Các nhà khoa học và quan chức y tế công cộng trên thế giới nghi ngờ về tuyên bố của Tổng thống Nga Vladimir Putin rằng, vắc xin "Sputnik V" của Nga "hoạt động khá hiệu quả" đối với virus corona. Họ cho rằng loại vắc xin này vẫn cần nhiều thử nghiệm quan trọng để xác định xem nó có an toàn và hiệu quả hay không.
Vài giờ trước đó, ông Putin cho biết các quan chức y tế Nga đã phê duyệt loại vắc xin chống virus corona đầu tiên trên thế giới, đồng thời cho biết thêm rằng con gái của ông đã sử dụng loại vắc xin này. Các thử nghiệm lâm sàng của loại vắc-xin này đã được hoàn thành trong vòng chưa đầy hai tháng và các thử nghiệm giai đoạn ba sẽ bắt đầu trong tuần này, ngay cả sau khi Nga đưa ra kế hoạch “phát hành rộng rãi” cho công chúng. Các quan chức Nga cho biết họ hy vọng sẽ sớm bắt đầu tiêm vắc-xin cho người dân. Theo tờ The Wall Street Journal, họ đã đặt tên cho vắc xin mới là Sputnik V - tên gọi của vệ tinh nhân tạo đầu tiên trên thế giới, được phóng vào năm 1957.
"Theo như tôi biết, loại vắc-xin mới chống COVID-19 đã được đăng ký vào sáng nay, lần đầu tiên trên toàn thế giới" - Putin cho biết tại cuộc họp với các thành viên chính phủ, RIA Novosti đưa tin. "Tôi biết rằng vắc xin hoạt động khá hiệu quả, giúp tạo một hệ miễn dịch ổn định cho người được tiêm. Vắc xin mới của chúng ta đã vượt qua tất cả các bước kiểm tra cần thiết", ông Putin nói. Bộ trưởng Y tế Nga trước đây cho biết họ có kế hoạch đưa vắc xin ra công chúng trong tháng 10.
Lo ngại của giới chức y tế
Tuy nhiên, các chuyên gia y tế cảnh báo rằng nếu không có thử nghiệm lâm sàng giai đoạn ba trên quy mô lớn, thì thực sự không biết liệu vắc xin có hoạt động tốt hay không và tác dụng phụ tiềm ẩn của nó đối với công chúng là như thế nào.
Daniel Salmon, giám đốc Viện An toàn vắc xin tại Trường Y tế Công cộng Johns Hopkins cho biết: "Thử nghiệm giai đoạn ba là rất quan trọng đối với việc phát triển các loại thuốc và vắc-xin. Liệu chúng ta có tự tin về sự an toàn và hiệu quả của vắc xin đó nếu không có giai đoạn ba? Tuyệt đối không!"
Tiến sĩ Paul Offit, giám đốc Trung tâm Giáo dục Vắc xin tại Bệnh viện Nhi đồng Philadelphia, cho biết ông quan ngại việc phê duyệt vắc xin của Nga có thể gây áp lực buộc Hoa Kỳ phải ganh đua triển khai vắc xin trước khi nó sẵn sàng.
“Đó có thể là một sai lầm lớn. Nó có thể gây ra nhiều tác hại”, ông nói với CNBC trên The Exchange, nói thêm rằng động thái của Nga đặt ra một “thế trận chính trị”.
Theo dữ liệu của Đại học John Hopkins, Tổ chức Y tế Thế giới cho biết không có “viên đạn bạc” nào đối với virus corona, loại virus đã lây nhiễm cho hơn 20 triệu người trên toàn thế giới và giết chết ít nhất 737.000 người tính đến hôm thứ Ba vừa rồi. Các nhà khoa học trên toàn cầu đang phải chạy đua để phát triển một loại vắc-xin an toàn và hiệu quả cho virus trong thời gian ngắn kỷ lục.
Theo WHO, có hơn 150 loại vắc xin đang được phát triển ở các nước trên toàn thế giới, bao gồm cả Nga, với 26 loại đã được thử nghiệm trên người.
Những trở ngại đầy khó khăn
Loại vắc-xin này dường như cũng phải đối mặt với những rào cản khó khăn để giành được sự chấp thuận của WHO trước khi Tổ chức y tế quốc tế mua hoặc giới thiệu cho các quốc gia khác.
Việc phát triển, thử nghiệm và xem xét bất kỳ loại vắc xin tiềm năng nào là một nỗ lực lâu dài, phức tạp và tốn kém, thường mất vài tháng hoặc thậm chí nhiều năm.
Ảnh hưởng đến cơ thể con người
Ngoài ra, các nhà khoa học cảnh báo rằng, những nghiên cứu về sự tác động của vắc xin COVID-19 đối với cơ thể con người chưa được nghiên cứu sâu.
"Chắc chắn, Nga có các nhà khoa học xuất chúng và là một cường quốc khi nói đến nhiều khía cạnh của khoa học", chuyên gia bệnh truyền nhiễm Isaac Bogoch cho biết. Mặc dù ông “không nghi ngờ gì” việc Nga có thể tạo ra một loại vắc-xin an toàn và hiệu quả, Bogoch cho biết ông vẫn còn một số quan ngại.
Bogoch - một giáo sư tại Đại học Toronto cho biết: “Bạn không thể chỉ bắt đầu tiêm vắc-xin cho công chúng."
Các nhà khoa học tại Viện Dịch tễ học và vi sinh vật học Gamaleya của Moscow đã và đang thử nghiệm vắc xin kiểu quân sự, đẩy nhanh các đánh giá lâm sàng và thực hiện các biện pháp khác để rút ngắn thời gian cần thiết để phát triển và xem xét vắc-xin.
Dữ liệu minh bạch
“Chúng tôi cần dữ liệu minh bạch và đó phải là dữ liệu về thử nghiệm vắc xin giai đoạn ba - thứ chứng mịnh rằng vắc xin mới xuất xưởng hoàn toàn an toàn và hiệu quả”, Alex Azar - thư ký tại Trung tâm dịch tễ trung ương Hoa Kỳ - nói trong một cuộc phỏng vấn trên ABC hôm thứ Ba. “Vấn đề không phải là liệu vắc xin có được đẩy mạnh nghiên cứu để cho ra lò hay không, vấn đề là phải có một loại vắc-xin an toàn và hiệu quả cho người dân Hoa Kỳ và mọi người dân trên thế giới.”
Những vấn đề đặt ra về tính an toàn
Cho đến nay, các nhà nghiên cứu vắc xin chưa công khai số liệu về việc thử nghiệm các loại vắc xin trên, bao gồm cả thông tin về hiệu quả an toàn hay những tác dụng phụ nếu vắc xin được tiêm trên cơ thể người.
Quỹ đầu tư trực tiếp của Nga cho biết rằng họ đang hỗ trợ việc sản xuất vắc xin để bán ở thị trường nước ngoài, do loại vắc xin mới này là mối quan tâm lớn và được các nước khác "đặt hàng" với số lượng vô cùng lớn.
Theo CNBC
