Thanh tra TP. Đà Nẵng vừa công bố kết luận thanh tra về công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng và tái định cư tại dự án Khu nghỉ dưỡng Nam Hội An, qua đó chỉ ra nhiều tồn tại, sai phạm trong quá trình triển khai dự án quy mô lớn này.
Dự án “tỷ đô” và những vướng mắc kéo dài
Dự án Khu nghỉ dưỡng Nam Hội An được UBND tỉnh Quảng Nam (cũ) và Công ty TNHH Phát triển Nam Hội An (liên doanh giữa Gold Yield Enterprises và Vinacapital) ký thỏa thuận tổng thể đầu tư từ tháng 6/2025, với quy mô 985,5 ha trên địa bàn hai huyện Duy Xuyên và Thăng Bình, tổng mức đầu tư khoảng 4 tỷ USD.
Để triển khai công tác đền bù và tái định cư, UBND tỉnh Quảng Nam giao Công ty TNHH MTV Đầu tư và Phát triển Kỳ Hà Chu Lai Quảng Nam (sau này cổ phần hóa thành doanh nghiệp tư nhân) làm đơn vị thực hiện. Tổng vốn đầu tư cho các khu tái định cư lên tới 1.608 tỷ, trong đó 541,5 tỷ đã được giải ngân.
► Tuy nhiên, đến nay 485,81 ha đất của dự án vẫn chưa được giải phóng mặt bằng, gây khó khăn lớn cho chủ đầu tư. Trong 411,02 ha đã bàn giao ngoài thực địa, chỉ 152,84 ha được hoàn tất thủ tục giao cho thuê đất, 258,18 ha còn lại vẫn chưa đủ cơ sở pháp lý.
Lựa chọn sai đơn vị thực hiện và cơ chế tài chính bất cập
Thanh tra TP. Đà Nẵng xác định việc UBND tỉnh Quảng Nam lựa chọn Công ty Kỳ Hà Chu Lai Quảng Nam làm đơn vị thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng và tái định cư không đúng quy định tại Điều 39 Nghị định 197/2004/NĐ-CP và khoản 1 Điều 68 Luật Đất đai 2013.
Ngoài ra, cơ chế tài chính cho phép công ty này thu tiền sử dụng đất tái định cư (theo Quyết định 1284/QĐ-UBND ngày 3/5/2019) cũng sai quy định pháp luật, do chức năng này thuộc về cơ quan thuế. Quyết định trên đã bị hủy bỏ vào năm 2021.
►Công tác quyết toán, thanh lý hợp đồng bồi thường cũng chậm trễ. Đến thời điểm thanh tra, còn hơn 25,9 tỷ đồng chưa được phê duyệt quyết toán và 619 triệu đồng chưa hoàn trả cho Công ty Kỳ Hà Chu Lai Quảng Nam.
Đặc biệt, 257,8 tỷ mà chủ đầu tư Khu nghỉ dưỡng Nam Hội An “tạm ứng” cho Công ty Kỳ Hà Chu Lai Quảng Nam để xây khu tái định cư bị xác định không đúng bản chất tài chính, vì doanh nghiệp này không phải chủ đầu tư hợp pháp của các khu tái định cư.
Thi công kéo dài, dự toán sai lệch, chi phí đội lên hàng tỷ đồng
►Theo kết luận, hầu hết các khu tái định cư đều thi công chậm, phải gia hạn nhiều lần, trong khi nhà đầu tư không bố trí đủ vốn như cam kết. Nhiều gói thầu được chỉ định thầu không đúng quy định theo Luật Đấu thầu 2013, một số dự án lập dự toán sai định mức, tăng tổng chi phí hơn 6,5 tỷ đồng.
Kiểm tra thực tế cho thấy nhiều hạng mục giảm khối lượng so với biên bản điểm dừng kỹ thuật, một số công trình chưa được nghiệm thu đúng quy trình.
Kiến nghị chấm dứt vai trò chủ đầu tư của Công ty Kỳ Hà Chu Lai Quảng Nam
Từ các sai phạm nêu trên, Thanh tra TP. Đà Nẵng kiến nghị UBND TP. Đà Nẵng (đơn vị kế thừa quản lý sau khi sáp nhập địa giới hành chính) chỉ đạo:
- Chấm dứt nhiệm vụ chủ đầu tư các khu tái định cư liên quan dự án Nam Hội An đối với Công ty Kỳ Hà Chu Lai Quảng Nam.
- Giao lại cho đơn vị có chức năng thực hiện đầu tư, quản lý, sử dụng đất tái định cư đúng quy định.
- Tổ chức thẩm tra, phê duyệt quyết toán chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư còn tồn đọng.
- Xem xét trách nhiệm tập thể, cá nhân liên quan trong việc tham mưu, ban hành cơ chế tài chính và giao nhiệm vụ sai thẩm quyền.
“Vết gợn” trong bức tranh đầu tư hàng tỷ USD
►Dự án Nam Hội An từng được kỳ vọng trở thành tổ hợp du lịch, nghỉ dưỡng đẳng cấp quốc tế, là điểm sáng trong thu hút vốn FDI khu vực miền Trung. Tuy nhiên, hàng loạt vướng mắc pháp lý, chậm trễ giải phóng mặt bằng và sai phạm trong quản lý đầu tư công đã khiến dự án nhiều năm vẫn chưa đạt tiến độ như kỳ vọng.
Việc làm rõ trách nhiệm và khắc phục triệt để các tồn tại sẽ là bước quan trọng để dự án “tỷ đô” này trở lại đúng quỹ đạo phát triển, đồng thời củng cố niềm tin của nhà đầu tư vào môi trường đầu tư tại khu vực miền Trung.
