Vào tháng 10/2024, VNG Corporation (UPCoM: VNZ) chính thức không còn là công ty liên kết của Tiki Global, gây ra tổn thất lên đến 500 tỷ đồng cho tập đoàn. Sự chuyển biến này phản ánh bức tranh khốc liệt của thị trường thương mại điện tử tại Việt Nam.
Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý IV năm 2024 của VNG, tập đoàn này đã nắm giữ 14,61% quyền sở hữu tại Tiki Global. Tuy nhiên, do việc miễn nhiệm hai thành viên trong Ban Giám đốc Tiki Global, VNG đã mất đi quyền kiểm soát và ảnh hưởng đáng kể đối với công ty này. Bên cạnh đó, báo cáo cũng nêu rõ rằng “Tiki Global không còn là công ty liên kết của VNG.” Mặc dù vẫn là cổ đông lớn, VNG sẽ không tham gia vào hoạt động điều hành hay phát triển của Tiki Global.
Khoản đầu tư mà VNG thực hiện vào Tiki Global được ghi nhận trong mục đầu tư tài chính dài hạn. Tính đến ngày 31/12/2024, tổng số tiền mà VNG đã đầu tư vào Tiki Global đã vượt quá 510 tỷ đồng, tuy nhiên toàn bộ số tiền này đã được trích lập dự phòng, tương ứng với khoản lỗ toàn bộ trong đầu tư của tập đoàn.
Tiki Global được thành lập vào tháng 5 năm 2021, có trụ sở tại Singapore với mã số doanh nghiệp 202117645H. Công ty này chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực đầu tư. Ngược lại, Tiki - nền tảng thương mại điện tử nổi tiếng tại Việt Nam - ra đời vào năm 2010, ban đầu chỉ tập trung vào bán sách trực tuyến nhưng sau đó đã mở rộng sang nhiều mặt hàng như mỹ phẩm, thời trang, đồ gia dụng và sản phẩm sức khỏe.
Vào tháng 2 năm 2016, VNG đã đầu tư 17 triệu USD để đổi lấy 38% cổ phần tại Tiki. Đến tháng 7 năm 2021, Tiki chính thức trở thành một phần của Tiki Global thông qua việc chuyển nhượng 90,5% cổ phần. Theo báo cáo tài chính bán niên năm 2018, VNG cũng tiết lộ rằng đã đầu tư hơn 120 tỷ đồng để mua thêm cổ phần phát hành riêng lẻ. Tuy nhiên, việc chỉ mua một phần nhỏ đã khiến tỷ lệ sở hữu của VNG giảm xuống còn gần 29%.
Sự sụt giảm này tiếp tục diễn ra khi tỷ lệ sở hữu cuối cùng của VNG tại Tiki dừng lại ở mức 14,61% tính đến cuối năm 2024.
Theo dữ liệu từ Tech in Asia, trong năm tài chính 2022, Tiki ghi nhận doanh thu gần 200 triệu USD, giảm so với năm trước đó. Doanh nghiệp này đã gặp khó khăn lớn khi phải chịu lỗ hơn 90 tỷ đồng, cao hơn so với mức lỗ năm 2021. Các số liệu này cho thấy sự suy giảm trong hiệu quả kinh doanh của Tiki trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt.
Báo cáo từ Metric về tình hình tài chính nửa đầu năm 2023 cho biết, doanh thu của Tiki chỉ đạt 1.600 tỷ, thấp hơn rất nhiều so với các đối thủ lớn như Shopee (59.000 tỷ), TikTok Shop (16.300 tỷ) và Lazada (15.700 tỷ). Nhìn chung, Tiki đang gặp nhiều thách thức trong cuộc chiến thương mại điện tử khi phải đối đầu với những đối thủ không chỉ mạnh mà còn "đốt tiền" để giành thị phần.
Thế giới thương mại điện tử Việt Nam đang chứng kiến sự cạnh tranh khốc liệt giữa các cái tên lớn. Theo báo cáo thị trường thương mại điện tử năm 2024 của YouNet ECI, Shopee và TikTok Shop hiện đang dẫn đầu thị trường với tổng giá trị giao dịch (GMV) lần lượt đạt 9,3 tỷ USD và 3,8 tỷ USD, chiếm tới 66,7% và 26,9% thị phần.
Trong khi đó, Tiki và Lazada lại gặp khó khăn trong cuộc đua này. Sự xuất hiện của các đối thủ mới tiềm năng như TikTok đã khiến Tiki ngày càng hụt hơi. Với tình hình cạnh tranh khốc liệt, Tiki cần tái cấu trúc và tìm kiếm hướng đi mới để có thể phục hồi và phát triển.
Mới đây, VNG đã công bố kết quả kinh doanh năm 2024 và ghi nhận khoản lỗ sau thuế lên tới 1.018 tỷ, mặc dù giảm so với mức lỗ 2.317 tỷ vào năm 2023. Đây là năm thứ tư liên tiếp công ty công nghệ kỳ lân của Việt Nam gặp khó khăn trong việc đạt được lợi nhuận.
Trong năm 2024, VNG đạt gần 9.505 tỷ doanh thu thuần, tăng 25% so với cùng kỳ năm trước. Mảng trò chơi trực tuyến đóng góp lớn nhất vào doanh thu với 6.440 tỷ đồng, chiếm 68%, tăng 17% so với năm 2023. Công ty cho biết sự gia tăng này nhờ áp dụng phương pháp thu nhập hoãn lại theo chính sách kế toán mới từ năm 2023.
-------------------------------
