Family Mart gia nhập thị trường Thái Lan vào năm 1993. Tuy nhiên tính đến thời điểm hiện tại, chuỗi cửa hàng tiện lợi này phải ngậm ngùi rút khỏi Thái Lan sau 27 năm. Trong khi đó, đối thủ 7-Eleven không ngừng mở rộng tại Thái Lan.
Family Mart được biết đến là một chuỗi cửa hàng tạp hóa nhượng quyền kinh doanh của Nhật Bản, lần đầu tiên ra mắt tại Nhật Bản vào năm 1981. Sau 12 năm, Family Mart từng bước tiến vào thị trường Thái Lan thông qua liên doanh với Central Group. Khi gia nhập thị trường Thái Lan với lợi thế theo phong cách độc đáo của Nhật Bản, tưởng chừng đây sẽ là bước tiến tăng trưởng trong dài hạn tuy nhiên lại vấp phải nhiều trở ngại.
Với kết quả kinh doanh đáng thất vọng, FamilyMart hồi tháng 5 đã phải bán 49% cổ phần tại liên doanh ở Thái Lan cho tập đoàn Central Group, rút khỏi thị trường này. Đây là động thái rút lui mới nhất trong bối cảnh FamilyMart phải đối mặt với hàng loạt khó khăn tại các thị trường châu Á. Tuy nhiên, do thị trường Nhật Bản đang ngày càng thu hẹp, công ty này buộc phải mở rộng ra quốc tế để duy trì tăng trưởng trong dài hạn.
"Quả thực tôi chưa bao giờ thử ăn đồ ăn ở FamilyMart”, theo chia sẻ của một khách hàng Thái Lan tâm sự. Một người khác nói: "Tôi chẳng thích mùi cá ở đó".
Trong khi đó, trái ngược với tình hình "hẩm hiu" của Family Mart, 7-Eleven mở cửa hàng đầu tiên tại Thái Lan vào năm 1989. 7-Eleven đã phát triển được 1.100 cửa hàng trong 10 năm đầu tại thị trường Thái và mở rộng lên hơn 4.000 cửa hàng trong 10 năm tiếp theo. Trải qua 91 năm hình thành và phát triển, 7-Eleven đã vươn xa, vận hành hơn 60.000 cửa hàng tiện lợi chủ yếu tại Bắc Mỹ và châu Á, biểu tượng cho một mô hình bán lẻ mang tính toàn cầu.
7-Eleven bày bán khá nhiều loại đồ ăn và thức uống, và cũng cung cấp nhiều loại dịch vụ khác nhau. Khách hàng có thể thanh toán hóa đơn và nhận giao hàng tại 7-Eleven ở Thái Lan. Dù thương hiệu này cũng cung cấp các dịch vụ tương tự tại Nhật, nhưng các cửa hàng tại Thái còn cho khách đặt vé máy bay.
Giống như các nước khác, 7-Eleven ở Thái Lan hiện cũng đang hướng tới các tín đồ cà phê khi thương hiệu này bán cà phê với giá chỉ bằng một phần ba mức giá của Starbucks. Khoảng hơn 2.000 cửa hàng của hãng hiện có trang bị máy pha cà phê, và một số cửa hàng còn bán bánh ngọt của chính 7-Eleven hoặc lấy từ cửa hàng khác. Đây là các mặt hàng thậm chí không có tại Nhật.
7-Eleven đã ăn sâu vào cuộc sống của người dân đô thị. Đặc biệt là ở bộ phận giới trẻ Thái Lan, đổ xô đến các cửa hàng của thương hiệu này vì một lý do đơn giản, là giá cả rõ ràng và cửa hàng sạch sẽ, không giống như nhiều gánh hàng rong ở nước này.
Bên cạnh đó, 7-Eleven đã tận dụng quy mô của Charoen Pokphand trong mảng thực phẩm và hậu cần, và làm được điều này mà không cần liên doanh cổ phần. Ngược lại, FamilyMart hiện mới chỉ có khoảng 1.100 cửa hàng ở Thái Lan, ít hơn gần 9 lần so với 7-Eeven. Theo Euromonitor, 7-Eleven đang nắm 70% thị phần Thái Lan, còn FamilyMart chỉ có vỏn vẹn 5%. Lãnh đạo FamilyMart cũng cho biết chi nhánh tại Thái Lan đang bị thua lỗ. Việc FamilyMart phải "ngậm ngùi" rút khỏi thị trường Thái Lan, cũng là cơ hội để 7-Eleven độc quyền chiếm lĩnh thị trường Thái Lan, làm chủ "sân chơi" này.
Điều khiến FamilyMart không thành công như mong đợi là vì họ đã chậm thay đổi trước nhu cầu thực sự của khách hàng và sự cạnh tranh khốc liệt. 7-Eleven hướng tới việc trở thành một cửa hàng tiện lợi có bán thức ăn, vì đây là mặt hàng có thể kéo khách tới cửa hàng vài lần trong ngày. Hiện tại, mặt hàng thực phẩm ăn ngay (ready-to-eat) chiếm tới 23% doanh thu của 7-Eleven. Thêm vào đó, FamilyMart đã "chậm chân" trong việc mở rộng, từ đó để mất các vị trí đẹp vào tay đối thủ.
"Vì FamilyMart chỉ nội địa hóa một phần hoạt động kinh doanh tại Thái Lan nên họ không thể thu hút số lượng khách hàng lớn", Kenichi Shimomura, giám đốc dự án cấp cao tại hãng tư vấn Roland Berger của Đức, lí giải.
Ở Trung Quốc, FamilyMart bắt đầu kinh doanh vào năm 2004 và hiện có 2.800 cửa hàng, là một trong những chuỗi tiện lợi hàng đầu ở quốc gia này, chỉ sau 4 chuỗi nội địa. Năm 2018, FamilyMart kiện đòi giải thể liên doanh với đối tác Ting Hsin International (Đài Loan) vì không trả phí nhượng quyền.
"Quan hệ với một đối tác bản địa là điều quan trọng nhất khi kinh doanh ở nước ngoài", giám đốc tại một chuỗi cửa hàng tiện lợi đối thủ của FamilyMart bình luận. "Trong tình huống tồi tệ nhất, FamilyMart có thể buộc phải từ bỏ hoạt động tại Trung Quốc".
Ở Hàn Quốc, thị trường lớn nhất của FamilyMart với 8.000 cửa hàng, hoạt động của FamilyMart cũng sụp đổ vào năm 2014 sau khi rút khỏi liên doanh với doanh nghiệp nội địa BGF Retail do quan hệ hai bên xấu đi. Hồi ấy, FamilyMart tuyên bố họ sẽ cân nhắc khả năng trở lại Hàn Quốc nhưng đến nay giới quan sát vẫn chưa thấy họ có động thái nào.
4 năm trước, Chủ tịch FamilyMart, ông Takashi Sawada, công bố mục tiêu tham vọng là có hơn 10.000 cửa hàng ở nước ngoài vào năm 2021. Nhưng hiện nay tập đoàn chỉ có khoảng 8.000 cửa hàng tại 7 thị trường châu Á ngoài Nhật Bản.
Hãng tư vấn A.T. Kearney của Mỹ cho biết, thị trường nước ngoài chỉ đóng góp 13% doanh thu của FamilyMart, trong khi tỉ lệ này của đối thủ Seven & i Holdings - chủ sở hữu Seven-Eleven - là 39%.
FamilyMart rút khỏi Thái Lan, 7-Eleven chiếm lĩnh thị trường Thái Lan?
20:00 11/08/2020