📈 Lạm phát trở lại, nhưng Fed đứng ngoài

Cùng với CPI, các chỉ số khác như PPI (giá sản xuất) cũng đang cho thấy xu hướng tăng trở lại. Tuy nhiên, thay vì phản ứng bằng việc tăng lãi suất, Fed tiếp tục duy trì lập trường "kiên nhẫn", chờ thêm dữ liệu. Nguyên nhân sâu xa nằm ở sự phức tạp của môi trường hiện nay – nơi dữ liệu kinh tế bị phân mảnh, sai lệch bởi nhiều yếu tố khó lường, như thuế quan, các gói hỗ trợ tài khóa khổng lồ, hay những biến động địa chính trị.

Mô hình ra quyết định của Fed – vốn dựa trên dữ liệu rõ ràng và có độ trễ – đang bị thử thách trong một thế giới đầy nhiễu động. Trong khi đó, chính sách tài khóa lại hành động nhanh và mạnh mẽ hơn, chủ yếu thông qua các quyết định hành pháp và lập pháp.

📉 Thuế quan, dòng vốn và cú sốc lợi suất

Một trong những cú hích lớn đến từ các chính sách thương mại của cựu Tổng thống Donald Trump, với đề xuất mức thuế 10% diện rộng đối với hàng hóa nhập khẩu. Không chỉ tác động trực tiếp đến giá hàng hóa, thuế quan còn ảnh hưởng đến dòng vốn quốc tế, buộc Mỹ phải tự tài trợ cho thâm hụt ngân sách ngày càng phình to. Hệ quả là lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm – thước đo kỳ vọng về lạm phát và chính sách – đã tăng vọt lên vùng 4,5%, dù Fed không nâng lãi suất điều hành.

Điều đáng lo ngại hơn là rủi ro niềm tin: nếu thị trường cảm thấy Fed không còn độc lập – đặc biệt trong bối cảnh xuất hiện lời kêu gọi thay thế Chủ tịch Jerome Powell – lãi suất dài hạn có thể tiếp tục tăng mạnh. Khi niềm tin bị lung lay, chỉ một phát ngôn mang tính chính trị cũng có thể làm chao đảo thị trường trái phiếu.

🌎 AI và chính sách công nghiệp: Hy vọng cho chu kỳ mới

Trong bức tranh toàn cảnh, một điểm sáng lớn của kinh tế Mỹ là làn sóng đầu tư vào trí tuệ nhân tạo (AI). Với quy mô đầu tư đã vượt 10% GDP, lĩnh vực này đang được kỳ vọng sẽ khởi tạo một chu kỳ tăng trưởng mới – tương tự như cuộc cách mạng công nghiệp trước đây. Dù vẫn còn nhiều rủi ro, dòng tiền mạnh mẽ đổ vào AI cho thấy kỳ vọng của giới đầu tư vào tương lai công nghệ.

Song song đó, Mỹ cũng đang từng bước giảm phụ thuộc vào chuỗi cung ứng Trung Quốc, đặc biệt trong các lĩnh vực chiến lược như đất hiếm. Các khoản đầu tư như 400 triệu USD từ Bộ Quốc phòng vào MP Materials, hay 500 triệu USD từ Apple, là những minh chứng cho mô hình hợp tác công – tư kiểu Mỹ đang trỗi dậy trở lại, không thông qua điều hành trực tiếp mà bằng hỗ trợ vốn rẻ và cải cách thể chế.

📍 Một kỷ nguyên mới của điều hành kinh tế

Tổng hòa các yếu tố trên cho thấy một giai đoạn chuyển dịch rõ rệt trong cách điều hành kinh tế Mỹ: chính sách tiền tệ lùi về sau, nhường chỗ cho chính sách tài khóa và công nghiệp lên ngôi. Fed dù vẫn giữ vai trò quan trọng, nhưng không còn là trung tâm dẫn dắt duy nhất.

Với nhà đầu tư, đây là lời cảnh báo rõ ràng rằng việc chỉ dựa vào lãi suất điều hành để đưa ra quyết định là không đủ. Thay vào đó, cần quan sát kỹ hơn các biến số như dòng chảy tài chính, chính sách thuế quan, kế hoạch đầu tư công nghệ và tài nguyên – những yếu tố đang ngày càng có ảnh hưởng sâu sắc đến lạm phát, tăng trưởng và lợi suất.

Trong một thế giới đang tái cấu trúc, sự chủ động, linh hoạt và khả năng đọc hiểu chính sách sẽ là yếu tố sống còn.