Tôi nhận ra công việc mình làm có tới 80% liên quan đến tâm lý con người, chỉ khoảng 20 % là những kiến thức và các phương pháp quản lý. Câu hỏi mà tôi gặp nhiều nhất là: Làm thế nào để thay đổi được lãnh đạo/nhân viên/con cái của tôi?
Đôi khi chúng ta ở trong tình trạng “bỏ thì thương, vương thì tội” đặc biệt là những người thân trong gia đình nên cứ cố gắng tìm mọi cách làm cho họ thay đổi. Câu trả lời của tôi luôn là: Bạn không thể làm được điều đó.
Vì sao vậy? Vì khi bạn bắt ai đó làm điều gì đó, ngay cả khi điều đó là vì lợi ích của họ, đòi hỏi phải có sự ép buộc hoặc thao túng. Nó đòi hỏi phải can thiệp vào cuộc sống của họ theo cách vi phạm ranh giới, và do đó, nó sẽ làm hỏng mối quan hệ giữa bạn và họ, hơn là giúp được họ.
Ví dụ: Con bạn tốt nghiệp không tìm được việc làm, chán chường, mệt mỏi, thấy mình vô dụng, thấy chán cả bản thân lẫn cuộc sống, hết ngày này đến ngày kia con bạn ngồi trong nhà và chơi game để giết thời gian.
Thế là bạn cáu gắt, quát tháo, thậm chí vứt bàn phím máy tính để con không chơi game nữa và ra đường tìm việc làm, bạn tin rằng đó là cách yêu thương cứng rắn, là biện pháp tốt để con bạn thay đổi. Tuy nhiên, việc này vẫn không có tác dụng, thế là bạn bèn đi tìm việc cho con, bạn mang một đơn xin việc về bắt con viết.
Hãy đặt mình vào vị trí của con bạn. Con đang cảm thấy có lỗi với chính mình, đang đấu tranh để xem mình nên làm cái quái gì với cuộc đời mình thì bạn bước vào và ném bàn phím của con đi và đưa cho con cái đơn xin việc.
Điều này không những không giải quyết được vấn đề của con khi nó đang tin rằng mình không có chỗ đứng trong thế giới này, không những thế, càng làm cho con khẳng định mình vô dụng, mình không ổn. Nếu mình ổn, sao mình không tự đi xin được việc làm?
Mặc dù bạn đang nỗ lực để giúp con thay đổi nhưng cách đó phản tác dụng. Bạn không những đã không giúp tự tin, tôn trọng bản thân và chịu trách nhiệm mà còn hủy hoại sự tự tin, tôn trọng và trách nhiệm của con.
Vậy thì làm thế nào để giúp ai đó thay đổi?
Chúng ta không thể khiến ai thay đổi, để một người thực sự thay đổi, họ phải cảm thấy rằng sự thay đổi là do họ, họ đã chọn nó thì họ sẽ thực hiện nó. Hãy giúp họ bằng cách:
1. Làm gương
Nếu bạn là một ông bố hút thuốc, bạn phiền não khi nhìn thấy đứa con vị thành niên của bạn bắt đầu phì phèo điếu thuốc trên môi. Thay vì cấm đoán, mắng mỏ hãy tự mình cai thuốc, hãy để con bạn nhìn thấy bạn nỗ lực như thế nào trong việc chiến thắng chính bản thân mình. Bạn sẽ truyền được cảm hứng cho con.
Nếu bạn muốn con chơi game ít hơn, đọc sách nhiều hơn, thì hãy tắt điện thoại, máy tính đi và hãy bắt đầu đọc sách, nói về những cuốn sách bạn đọc, khơi gợi trí tò mò của con… đừng chỉ nói suông.
2. Ngừng dạy dỗ chỉ bảo, hãy đặt đúng câu hỏi
Bằng việc đưa ra mọi câu trả lời cho mọi vấn đề, bạn đã lấy đi cơ hội học của người khác. Vậy thì, thay vì nói: Đừng chơi game nữa, hãy học bài đi. Hãy nói: Con muốn đạt được kết quả như thế nào ở trường? Để đạt được kết quả đó con cần làm gì? Khi nào con sẽ bắt đầu? …
Việc đặt câu hỏi đúng không dễ chút nào, nó không chỉ đòi hỏi bạn phải tư duy và còn phải rất kiên nhẫn. Trong quá trình làm tư vấn, việc chính mà tôi làm không phải là chỉ bảo ai đó làm gì mà là đặt những câu hỏi và để khách hàng tự tìm ra câu trả lời.
Có người thắc mắc: Tưởng Cherry đến đây để cho chúng tôi những câu trả lời, hoá ra Cherry toàn đặt câu hỏi và để chúng tôi tự tìm ra giải pháp cho vấn đề của mình.
3. Giúp đỡ họ thay đổi
Nói như vậy không có nghĩa là tôi không bao giờ đưa ra câu trả lời. Tôi vẫn đưa ra lời khuyên và những gợi ý cho khách hàng hay những người tham vấn tôi. Tuy nhiên, tôi luôn tôn trọng lựa chọn của họ, họ sẽ là người lựa chọn những gì họ cho là tốt nhất với mình.
Với các con cũng vậy, khi chúng gặp vấn đề chúng tôi thường chia sẻ kinh nghiệm và hiểu biết của mình, đưa ra các gợi ý và để các con tự lựa chọn và chịu trách nhiệm về những lựa chọn của mình, tuyệt đối không ép con nghe theo mình.
Bởi vì, suy cho cùng, không ai có thể thay đổi được ai ngoài chính bản thân mình. Người con trong ví dụ trên CHỈ CÓ THỂ thay đổi, có thể có công việc và sống tốt hơn khi chính người đó thấy mình có giá trị và có cảm nhận tốt về bản thân.
Tóm lại, bạn không thể LÀM cho bất kỳ ai thay đổi, nhưng bạn hoàn toàn có thể:
- Truyền cảm hứng để họ thay đổi.
- Giáo dục họ hướng tới sự thay đổi.
- Hỗ trợ họ trong quá trình thay đổi.
Vậy thì mần thôi ạ, vì cuộc sống tốt đẹp của chính bạn và những người thân yêu.
Trích: Sống một đời linh hoạt
Ps. Bạn không thế thay đổi được người khác nhưng có rất nhiều thứ bạn có thể làm. Tỉ như tạo ra một không gian sống bạn muốn hay là biến bộ bàn ghế han rỉ thành một thứ xinh yêu như này để ngồi uống trà ngắm hoàng hôn chẳng hạn.
Have a great week, everyone
