Từ năm 2018 với số vốn điều lệ ban đầu là 80 tỉ đồng, Công ty TNHH MTV Tư vấn Đầu tư GFDI ở Đà Nẵng đã tăng quy mô vay mượn của khách hàng lên đến hơn 3.700 tỉ đồng trước khi tuyên bố vỡ nợ. Trong suốt thời gian hoạt động, công ty này đã ký kết hợp đồng vay với hơn 7.500 khách hàng và quảng bá rộng khắp khu vực miền Trung, nhưng không hề bị phát hiện gian lận.
"Kiểu đầu tư tài chính, đầu tư thực hiện dự án rồi khi huy động được vốn thì chỉ quay vòng lấy của người sau trả người trước và việc trích hoa hồng cho người giới thiệu là dấu hiệu của kiểu đa cấp biến tướng nhưng không được phát hiện và xử lý sớm, nhiều trường hợp vỡ trận rồi mới xử lý thì hậu quả đã rất nặng nề." - Luật sư Lê Cao (Đoàn luật sư TP Đà Nẵng) nhận định.
►Chiêu thức lừa đảo tinh vi
GFDI xây dựng một mô hình kinh doanh sử dụng các phương pháp lôi kéo người dân cùng góp vốn qua những hình thức tài trợ, quảng bá rầm rộ và tổ chức các hoạt động thể thao. Ngoài khách hàng, nhiều nhân viên của GFDI cũng bị lừa khi tin tưởng vào công ty, cầm cố tài sản cá nhân để huy động vốn với kỳ vọng nhận lãi suất cao.
Chị T. là một nhân viên của công ty này, chị cho biết mình cũng là nạn nhân. Được đào tạo và giao chỉ tiêu (KPI) huy động vốn, chị dần vay mượn từ người thân và thế chấp tài sản để đầu tư vào công ty. Ban đầu, công ty trả lương và hoa hồng hấp dẫn, tạo niềm tin cho nhân viên và khách hàng về tính ổn định của công ty. Tuy nhiên, từ tháng 11/2023, GFDI bắt đầu thua lỗ và mất khả năng tài chính, dẫn đến quyết định ngừng giao dịch. Tổng giám đốc Nguyễn Quang Hoàng bị cáo buộc chỉ đạo nhân viên tiếp tục huy động vốn bằng cách ký hợp đồng vay với khách hàng mới để chi trả cho những người đầu tư trước.
►Tâm lý ham lợi và niềm tin vào quảng bá hình ảnh
Nhiều người dân đầu tư vào GFDI do bị hấp dẫn bởi lợi nhuận cao và niềm tin vào hình ảnh quảng bá của công ty, nhất là trong bối cảnh lãi suất ngân hàng thấp và thị trường bất động sản trầm lắng. Các chuyên gia tài chính cho rằng đây là "bẫy" của hình thức đầu tư đa cấp, dễ thu hút người có vốn nhàn rỗi nhưng thiếu kiến thức chuyên môn và kinh nghiệm đầu tư.
GFDI còn đánh vào những lĩnh vực mà nhiều người ít hiểu biết như đầu tư thể thao điện tử, thực phẩm sạch, sản phẩm thân thiện với môi trường để thu hút sự quan tâm của người dân.
►Mô hình đa cấp biến tướng và khó kiểm soát
Theo luật sư Lê Cao, mô hình huy động vốn kiểu đa cấp của GFDI được tổ chức tinh vi: dùng tiền của người sau trả cho người trước và tạo hình ảnh công ty sang trọng, thành đạt để lôi kéo nhà đầu tư. Điều này không chỉ gây khó khăn trong việc cảnh báo, mà còn khiến cơ quan chức năng khó kiểm soát do các giao kết dân sự giữa doanh nghiệp và nhà đầu tư không dễ can thiệp.
Những vụ việc như GFDI nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nhận thức về rủi ro và cảnh giác với những hình thức đầu tư hứa hẹn lợi nhuận cao, đặc biệt khi đó là các mô hình tài chính không rõ ràng về sản phẩm hoặc dịch vụ kinh doanh.
-------
Theo luật sư Nguyễn Văn Tứ (Đoàn luật sư TP Đà Nẵng), ngoài việc chuẩn bị các kiến thức tài chính thì các nhà đầu tư phải tỉnh táo trước khi "xuống tiền".
Cụ thể cần tìm hiểu những nội dung cần thiết cơ bản trước khi quyết định tham gia đầu tư để tránh bị lừa đảo, chiếm đoạt vốn đầu tư. Ông Tứ cho rằng khách hàng góp vốn/cho vay cần dựng 4 "hàng rào cảnh giác" sau.
- Cảnh giác với những lời mời đầu tư với lãi suất cao bất thường, bởi lẽ lãi suất cao luôn tỉ lệ thuận với rủi ro.
- Cân nhắc kỹ, quan tâm đến năng lực, uy tín, thái độ, các dự án, sản phẩm, thị trường của doanh nghiệp trước khi quyết định tham gia đầu tư.
- Cần nắm được hoạt động kinh doanh thực tế khi góp vốn.
- Xem xét kỹ nội dung hợp đồng góp vốn, phải có những điều khoản cơ bản theo quy định, nội dung rõ ràng; đó là cơ sở để cơ quan chức năng giải quyết khi phát sinh tranh chấp…
