Anh họ tôi – một người đàn ông trầm tính, chẳng mấy khi tham gia các buổi tụ họp gia đình – vẫn lặng lẽ đi làm, về nhà, rồi dành thời gian chăm sóc cha mẹ già. Không ai biết rõ mức thu nhập thật sự của anh ấy, trừ mẹ tôi và tôi. Chỉ biết rằng, mỗi tháng anh đều đặn chuyển về cho mẹ 5 triệu đồng để "mua thuốc bổ" dù bà chẳng ốm đau gì, và lâu lâu lại mua vài món đồ điện tử mới cho ba – chỉ vì "ba thích nghịch máy".
Chỉ có mẹ tôi từng thở dài rồi buột miệng nói:
“Thằng đó kiếm cũng phải 70 triệu một tháng, mà chẳng bao giờ dám khoe với ai.”
Tôi từng thắc mắc:
“Nếu vậy thì có gì đâu mà giấu? Người khác biết còn tự hào thay cho chứ?”
Nhưng rồi tôi hiểu…
Có một lần, trong bữa cỗ họ hàng, một người cô cười nửa đùa nửa thật:
“Con chị học giỏi thế, trường danh giá thế, mà chắc gì kiếm được nhiều tiền như con tôi đâu!”
Anh họ chỉ cười. Không nói gì. Không phản bác. Chỉ tiếp tục ăn bát canh ngao, như thể không nghe thấy.
Tôi chợt thấy chua xót thay cho anh.
Nếu một ngày anh nói ra: “Em kiếm 70-75 triệu một tháng”, thì người ta sẽ hỏi tiếp: “Sao không cưới vợ?”, “Sao không về quê xây nhà to?”, “Vậy chắc cho bố mẹ nhiều tiền lắm nhỉ?” Và nếu lỡ một năm nào đó công việc bấp bênh, thu nhập giảm đi, liệu có ai còn nhìn anh bằng ánh mắt như bây giờ? Hay lại lén lút bàn tán sau lưng: “Lúc trước làm màu, giờ thất thế rồi đấy!”
Anh họ tôi từng sống qua những năm tháng chật vật: học giỏi nhưng nhà nghèo, từng đi làm thêm từ năm nhất đại học, từng ăn mì tôm suốt cả tháng để tiết kiệm học phí. Anh hiểu giá trị của từng đồng tiền – và cả những ánh mắt có thể đổi chiều vì đồng tiền đó.
Kiếm được nhiều tiền không khó bằng giữ được sự bình yên trong lòng.
Nếu ai cũng biết anh giàu, sẽ có người tìm đến để mượn tiền – vay tình – nhờ vả – và có thể... mất luôn cả tình thân nếu từ chối. Anh từng tâm sự: “Tốt nhất cứ để người khác nghĩ mình sống vừa đủ. Như vậy đỡ phiền, đỡ rối. Còn mình, mình biết mình đang sống thế nào là đủ rồi.”
Tôi nghĩ, có lẽ đôi khi sự im lặng là một loại thông minh. Không phải vì sợ ganh tị. Mà là vì hiểu rằng, có những thứ càng khoe ra, càng mất đi.
Và có lẽ, người thật sự giàu – là người có thể giữ được sự giản dị, ngay cả khi trong túi họ đã đầy ắp thành công.
Nguồn: Nguyễn Văn Huân
