Hiệu ứng trước kỳ nghỉ lễ (The pre-holiday effect) là một thuật ngữ phổ biến được các nhà đầu tư sử dụng để mô tả sự bất thường và có tính chu kỳ của thị trường trước kỳ nghỉ lễ. Thị trường chứng khoán có xu hướng giảm điểm trước một kỳ nghỉ dài và có xu hướng tăng mạnh vào ngày giao dịch cuối cùng trước kỳ nghỉ lễ hoặc tuần đầu tiên sau kỳ nghỉ đó.

Hiệu ứng này xuất hiện do tâm lý lo ngại của nhà đầu tư trước một kỳ nghỉ dài, họ lo sợ rằng sẽ có thông tin bất lợi xuất hiện nên các nhà đầu tư cá nhân có xu hướng chốt lời hoặc hạ margin về ngưỡng an toàn. Và sẽ tham gia trở lại vào dịp sau kỳ nghỉ lễ nếu không có sự kiện bất lợi xảy ra.

Hầu như ở giai đoạn này chúng ta sẽ thấy thanh khoản (volume) thị trường khá thấp, biên độ (spread) biến động hẹp, tốc độ khớp lệnh cũng khá chậm.

Tôi vẫn sẽ dùng quy luật cung cầu để đưa ra những lý do khiến cho hiệu ứng kỳ nghỉ lễ ảnh hưởng đến TTCK.

Nguồn cung: Lực bán ra để hạ tỷ trọng khiến cho lượng cung cổ phiếu trên thị trường tăng lên

  • Công việc bận rộn dịp cuối năm, cộng thêm rút tiền để mua sắm, giải quyết việc cá nhân khiến cho nhà đầu tư nhỏ lẻ bán cổ phiếu ra trước kỳ nghỉ;

  • Chi phí margin và lãi vay cũng là điều khiến cho nhà đầu tư cân nhắc có nên nắm giữ xuyên tết, hay là hạ margin trước tết;

  • Dòng tiền tổ chức và nhà đầu tư lớn rút về lo cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp để đảo nợ và tăng cường vốn lưu động cuối năm.

Nguồn cầu: Nhu cầu mua cổ phiếu dịp gần tết bị chững lại và giảm.

  • Không phải nhà đầu tư nào cũng sẵn lòng nắm giữ trong 2 tuần dừng giao dịch vì lo ngại rủi ro xuất hiện bất ngờ, vì vậy họ thường hạn chế mua vào ở những ngày trước tết;

  • Nhà đầu tư giá trị thì chờ đợi vùng giá rẻ để giải ngân, nên càng giảm họ sẽ càng thích và chưa vội giải ngân ngay thời điểm đó.

  • Dòng tiền nước ngoài nghỉ lễ Giáng sinh và năm mới nên thường họ sẽ giải ngân vào đầu năm sau.

Nói đơn giản thì một bên ngại mua còn một bên thì thấy thị trường lình xình nên có xu hướng bán chốt lời ăn tết, dẫn đến thị trường chứng khoán thường giao dịch khá khó chịu trong thời gian này.

Tôi cũng có thống kê 22 năm của TTCK Việt Nam, có tới 10 năm thị trường tăng vào 5 phiên sau tết, việc bạn mua vào những phiên trước tết và nắm giữ có thế giúp bạn lãi 5-10% vào dịp sau tết nguyên đán.

Ngoài ra, có tới 12/22 lần, 5 phiên sau tết sẽ quyết định xem năm đó như thế nào, tức là phiên sau tết sẽ quyết định xem năm đó Uptrend hay Downtrend. Nhưng dù trước tết hay sau tết như thế nào thì VN-Index vẫn có số phiên tăng áp đảo hơn số phiên giảm.

Theo kinh nghiệm của tôi thì thường TTCK sẽ có dịp giảm 2 tuần trước tết sau đó thì những phiên gần tết mới hồi phục và sau tết thì tăng mạnh.

Thông thường sau năm downtrend là có 2/6 những năm sideway còn 3/6 năm là uptrend. Vì vậy, nhà đầu tư có thể kỳ vọng năm 2023 là năm thị trường tạo đáy và hồi phục tích cực hơn.

Hiệu ứng trước kỳ nghỉ lễ theo tôi thấy thì chỉ có ảnh hưởng trong ngắn hạn do tâm lý vì vậy tùy theo vị thế và phương pháp đầu tư thì các anh chị có thể đưa ra chiến lược giao dịch cho hợp lý.

  • Nhà đầu tư trading/ ngắn hạn thì có thể chốt lời/ hạ margin tầm 1 tháng trước tết âm lịch, sau đó mua lại 1 tuần trước tết (25-27/12 Âm lịch).

  • Nhà đầu tư tích sản/ dài hạn có thể đợi lãnh lương thưởng tết xong dùng tiền đó mua tiếp cổ phiếu vào dịp trước tết.

Trên đây chỉ là kinh nghiệm cá nhân dựa trên tâm lý hành vi giao dịch, chiến lược mua bán sẽ còn tùy vào vị thế của anh chị và câu chuyện của cổ phiếu đó.

Chúc anh chị có một năm mới đầu tư thành công.