Tháng 6-2020, TikTok và hơn 50 ứng dụng khác bị cấm cửa ở Ấn Độ.

Tại thị trường quê nhà, TikTok chỉ có thể tồn tại dưới phiên bản nội địa Douyin bị kiểm soát chặt chẽ, gắt gao về nội dung. Dưới sự bảo trợ của chính phủ trung ương, năm ngoái chính quyền Thâm Quyến đã xây dựng một trung tâm livestream bán hàng trực tuyến mang quy mô toàn cầu.

South China Morning Post nói dự án này được kỳ vọng có thể tạo ra doanh số 300 tỉ nhân dân tệ (khoảng 43,7 tỉ đô la) vào năm 2025. Thâm Quyến tham vọng tự xây dựng hoặc thu hút ít nhất 100 doanh nghiệp hàng đầu đến hợp tác trong ba năm tới. Theo kế hoạch, thành phố sẽ xây dựng 50 tòa nhà để phục vụ khu công nghiệp “all in one”, tức tất cả trong một, từ thiết bị livestream, thiết kế bối cảnh, khu chỉnh sửa hậu kỳ…

Các doanh nghiệp bán quần áo, mỹ phẩm, trang sức hay các mặt hàng công nghệ được ưu tiên hỗ trợ, như xây dựng phòng triển lãm, thúc đẩy sự hợp tác giữa các nhà bán lẻ trực tuyến, đồng thời tối giản hoá quy trình vận chuyển, phân phối hàng hóa.

“Livestream bán hàng là một mô hình kinh doanh mới, song đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc khôi phục nền kinh tế và thúc đẩy tăng trưởng”, Hiệp hội Thương mại thành phố Thâm Quyến cho biết.

Thâm Quyến hiện có hơn 10.000 người bán hàng livestream với doanh thu khoảng 152 tỉ nhân dân tệ (22 tỉ đô la) trong năm 2022 – theo Shenzhen Economic Daily.

Với dự án mới, thủ phủ này hy vọng kêu gọi được thêm 3.000 livestreamer và 10.000 nhà cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp để mở rộng thị trường thương mại điện tử.

Tìm kiếm thị trường mới cho hàng hóa Trung Quốc là mục tiêu lớn của chương trình này. Các dự án livestream bắt đầu tỏa về các trường đại học để tìm kiếm những tài năng nói thạo tiếng Anh, Nga, Tây Ban Nha và Ả Rập để thâm nhập các thị trường này.

Và đó có thể là một phần lý do vì sao hàng Trung Quốc ngày càng chiếm thế thượng phong hơn ở thị trường Việt Nam với sự hỗ trợ của hệ thống kho ngoại quan áp sát biên giới các tỉnh phía Bắc.

Và tuần này khả năng TikTok sẽ bị cấm ở Mỹ nếu dự luật cấm hoàn toàn TikTok đã được Hạ viện thông qua hôm 13-3 sẽ được Thượng viện tiếp tục thông qua và Tổng thống Joe Biden phê chuẩn. Sẽ khó có trường hợp dự luật bị đảo ngược như thời ông Donald Trump.

TikTok có 170 triệu người dùng ở Mỹ. Khoảng 7 triệu doanh nghiêp MSME Mỹ sử dụng TikTokShop để bán hàng, đóng góp nhiều tỷ USD cho nền kinh tế. TikTok bị cấm hoàn toàn, nghĩa là nguồn lợi này khổng lồ này sẽ thuộc về tay Snapchat, Facebook và các mạng xã hội khác.

Quay trở lại trường hợp của Việt Nam.

TikTokShop dĩ nhiên sẽ tiếp tục tồn tại. Nhưng về mặt nào đó, công cụ này chỉ là để người Việt bán hàng cho người Việt, không thể để thâm nhập thị trường tỷ dân của Trung Quốc hay Ấn Độ, và càng không thể bán hàng sang Mỹ. Bởi bị cấm thì làm gì bây giờ.

Các ngôi sao bán hàng trực tuyến của Việt Nam đã xuất hiện lác đác. Trong số này, các “chiến thần” bán hàng tại Việt Nam rồi cũng khó có người đạt được tầm mức như “nữ hoàng Viya (Vi Á) hay “ông hoàng son môi Li Jiaqi (Lý Giai Kỳ)” khi mà cả ngành công nghiệp thời trang hay mỹ phẩm của đất nước khổng lồ phụ thuộc vào họ. Các chiến thần như Hà Linh hay Phạm Thoại đã sớm bị ngó lơ. Bức tranh đã rõ.

Thị trường Việt Nam là sự lỡ nhịp hay chậm nhịp 5-10 năm so với thị trường đại lục