Khi thị trường vận hành như một dòng chảy liên tục thay đổi, doanh nghiệp không còn thời gian để phát triển phần mềm trong vài tháng hay chờ IT xử lý mọi yêu cầu. Low-code/No-code (LCNC) đang trở thành lựa chọn chiến lược giúp doanh nghiệp vận hành theo thời gian thực, nhanh, linh hoạt và chủ động hơn bao giờ hết.
Low-code/No-code không phải là một xu hướng thoáng qua
Đây là cuộc dịch chuyển nền tảng trong cách doanh nghiệp phát triển và vận hành phần mềm. Trong vòng 20 năm qua, chúng ta đã chứng kiến ba lần "phân quyền" lớn trong công nghệ:
- Từ lập trình hệ thống sang phát triển web: mở đầu cho việc democratize lập trình.
- Từ web sang mobile-first: thúc đẩy tự động hóa và UX-driven development.
- Và bây giờ, là từ lập trình viên sang người dùng phi kỹ thuật nhờ Low-code/No-code.
Vậy điều gì khiến xu hướng này không thể đảo ngược?
1. Sự thúc đẩy từ thực trạng thiếu hụt kỹ sư phần mềm trên toàn cầu
Theo báo cáo của IDC (2022), thế giới đang đối mặt với mức thiếu hụt 4 triệu lập trình viên đến năm 2025.
Tại Đông Nam Á, theo Google, Temasek và Bain (e-Conomy SEA 2023), nguồn lực kỹ thuật đang trở thành "cổ chai tăng trưởng" cho các doanh nghiệp chuyển đổi số.
Ở Việt Nam, khảo sát từ TopDev (2023) cho thấy:
- 55% doanh nghiệp gặp khó trong việc tuyển developer có đủ năng lực.
- 60% đội kỹ thuật thường xuyên quá tải bởi backlog không thể xử lý kịp nhu cầu từ các phòng ban.
Vậy nên LCNC trở thành “trợ lực chiến lược” để giảm gánh nặng cho IT và tăng tốc cho toàn tổ chức.
2. Time-to-market giờ được tính bằng ngày, không còn bằng quý
Khi các sản phẩm số như app nội bộ, hệ thống CRM hay quy trình phê duyệt cần được triển khai nhanh chóng để theo kịp thị trường, thì việc chờ vài tháng để dev build từ đầu là điều không thực tế.
Theo Forrester, các nền tảng Low-code có thể rút ngắn 50–90% thời gian phát triển so với lập trình truyền thống.
Một hệ thống quản lý công việc từng mất 3 tháng để triển khai nay chỉ cần 2 tuần thử nghiệm, 1 tuần tinh chỉnh và đi vào hoạt động.
3. Tương thích với xu hướng siêu tự động hóa (Hyperautomation)
Báo cáo “Top Strategic Technology Trends” của Gartner 2022 nêu rõ:
“Low-code/No-code là xương sống của siêu tự động hóa, giúp doanh nghiệp xác định, xây dựng và tự động hóa quy trình một cách nhanh chóng và bền vững.”
Khi AI, Machine Learning và các công cụ tự động hóa được tích hợp sẵn vào LCNC (như Appian, Creatio, Power Apps), doanh nghiệp không chỉ số hóa, mà còn có thể tự học, tự đề xuất tối ưu từ chính dữ liệu vận hành hàng ngày.
4. Xu hướng “citizen developers” ngày càng lan rộng
LCNC không chỉ thay đổi cách ta làm phần mềm, mà còn thay đổi vai trò của mỗi cá nhân trong tổ chức. Nhân viên không chuyên về kỹ thuật ngày càng được trao quyền tạo ra ứng dụng cho chính công việc của mình.
- Từ người dùng → người tạo giải pháp
- Từ phòng ban tiêu thụ công nghệ → phòng ban đồng sáng tạo với công nghệ
LCNC không phải một công cụ bổ trợ. Nó đang thay đổi cách doanh nghiệp xây dựng năng lực vận hành, và ở Việt Nam, nơi 96% là SME, đây là một cơ hội không thể bỏ qua.
Vì sao doanh nghiệp không thể làm ngơ trước LCNC?
Bởi vì mọi điểm nghẽn trong vận hành hiện tại đều đang có một giải pháp LCNC song hành.
Doanh nghiệp Việt đang chịu sức ép kép: phải chuyển đổi nhanh nhưng lại thiếu công cụ phù hợp. Low-code/No-code giải quyết đúng những điểm nghẽn:
1. Mọi ý tưởng đều phải qua cửa hẹp của IT – LCNC mở khóa bế tắc này.
Hãy hình dung một công ty vừa cần:
- Hệ thống phê duyệt công tác phí cho phòng kinh doanh
- Báo cáo sản lượng hàng tuần cho bộ phận sản xuất
- App nội bộ để nhân viên HR tự theo dõi đánh giá hiệu suất
Tất cả những nhu cầu đó, nếu gửi về phòng IT, có thể bị trì hoãn hàng tuần nếu không phải là ưu tiên chiến lược. LCNC trao quyền cho phòng ban tự thiết kế quy trình, tự kiểm thử, tự triển khai, điều trước đây phải chờ dev code, test, fix.
Theo Accenture, 82% doanh nghiệp sử dụng LCNC cho biết tốc độ triển khai giải pháp tăng ít nhất 2 lần, thậm chí có tổ chức tăng đến 10 lần.
2. Nợ kỹ thuật (Technical Debt) đang là “quả bom hẹn giờ” trong hệ thống cũ
Rất nhiều doanh nghiệp đang vận hành bằng:
- Excel với macro phức tạp khó bảo trì
- File Word dùng để duyệt hợp đồng, copy-paste lặp lại qua nhiều phòng ban
- Các app nội bộ cũ không còn người duy trì
LCNC giúp các doanh nghiệp “refactor” lại những hệ thống lỗi thời, không cần build lại từ đầu, mà chỉ cần kéo-thả logic cũ vào nền tảng mới, tích hợp API hoặc cơ sở dữ liệu hiện có.
Theo Mendix State of LCNC Report 2023, 45% doanh nghiệp dùng LCNC để giảm nợ kỹ thuật trong vòng 6–12 tháng.
3. Chi phí phát triển phần mềm đang vượt ngoài khả năng của SME
Phát triển một ứng dụng doanh nghiệp cỡ vừa có thể tiêu tốn từ 500 triệu đến 2 tỷ đồng, chưa kể bảo trì, server, tích hợp.
Trong khi đó, các nền tảng như Airtable, Retool, Creatio hoặc PowerApps có thể giúp triển khai MVP với chi phí bằng 1/10, thời gian ngắn hơn 70–80%.
Chính vì thế, LCNC không chỉ là giải pháp kỹ thuật, mà là lựa chọn chiến lược tài chính cho doanh nghiệp Việt, vốn luôn phải “cân từng đồng” để đầu tư.
4. Vận hành ngày càng linh động – mô hình công nghệ cũng phải linh hoạt tương ứng
Hôm nay mở rộng sản phẩm mới. Tháng sau sáp nhập thêm một bộ phận. Quý tới phải thay đổi quy trình do chuyển mô hình kinh doanh.
LCNC cho phép doanh nghiệp:
- Tự thay đổi quy trình mà không cần can thiệp vào backend code.
- Dễ dàng mở rộng app theo nhu cầu tăng trưởng.
- Linh hoạt kết nối nhiều nền tảng (Slack, Gmail, CRM, ERP, eCommerce...) chỉ qua vài cú click.
LCNC mang lại điều gì trong vận hành doanh nghiệp?
Khi mỗi bộ phận đều có thể “code” theo cách riêng, Low-code/No-code không chỉ là một công cụ công nghệ, mà là một triết lý vận hành mới. Nó trao quyền cho từng phòng ban, từng nhân viên, những người hiểu rõ nghiệp vụ, có thể chủ động tạo ra công cụ phù hợp với mình mà không cần phụ thuộc vào phòng IT.
Và bạn không cần tưởng tượng điều đó trông như thế nào.
👉 Xem thử cách vận hành doanh nghiệp bằng nền tảng Low-code/No-code sẽ trông như thế nào khi ứng dụng vào thực tiễn các doanh nghiệp Việt Nam:
