Sự tan rã đột ngột của Jiyue Auto – một liên doanh đầy tham vọng giữa Baidu và Geely đã làm dấy lên sự lo ngại về những khó khăn lớn mà ngành công nghiệp xe điện (NEV) Trung Quốc đang phải đối mặt. Vào ngày 12/12, chỉ một ngày sau thông báo tái cấu trúc, công ty chính thức tuyên bố giải thể, gây sốc cho thị trường và để lại hàng loạt bài học đắt giá.
Được thành lập năm 2021 dưới cái tên Jidu Auto, với vốn góp từ Baidu (55%) và Geely (45%), Jiyue Auto đối mặt với những trở ngại ngay từ đầu khi không xin được giấy phép sản xuất cần thiết. Đến năm 2023, công ty tái cấu trúc và đổi tên thành Jiyue Auto, với Geely nắm 65% cổ phần. Tuy nhiên, sản phẩm chủ lực như chiếc SUV Jiyue 01 và sedan Jiyue 07 đều không đạt kỳ vọng, với tổng doanh số năm 2024 chỉ dừng ở 13.834 chiếc.
Tình hình tài chính xấu đi nhanh chóng khi đến tháng 10/2024, kiểm toán của Baidu phát hiện khoản lỗ lên tới 7 tỷ nhân dân tệ là mức khoảng 962 triệu USD. Baidu quyết định ngừng đầu tư thêm 3 tỷ nhân dân tệ, trong khi Geely cũng dừng cung cấp linh kiện khi công ty không thể thanh toán khoản nợ 1,5 tỷ nhân dân tệ.
Ngày 11/12, CEO Xia Yiping tuyên bố tái cấu trúc nhưng chỉ một ngày sau Jiyue tuyên bố giải thể. Tình hình thêm rối ren khi CFO Liu Jining biến mất cùng các sổ sách tài chính, và địa chỉ IP của ông được xác định tại Singapore. Trong khi đó, các nhà cung cấp đổ xô đòi nợ, còn nhân viên phẫn nộ vì không được trả lương và bảo hiểm xã hội.
Dù được chống lưng bởi hai tập đoàn lớn, Jiyue thất bại chủ yếu do quản lý yếu kém. CEO Xia Yiping bị chỉ trích vì thiếu kinh nghiệm trong ngành ô tô, áp đặt ý kiến cá nhân và áp dụng chiến lược không phù hợp. Đội ngũ điều hành không gắn kết với các bộ phận quan trọng bị giao cho những người thiếu chuyên môn.
Jiyue Auto không phải trường hợp duy nhất gặp khó khăn, trong đó cũng có nhiều hãng xe điện khác như Weltmeister, HiPhi hay Neta cũng đang đứng trước nguy cơ phá sản. Sự thất bại của Jiyue là lời cảnh tỉnh cho ngành NEV Trung Quốc, mà công nghệ và nguồn vốn mạnh không đảm bảo thành công nếu thiếu quản lý chặt chẽ và chiến lược phù hợp.
Ngành xe điện Trung Quốc hiện đối mặt với cạnh tranh gay gắt, chi phí tăng cao và tâm lý thận trọng từ người tiêu dùng. Tương lai của ngành sẽ phụ thuộc vào khả năng giải quyết những vấn đề như quản lý dòng tiền, cải thiện chuỗi cung ứng và minh bạch tài chính. Câu hỏi lớn đặt ra: ai sẽ là nạn nhân tiếp theo nếu không thay đổi kịp thời?
Điều đó cũng khẳng định tiềm năng không đồng nghĩa với thành công, vậy liệu thị trường xe điện Việt Nam bạn thấy thế nào?
===================
