FE Credit (FEC)là công ty tài chính tiêu dùng của Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank - VPB). Tiền thân là Khối Tín dụng tiêu dùng trực thuộc VPBank, FE Credit đã thành công trong việc chuyển đổi hoạt động Tín dụng tiêu dùng sang một pháp nhân độc lập mới với tên gọi Công ty Tài chính TNHH MTV Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng (được nhận diện với Thương hiệu FE Credit) vào tháng 02/2015.

FE Credit là một mắt xích quan trọng, là "con gà đẻ trứng vàng" cho VPBank. Tuy nhiên, sau thời gian tăng trưởng "nóng", những năm gần đây, thị trường tài chính tiêu dùng của Việt Nam đối mặt với rất nhiều khó khăn khiến hoạt động kinh doanh của các công ty tài chính bị ảnh hưởng mạnh. FE Credit cũng không phải ngoại lệ.

Mới đây, công ty tài chính lớn nhất thị trường cho vay tiêu dùng này đã công bố kết quả kinh doanh gây bất ngờ. FE Credit tiếp tục ghi nhận lỗ liên tiếp tại quý thứ 5, khi ngành tài chính tiêu dùng tiếp tục gặp khó khăn.

Nếu như trước đây lãi hàng nghìn tỷ mỗi năm, đỉnh điểm có năm lãi trên 4.000 tỷ, thì 6 tháng đầu năm 2023, FE Credit báo lỗ tới gần 3.000 tỷ đồng trong khi cùng kỳ năm ngoái lãi 144 tỷ đồng. Vốn chủ sở hữu giảm từ 15.917 tỷ đồng xuống còn 10.250 tỷ đồng.

NIM của công ty giảm về mức 16% từ mức 20,2% so với cùng kỳ, trong khi tỷ lệ nợ xấu duy trì tăng nhẹ và đạt 30,3% tại cuối quý 2/20233. Dư nợ cho vay của FE cũng duy trì so với quý trước khi công ty quyết định giới hạn lại cho vay để tập trung hoàn toàn vào quá trình tái cấu trúc.

Hệ số Nợ/vốn chủ sở hữu tăng từ 4,02 lên 5,43 lần và dư nợ trái phiếu/vốn chủ sở hữu cũng tăng từ 14,45% lên 23,41%. Nợ trái phiếu và Nợ phải trả của công ty lần lượt là 2.400 tỷ và 55.658 tỷ đồng. 

Theo ước tính của VnDirect, công ty này đã ghi nhận một khoản lỗ gần 2 nghìn tỷ trước thuế trong quý 2 năm nay, cao hơn một chút so với quý 1.

"Chúng tôi cũng cho rằng công ty sẽ tiếp tục ghi nhận lỗ cho đến cuối năm nay, và kỳ vọng rằng công ty sẽ xử lý xong khoản lỗ chưa phân phối trong nửa cuối năm sau. Tựu chung lại, chúng tôi cho rằng FE vẫn sẽ gặp khó khăn trong ngắn hạn. Tuy nhiên, chúng tôi cũng tin rằng VPB có đủ nguồn vốn cũng như khả năng để tháo gỡ những khó khăn trong dài hạn, một khi ngành tài chính tiêu dùng cải thiện và các nỗ lực tái cơ cấu của ngân hàng thành công. Tuy nhiên, chúng tôi kỳ vọng VPB sẽ hoàn thành việc tái cấu trúc sớm nhất trong năm nay và bắt đầu ghi nhận lãi trở lại từ năm 2024", VnDirect nhận định.

Trước đó, trong một báo cáo phân tích được công bố hồi tháng 2 năm nay, công ty chứng khoán này cũng cho biết, ban lãnh đạo, sự phục hồi của FEC chậm hơn nhiều so với dự kiến do điều kiện kinh tế không thuận lợi đã tiếp tục ảnh hưởng tiêu cực từ đến nhóm thu nhập thấp, vốn là khách hàng chính của FEC. 

Liên quan đến hoạt động kinh doanh của ngân hàng VPBank, cuối quý 2/2023 ngân hàng ghi nhận tăng trưởng tín dụng đạt 13,1% so với đầu năm – cao nhất trong toàn hệ thống. Tăng trưởng tín dụng của ngân hàng chủ yếu đến từ cho vay nhóm khách hàng lớn (18,9% so với đầu năm) và bán lẻ (13% so với đầu năm) khi danh mục trái phiếu doanh nghiệp có mức tăng trưởng âm 13,9% so với cuối 2022.

Với danh mục bán lẻ, tăng trưởng được thúc đẩy chủ yếu bởi cho vay kinh doanh (20% so với đầu năm) và cho vay thẻ (tăng 18% so với đầu năm) trong khi cho vay mua nhà giảm tốc khi giá trị giao dịch trong nửa đầu năm 2023 chứng kiến mức thấp nhất kể từ năm 2019. Trong khi đó, cho vay doanh nghiệp phát triển bất động sản và dịch vụ tài chính dẫn đầu ở cho vay khách hàng lớn.

Tuy nhiên, với tỷ trọng cho vay cao với các phân khúc cho vay tiêu dùng và bất động sản, NIM của ngân hàng giảm mạnh trong quý 2. Cụ thể, NIM riêng lẻ sụt giảm  mạnh 1,44 điểm % về 3,97%. Thu nhập lãi thuần đạt 5,922 tỷ đồng, giảm 8,2% so với cùng kỳ.

Tại cuối quý 2, tỷ lệ nợ xấu của ngân hàng duy trì đà tăng lên mức 3,7% từ mức 2,8% tại cuối năm ngoái, chủ yếu đến từ phân khúc cho vay bán lẻ, doanh nghiệp vừa và nhỏ và cho vay bất động sản. Cùng với đó, tỷ lệ bao nợ xấu suy giảm xuống 41% từ mức 54% tại cuối năm 2022. Theo ban lãnh đạo, tổng giá trị các khoản nợ được tái cơ cấu theo TT02/23 chỉ đạt ~6 nghìn tỷ đồng (~1,4% tổng giá trị dư nợ) – chủ yếu đến từ các khoản cho vay doanh nghiệp khi VPB chủ trương không thực hiện tái cơ cấu cho các khoản vay bán lẻ và tiêu dùng. NH cũng đặt mục tiêu tổng các khoản vay tái cơ cấu đạt khoảng 8-10 nghìn tỷ đồng (~1,8-2,3% tổng dư nợ) cho cả năm 2023. Điều này cũng cho thấy dấu hiệu của danh mục cho vay lành mạnh khi chỉ có một số ít khách hàng có nhu cầu được tái cơ cấu.

Về mặt chi phí, tỷ lệ CIR riêng lẻ tăng lên 30% trong quý 2 từ mức 22,5% trong quý 2/2022 – nhưng vẫn thấp hơn mức 34,3% toàn ngành. Hơn nữa, chi phí dự phòng tăng thêm 12,2% so với cùng kỳ khi nợ xấu tăng cao. Kết quả, ngân hàng ghi nhận mức lợi nhuận ròng đạt ~3 nghìn tỷ (giảm 19% so với cùng kỳ).