Cụ thể trong quý 2, lợi nhuận sau thuế của toàn bộ các doanh nghiệp nhóm phi tài chính tăng thêm 27.000 tỷ đồng.

Tuy nhiên, trong số đó có hơn 10.000 tỷ đồng là “tăng trưởng trên giấy”

không đến từ hoạt động kinh doanh thực chất,

không tạo ra dòng tiền bền vững thực.

1) Novaland: Lỗ vẫn “góp phần tăng trưởng”?

Một trong những ví dụ điển hình là Novaland. Thực tế, doanh nghiệp này lỗ 190 tỷ đồng trong quý 2 năm nay. Tuy nhiên, vẫn được tính là đóng góp lớn nhất vào tăng trưởng lợi nhuận toàn thị trường, đơn giản vì cùng kỳ năm ngoái Novaland đã lỗ tới 6.726 tỷ đồng, nên giờ lỗ 190 tỷ lại được coi là “tăng trưởng”???

Nhớ rằng “chìm 10m dưới biển thì ngoi lên 8m nữa cũng vẫn chưa có ôxy đâu”

Nếu bạn từng theo dõi sát doanh nghiệp này, hẳn còn nhớ: cùng thời điểm đó năm ngoái, NVL từng “vẽ” ra khoản lãi gần 950 tỷ đồng. Nhưng sau khi kiểm toán vào làm việc, số lãi này bị chỉ ra là không tồn tại, và NVL buộc phải điều chỉnh, ghi nhận lại khoản lỗ thật.

<Sau đó NVL đã cắt hợp đồng kiểm toán cũ để tìm một kiểm toán mới “biết điều hơn”>

Vậy nên ở quý này, con số tăng trưởng hơn 6.500 tỷ đồng thực chất chỉ là... bớt lỗ so với kỳ trước — một dạng “tăng trưởng ảo” đầu tiên mà chúng ta cần nhìn thẳng.

2) Hoàng Huy - HHS: Lãi kỷ lục nhưng không có tiền thật

Trường hợp thứ hai là HHS. Doanh nghiệp này báo lãi kỷ lục 3.500 tỷ đồng, và góp tới 13% vào mức tăng trưởng lợi nhuận toàn thị trường. Nhưng bất kỳ nhà đầu tư có kinh nghiệm trên 5 năm đều sẽ nhận ra: khoản lãi này hoàn toàn là “trên sổ sách”.

Không có đồng tiền, dòng tiền nào chảy vào HHS. Không có hoạt động kinh doanh cốt lõi nào được mở rộng. Đây đơn thuần là một bút toán thay đổi số liệu.

Hiểu đơn giản như thế này: hôm qua bạn mua một ly cà phê bình thường giá 30.000 đồng. Hôm sau, ly cà phê y hệt đó bị hét giá 1 triệu đồng. Đa số sẽ bảo quán cà phê “điên rồi” rồi bỏ đi. Nhưng bạn sáng tạo hơn, bạn nghĩ: à, nếu tôi đồng ý mua giá 1 triệu, thì ly hôm qua mua 30.000 đã “lãi” 970.000 trên sổ sách.

Yep, đó chính là cách HHS ghi nhận lợi nhuận.

3) Vingroup: Doanh nghiệp lãi, cổ đông lại lỗ.

Khoản bất thường thứ ba không đến từ lợi nhuận ảo, mà đến từ một nghịch lý khác: doanh nghiệp báo lãi, nhưng cổ đông lại lỗ.

Tập đoàn Vingroup đã báo lãi 2.200 tỷ đồng trong quý 2/2025. Tuy nhiên, lợi nhuận dành cho cổ đông công ty mẹ lại là... âm 580 tỷ đồng. Tức là, khoảng 2.700 tỷ đồng lợi nhuận đâu đó “không về tay” cổ đông.

4) Vinagame (VNZ): Từ lỗ triền miên đến “đóng góp tăng trưởng”?

Khoản bất thường tiếp theo đến từ Công ty Vinagame (VNZ) chủ sở hữu của Zalo, Tiki và hãng game Vinagame. Doanh nghiệp này đã lỗ liên tiếp 7 quý, cộng dồn gần 3.000 tỷ đồng. Nhưng trong quý này, VNZ lại được ghi nhận là “góp phần tăng trưởng cho toàn thị trường” hơn 500 tỷ đồng.

Lý do? Năm ngoái lỗ 554 tỷ đồng, còn năm nay quý này lãi 15 tỷ đồng. Dù con số lãi đó chỉ bằng 1/200 phần so với tổng lỗ 2 năm qua, nhưng vì hiệu ứng “so với kỳ trước”, nên vẫn được tính là tăng trưởng.

Đây tiếp tục là ví dụ cho việc lỗ... cũng có thể tạo ra tăng trưởng ảo, nếu biết cách trình bày.

Việc phân tích kết quả kinh doanh toàn ngành là cần thiết, nhưng nó chỉ thực sự có ý nghĩa khi ta nhìn thẳng vào bản chất. bởi vị thị trường này các ảo ảnh đều được làm ra để đánh lừa người xem ngay tại đỉnh FOMO...

---------------------

Cre: Trương Đắc Nguyên