Nhìn bức tranh TMĐT Việt Nam 5 tháng đầu năm 2025, thoáng qua thì có vẻ xấu, thế nhưng những con số về tăng trưởng về thu ngân sách nhà nước thì lại rất tốt, khiến cho khá nhiều người băn khoăn không biết bản chất của hiện tượng này là như thế nào?
Đầu tiên là xấu: Có đến 38.000 nhà bán hàng TMĐT rời sàn trong quý 1-2025 (chiếm 7,5% số nhà bán hàng). Nhóm sản phẩm có giá trị trên 1 triệu đồng giảm thị phần từ 19,4% xuống 17,2%.
Đối nghịch là tin tốt: Tổng doanh thu TMĐT quý 1-2025 đạt 101.400 tỉ đồng, tăng 42,29%. Sản lượng tiêu thụ đạt 950,7 triệu sản phẩm, tăng 24% so với cùng kỳ năm 2024. Thu thuế từ hoạt động TMĐT đạt 74.400 tỷ đồng, tăng 55% so với năm 2024.
(Số liệu do nền tảng phân tích dữ liệu Metric-vn công bố)
Vậy tại sao với góc nhìn và quan sát thì thị trường TMĐT xấu, u ám mà doanh thu và số thu thuế nộp ngân sách nhà nước lại tăng rất cao, có gì mâu thuẫn không?
Sau đây là lý giải về mâu thuẫn này:
Vâng, đúng là có nhiều nhà bán hàng phải rời sàn nhưng lại có sự vươn lên mạnh mẽ của các nhà bán hàng có năng lực, chẳng hạn nhóm nhà bán hàng đạt doanh thu từ 50 tỉ đồng trở lên lại tăng gần gấp đôi (tăng 95%) so với quý 1-2024.
Điều này có nghĩa rằng thị trường đang có sự sàng lọc khá mạnh mẽ với sự dịch chuyển rõ nét: giảm các nhà bán hàng nhỏ lẻ và tăng các nhà bán hàng lớn. Những nhà bán hàng có hệ thống bài bản, có chiến lược kinh doanh và thương hiệu rõ ràng, có năng lực, vận hành chuyên chuyên nghiệp, tăng lên cả số lượng lẫn qui mô, số tăng này lớn hơn nhiều số giảm của các nhà bán hàng nhỏ lẻ.
Bức tranh nền kinh tế Việt Nam cũng tương tự như thị trường TMĐT: Hiện tượng cỡ 100 ngàn doanh nghiệp ngừng kinh doanh trong 5 tháng đầu năm, các mặt bằng cho thuê trên các con phố trung tâm Hà Nội, TP Hồ Chí Minh bị trả lại và đóng cửa trái ngược với số thu ngân sách tăng đến 25% (1,14 triệu tỷ đồng) cùng nhiều chỉ số kinh tế vĩ mô khác tăng trưởng 2 con số.
Cũng giống như TMĐT, số doanh nghiệp ngừng kinh doanh tuy lớn nhưng chủ yếu là những doanh nghiệp nhỏ, số năm hoạt động dưới 5 năm (chiếm tỷ trọng rất thấp trong GDP cũng như trong nộp ngân sách nhà nước); Sự tăng trưởng cao của những doanh nghiệp lớn và vừa thừa để bù đắp cho sự sụt giảm của những doanh nghiệp nhỏ.
Chẳng hạn TMĐT tăng cao chính là một nguyên nhân quan trọng dẫn đến sự trả lại mặt bằng trên các con phố trung tâm. Chẳng hạn một doanh nghiệp có qui mô doanh số 100 ngàn tỷ đồng, tăng trưởng 15%, tức tăng thêm 15 ngàn tỷ đồng; Các bạn hình dung 15 ngàn tỷ đồng tăng thêm là bằng doanh số của 1.250 doanh nghiệp có doanh số 12 tỷ đồng năm.
Còn nữa, các tỉnh/thành phố của Việt Nam có sự tăng trưởng kinh tế cách nhau khá xa, có nhóm tỉnh/thành phố tăng trưởng trên 10% (thậm chí 13,85%), thế nhưng cũng có những tỉnh/thành phố chỉ tăng trưởng 3%, 4%. Tương tự như vậy những ngành kinh tế khác nhau cũng có sự tăng trưởng khác nhau, có những nhóm doanh nghiệp làm “ba ca, bốn kíp”, làm cả ngày nghỉ ngày lễ cũng không hết việc, có những doanh nghiệp thì rất khó khăn trong việc tìm kiếm hợp đồng, tìm kiếm việc làm cho người lao động.
Xã hội chúng ta đang đi dần theo qui đạo chung của thế giới là luôn có nhiều cách nhìn đa chiều: bất cứ lĩnh vực nào, sự kiện nào cũng luôn luôn có góc nhìn đa chiều chứ không thuần một chiều như thời xa xưa nữa, tất cả chúng ta phải dần quen với điều này, mỗi cá nhân cũng cần phải quen với điều này, vấn đề quan trọng nhất là góc nhìn của cá mình ở đâu và chính góc nhìn sẽ quyết định tinh thần (lạc quan, vui vẻ hay lo âu, sầu muộn), tư duy, hành động và kết quả của chính mình.
Theo: CaoBao Do
