc bắt đầu khi Trump được cho là đã nói với các nhà lập pháp Cộng hòa về ý định sa thải Powell, thậm chí tờ New York Times còn đưa tin về một lá thư sa thải đã được soạn thảo. Tuy nhiên, chỉ vài giờ sau, Trump lại phủ nhận kế hoạch này, dù vẫn để ngỏ khả năng sa thải "trừ khi ông ấy phải ra đi vì tội gian lận." Sự thay đổi chóng mặt này đã khiến thị trường tài chính phản ứng mạnh mẽ, cho thấy sự nhạy cảm của các nhà đầu tư đối với sự ổn định của FED.

📌 Rào Cản Pháp Lý và Tiền Lệ

Việc sa thải Chủ tịch FED không hề đơn giản. Jerome Powell đã nhiều lần khẳng định việc này "không được pháp luật cho phép," và lịch sử cũng chưa từng ghi nhận một tổng thống nào thành công trong việc buộc người đứng đầu ngân hàng trung ương phải rời nhiệm sở. Các cơ quan độc lập như FED được bảo vệ bởi các quy định pháp luật nhằm đảm bảo tính phi chính trị. Một phán quyết gần đây của Tòa án Tối cao càng củng cố quan điểm này, chỉ rõ tổng thống không có thẩm quyền tổ chức các chức năng của FED theo ý muốn, tạo ra rào cản pháp lý đáng kể cho bất kỳ nỗ lực sa thải nào.

📉 Động Cơ Chính Trị: Áp Lực Lãi Suất

Mục tiêu chính trong những chỉ trích của Trump đối với Powell luôn xoay quanh chính sách lãi suất. Ông cáo buộc Powell "đang làm không tốt" và cần "hạ lãi suất" để thúc đẩy kinh tế. Trump thậm chí còn cho rằng Powell có động cơ chính trị khi giữ lãi suất cao và chỉ có thể cắt giảm vào năm 2024 để hỗ trợ ứng viên Đảng Dân chủ. Áp lực giảm lãi suất cũng đến từ một số nhân vật chủ chốt trong Nhà Trắng và một số thống đốc FED do Trump bổ nhiệm sau này, những người cũng sẵn sàng xem xét cắt giảm lãi suất, dù không theo tốc độ mạnh mẽ như Trump mong muốn.

💥 Vấn Đề "Gian Lận" và Dự Án Trụ Sở FED

Một yếu tố mới được Trump đưa ra để biện minh cho khả năng sa thải là khái niệm "gian lận" (for cause). Ông viện dẫn dự án cải cách trụ sở FED trị giá 2,5 tỷ USD bị chậm trễ và vượt chi phí. Trump gợi ý rằng đây có thể là cơ sở để sa thải Powell, mặc dù chính Powell đã yêu cầu tổng thanh tra FED xem xét lại dự án này. Việc tìm kiếm một lý do "chính đáng" nằm ngoài chính sách tiền tệ có thể là nỗ lực để lách qua các rào cản pháp lý.

📍 Đánh Giá và Nhận Định

Những động thái của Trump có thể là sự kết hợp của chiến thuật gây áp lực mạnh mẽ và tham vọng kiểm soát chính sách tiền tệ. Ông muốn buộc FED phải điều chỉnh lãi suất theo hướng nới lỏng để hỗ trợ kinh tế và chiến dịch của mình.

Mặc dù có động cơ rõ ràng, ý định sa thải Powell đối mặt với rủi ro pháp lý và thị trường nghiêm trọng. Một động thái như vậy sẽ gây ra cuộc chiến pháp lý kéo dài, tạo ra bất ổn lớn và làm suy yếu niềm tin vào sự độc lập của ngân hàng trung ương Hoa Kỳ.

👉 Kết Luận: Tình hình giữa cựu Tổng thống Trump và Chủ tịch FED Jerome Powell phản ánh sự căng thẳng dai dẳng giữa quyền lực chính trị và sự độc lập của một định chế tài chính quan trọng. Dù những hành động của Trump có thể chủ yếu là đòn bẩy để định hình chính sách tiền tệ, nhưng không thể hoàn toàn loại trừ khả năng ông sẽ tìm cách sa thải Powell. Tuy nhiên, việc sa thải Chủ tịch FED là một quyết định vô cùng mạo hiểm và chưa từng có tiền lệ, với những hậu quả sâu rộng đối với sự ổn định kinh tế và niềm tin toàn cầu. Sự độc lập của FED vẫn là yếu tố then chốt cho một nền kinh tế vững mạnh.