Bạn là chủ doanh nghiệp thì cắt các quyền lợi của người lao động là quyền của ông chủ. Không thích thì người ta next. Nhưng nếu là ông quan mà cắt quyền lợi của người dân thì đến khi bầu cử, ông quan sẽ next.
Quản lý chi phí ở doanh nghiệp dễ dàng hơn ở nhà nước nhiều nên mình nghĩ kế hoạch cắt giảm 2000 tỷ ông Tơn của ông Trump có lẽ là chiêu thức tranh cử và cắt giảm chỗ này chỗ khác mang tính biểu tượng mà thôi.
Bài viết dưới đây là của một kỹ sư Việt Nam đã từng làm cho Elon Musk ở Tesla để hiểu thêm về tư duy và phương pháp quản lý chi phí của ảnh thế nào.
------------------------------------------
Thấy Elon Musk bảo sẽ cắt được kinh phí quốc gia 2 nghìn tỷ đô la. Hồi mình làm việc cho Musk, mình chứng kiến rất nhiều điều từ cách ông ta điều hành công ty. Mình là thằng ăn rau muống nói chuyện quốc tế, cho nên bài này mình chỉ chém gió chuyện ăn.
Thường các công ty ở Silicon Valley đãi ngộ nhân viên tương đối tốt, tùy vào công ty nhưng thường họ cho nhân viên ăn vặt, cà phê thức uống miễn phí. Ăn chính bữa trưa hoặc là miễn phí hoặc là được trợ giá với nhiều lựa chọn ngon-bổ-rẻ, và nếu ai chăm mà ở lại làm tối sẽ được ăn miễn phí. Tesla cũng là công ty ở Silicon Valley thì không vậy, cuộc sống ở Tesla rất ngộ.
Ở trụ sở chính của Tesla, họ chỉ có một căng-tin, đặt một công ty làm thức ăn một món ăn chính và salad buổi trưa, ăn bao nhiêu cân lên rồi trả tiền. Một bữa ăn như vậy ở Google miễn phí, ở các công ty khác giá 10 đô thì ở Tesla giá 20 đô, bằng giá ăn nhà hàng ở ngoài. Nếu không thích trả vậy thì đi ra xe tải di động (tức là dạng thức ăn chất lượng thấp) đậu ở sân để mua đồ ăn trưa. Trong nhiều năm liền, món ăn ưa thích của mình là phở (được gọi là súp) giá 7 đô từ một chiếc xe tải di động.
Việc không có trợ giá làm cho kỹ sư và nhân viên bên Tesla ngày xưa thường chạy xe qua các công ty bên cạnh ăn chực để được ăn ngon hơn với giá trợ cấp. Thường công ty đó họ không kiểm tra thẻ tên, nhưng nếu chẳng may họ hỏi thì đành khai ra không phải người công ty họ, sẽ bị tính giá bình thường. Nếu ai làm tối thì ngày xưa cũng tự xuống căng-tin múc đồ ăn trả tiền y như bữa trưa. Lúc nào họ cũng có ngũ cốc (cereal) vài loại mua ký ở siêu thị và sữa để ai đói thì tự rót ăn. Lúc trước làm ăn được họ cho ba hay bốn loại ngũ cốc gì đó, sau 2020 kinh tế xuống còn hai loại. Nước uống có ba loại: Cà phê, nước lọc, nước khoáng có ga. Cà phê là loại pha sẵn tự rót mà uống ở bình to, cần thì cho thêm đường sữa -- lúc trước họ cho miễn phí mật ong, thời làm ăn hơi xuống họ cắt luôn mật ong. Mình viết thư lên đòi mật ong, họ bảo không được, chỉ thị ở trên là phải cắt giảm chi phí tối đa, thích thì đi mà kiện ở trên. Sau này làm ăn được hơn, họ lại cho mật ong đóng gói nhỏ miễn phí để cho vào cà phê, tất nhiên, loại rẻ.
Tesla theo như mình biết không có tiệc toàn công ty, phòng ban tổ chức cũng hầu như không bỏ ra kinh phí để làm tiệc tùng vì bất cứ lý do gì: Nghỉ lễ, chia tay ai, ai kỷ niệm 5 năm làm cho họ, hoặc ăn mừng làm được cái gì thành công -- không có bất cứ cái gì cả sất. Họa hoằn lắm vài năm một lần một ban trăm người cũng tổ chức một bữa sơ sài vài chai bia, vài cái xúc xích kẹp bánh mì, đơn giản sau giờ làm trong một hai tiếng đồng hồ ở trên đồi, ai đến thì đến. Không có ngày nào đến mà thấy hôm nay công ty rộn ràng làm lễ hội ăn mừng gì cả. Tết lễ của một nhóm người như Âm lịch (TQ/VN) hay Diwali của dân Ấn sẽ có email nói... hôm nay có xe tải bán đồ Ấn Độ, tha hồ mà ăn mừng nhé! Lễ Giáng sinh: Thay vì có thư cảm ơn chúc mừng năm mới Giáng sinh, thì thường email là chúng ta cần người tự nguyện đi giao xe cho khách hàng để đạt mục tiêu cuối năm, ai đăng ký không? Có một năm nào đó, vào ngày 28 tháng 12 gì đó, họ gửi email bảo cơ hội ngàn năm có một, là nhân viên được mua xe Model 3 giảm giá, nhưng phải nhanh chân đăng ký và nhận xe trong mấy ngày.
Phần lớn những người cùng đi ăn giấu thẻ tên đều rất thành công, rất ấm no hạnh phúc, chắc chắn một phần không nhiều thì ít nhờ tính tiết kiệm của Musk. Tesla là công ty đầu tiên mình làm việc sau khi ra trường, nên sống như sinh viên vậy sống vẫn được, ăn như vậy vẫn thấy ổn. Với cá nhân mình, sau khi thay đổi công ty môi trường làm việc, mình trở nên một người hạnh phúc hơn. Giờ quên mang đồ ăn trưa vẫn có thể mua được đồ ăn trưa ngon và rẻ tại công ty hiện tại, không còn phải đứng xếp hàng chờ bát súp từ xe tải bán hàng rong. Con trai mình mỗi ngày đi về đều ra chào bố nhảy cẫng lên hỏi bố có kẹo thừa cho con mang từ công ty không - điều mà ở Tesla sẽ không bao giờ có. Mỗi lựa chọn trong cuộc sống đều có một cái giá phải trả, và mình tin rằng có những lúc nằm gai nếm mật cũng không phải là ý tưởng tồi. Nếu như nước Mỹ sẵn sàng, mình tin là mình tin là việc có Musk đòi đi cắt giảm kinh phí cũng được, nhưng mình không tin rằng họ nhận ra cái giá phải trả là gì. Chuyện đó không gì lạ, khi Chí Phèo chửi, dân làng Vũ Đại ai chẳng nghĩ nó chừa mình ra...
(Viết trước khi biết kết quả bầu cử, nhưng giờ mới có thời gian bốt).
-----------------------
Nguồn: Huan Truong
