Số lượng sales hàng tiêu dùng (FMCG) chuyển sang bán hàng thuộc ngành khác và theo nhiều kiểu khác nhau cả online và telesales ngày càng nhiều và thành công khá lớn, từ ngành mỹ phẩm, tới thẩm mỹ viện, rồi công nghiệp nặng, cả bên bán hàng B2B. Vậy nhưng số lượng chủ doanh nghiệp cho rằng họ có đủ khả năng trình độ thì còn khá ít. Nhiều sếp ngại ngần cho rằng nếu tuyển dụng những người có kinh nghiệm từ FMCG thì sợ người ta không thích ứng được.
Đã tới lúc cần phải nhìn cho kỹ xem vấn đề nó nằm ở chỗ nào?
Vốn dĩ, sản phẩm hàng tiêu dùng hay bị coi thường là vì nó khá rẻ, và công dụng đơn giản cũng như “ai mà chả biết!” nên khi so với các ngành khác, mọi người thường cho rằng những người làm ngành này trình độ không có mấy! Trình làm sao thì của hao hao làm vậy! Phải hàng đắt, hàng trông nó sáng rực lên từ mẫu mã tới thương hiệu mới là hàng cao cấp và cần người bán hàng đẳng cấp để bán!
Rồi hàng tiêu dùng thì dập quảng cáo liên tục, với tần suất dày đặc. Ngày xưa, chỉ có phương tiện truyền thông chính thống của nhà nước thôi, thì trên TV có bao nhiêu kênh thì có bấy nhiêu ông kễnh trong ngành phi vào tranh nhau những slot quảng cáo từ giữa các film hot tới những đoạn thời gian vàng trong ngày. Thậm chí còn ghen ghét nhau tới mức ganh nhau từng tí một. Hãng A là đối thủ của em, nên nó có mặt ở đâu là em phải chèn ngay vào đó, bất kể giá cả. Rồi nó làm một slot thì em làm 3, khoanh nó cả trước và sau để nó không còn chỗ gây ấn tượng nữa! Mà tranh nhau như thế thì khắp nơi người ta biết, cả giá cả, cả chủng loại, cả chức năng, còn gì mà "thằng sales" phải làm nữa? cứ thế mang hàng đến mà bán thôi! Hễ bán là được. Hóa ra công việc nó lại thành đơn giản.
Tới ngoại hình của ông sales hàng tiêu dùng cũng làm người ta nản! Cứ dãi dầu nắng với gió cho nó lâu vào rôi thành ra da đen, mặt sần, ăn mặc thì quê kệch, áo quần thì cũ, xe thì như ông xe ôm đầu chợ!
Đối tượng khách của sales hàng tiêu dùng là ai? Là bà bán hàng ở góc chợ, là ông bán cà ghém trong ngõ, rồi bà cô trông trẻ, tiện thì làm thêm vài cái dây dầu để treo lên bán cho đội lao động phổ thông. Người lam lũ bán cho đội ít tiền, bối cảnh như vậy thì ngay lập tức bị suy là không có trình độ gì mấy.
Túm lại, sales hàng tiêu dùng khi được đem ra đánh giá thì bị đủ thứ định kiến nó đè xuống! Ai cũng cho rằng họ không đủ năng lực để làm thứ hàng “rất cao cấp” rất “vĩ mô” “trừu tượng”, “vô hình” của các sếp!
Tôi đã từng chứng minh điều ngược lại, tôi đã chuyển thành công cả đội sales FMCG vào ngành dược từ năm 2014, và sau này là chuyển từ sales bán offline sang online. Do vậy trong thời buổi khó tìm sales này, tôi vốn hay khuyên các ông bà chủ nên tìm, tuyển và đào tạo sales hàng tiêu dùng thay vì chỉ chăm chăm đi tìm đúng sales có kinh nghiệm ngành mình. Phần 2 chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu các lý do mà sales FMCG có thể bán được mọi thứ nếu được đào tạo đúng cách!
Tác giả: Đỗ Xuân Tùng