Will Smith năm 2021. Ảnh: Penguin Random HouseĐó không chỉ là những bài học của một ngôi sao trên đỉnh cao và duy trì sức hút hàng thập niên trời mà còn là bài học của một ngôi sao... ngã ngựa; bài học hướng tới sự hoàn hảo và bài học của sự vỡ mộng; bài học của một đứa trẻ tổn thương thời ấu thơ muốn xây dựng một gia đình hạnh phúc khi trưởng thành nhưng lại rơi vào một sai lầm chí tử khác khiến gia đình anh ta suýt rơi vào tan vỡ... Thế cho nên cuốn sách này không chỉ mang tới những bài học của một ngôi sao, nó còn mang tới nhiều bài học của cuộc đời, bài học của một gã đàn ông hay đơn giản nhất là bài học làm người (human being).
Tôi nghĩ bất cư ai đang là ngôi sao, đang khao khát nổi tiếng, đang muốn lập danh, đang muốn bước vào ngành showbiz, thậm chí đang muốn sống một cuộc đời có ý nghĩa và thức tỉnh, cuốn hồi ký Will dày gần 700 trang này là một cẩm nang tuyệt vời.
Câu chuyện cuộc đời của một "chàng da đen bé nhỏ" đến một ngôi sao hàng đầu, một superstar kiểu “bankable" mang lại lợi nhuận bậc nhất cho Hollywood trong nhiều năm trời vốn đã tràn ngập chất liệu rồi. Cộng thêm tài chữ nghĩa và cấu trúc của Mark Manson nữa, nên gần như nó được đúc kết thành một chuỗi các bài học về sự trưởng thành và thức tỉnh mà Will Smith phải học cả đời, từ khi còn là một cậu bé không hạnh phúc đến khi trở thành một người đàn ông trung niên tưởng có tất cả, nhưng hóa ra "mình giống như một con hamster trên “vòng quay khốn khổ” của cuộc đời".
Phần giữa của cuốn sách, thuật lại hành trình trở thành một ngôi sao của Will Smith thực sự cảm hứng, đọc "cuốn" đến mức không buông sách xuống được, dù nó nặng như cái tạ. Từ một cậu bé da đen tỉnh lẻ trở thành một rapper nổi tiếng toàn nước Mỹ ở tuổi 20, album đầu tay đoạt 3 đĩa bạch kim và thắng giải Grammy đầu tiên là cú vút bay đầu tiên. Thế nên gã tưởng mình là vua của thế giới tới nơi, tiêu xài hoang phí, một tấc lên giời. Xong rồi ngã ngựa cái đoạch với album thứ 2 flop dập mặt, trắng tay ở tuổi 22 vì bị sở thuế sờ gáy, truy thu đến 2,8 triệu USD (năm 1990), tình yêu tan vỡ đau đớn vật vã như bất cứ gã thất tình nào.
Thành công và thất bại đầu đời, những hạnh phúc và đau đớn đó dạy cho Will một bài học lớn, để cơ hội đến một lần nữa thì nắm chặt nó không để sai lầm nữa. Series The Fresh Prince of Bel-Air (1990-1996) biến Will thành ngôi sao trẻ "fresh" nhất của truyền hình Mỹ. Những lời mời tới tấp gửi đến, trong đó có hãng phim sẵn sàng trả 10 triệu USD (cho một tay mơ chưa đóng phim điện ảnh là khủng lắm) nhưng Will từ chối vì... kịch bản quá dở. Thay vào đó, anh nhận cát sê chỉ 300.000$ (chưa bằng 1/30) để đóng vai phụ trong một phim độc lập được chuyển thể từ vở kịch đoạt giải Pulitzer và có dàn diễn viên kỳ cựu nâng đỡ, chỉ để được học nghề một cách nghiêm túc và tử tế nhất nếu muốn được công nhận là diễn viên điện ảnh.
Sự lựa chọn thông minh đó đã biến Will Smith thành ngôi sao điện ảnh ngay từ bộ phim thứ 2 (Bad Boy, 1995) và đến bộ phim thứ 3 (Independence Day, 1996) đã biến gã da đen mồm mép tép nhảy này trở thành ngôi sao có phim ăn khách thứ 2 mọi thời đại, ở tuổi 27.
Chuỗi chiến thắng được tiếp nối xuyên suốt cả thập kỷ sau đó. Và để giữ được chiến thắng oanh liệt này
Will cũng phải học vô số bài học và lao động cật lực, thậm chí không có ngày nghỉ. Ngày nghỉ ngày lễ người ta ăn chơi giải trí, Will làm việc quần quật để giữ lửa vì cơ hội vươn tới đỉnh cao không đến hai lần.
“Tôi được trao Chén Thánh của ngôi sao điện ảnh. Tôi quét khắp lĩnh vực của mình để xem có ai khác cũng biết, cũng nắm giữ nó. Và Tom Cruise là người đứng hàng đầu tiên. Tôi bắt đầu âm thầm theo dõi tất cả các hoạt động quảng bá khắp toàn cầu của Tom. Khi đến một quốc gia để quảng bá bộ phim của mình, tôi sẽ hỏi các nhà điều hành bộ phim ở địa phương để xin lịch trình quảng bá của Tom. Và tôi thề sẽ làm nhiều hơn bất cứ điều gì anh ấy làm những hai tiếng đồng hồ ở mọi quốc gia”.
Nhưng về khoản này thì Will Smith không thể theo kịp Tom Cruise. Cuối cùng, Will tìm ra một kỹ năng thu hút đám đông mà Tom Cruise không có: âm nhạc. Thế là từ đó, Will bắt đầu dàn dựng sân khấu và biểu diễn trực tiếp các buổi hòa nhạc miễn phí bên ngoài buổi công chiếu dành cho người hâm mộ. Sự cộng hưởng của âm nhạc và điện ảnh giúp tên tuổi của Will Smith vượt qua cả Tom Cruise trong những năm cuối thập niên 90 và đầu những năm 2000s với chuỗi thành công liên tiếp sau đó như Men in Black, Enemy of the State, Men in Black 2, Bad Boys 2, I,Robot, Hitch, The Pursuit of Happyness, I am Legend, Hancock…
Chuỗi thành công ngoạn mục đó biến Will Smith trở thành ngôi sao sinh lãi hàng đầu thế giới như tờ Forbes viết: “Will Smith đứng đầu trong số hơn 1400 diễn viên đang hoạt động, hơn cả Johnny Depp, Brad Pitt, Tom Hanks, Tom Cruise, Denzel Washington, Meryl Streep, Angelina Jolie, Matt Damon… về việc đảm bảo thành công tài chính cho các dự án điện ảnh”.
Và chuỗi thành công vang dội đó, hóa ra, được đến từ một công thức khá đơn giản, hay nói cách khác, là công thức mà Will Smith vượt trội nhất trong thế hệ ngôi sao của anh: “Tôi đúc rút ra một cách mô tả những gì tạo nên một hình tượng ngôi sao điện ảnh vĩ đại – tôi gọi đó là ba chữ F của ngôi sao màn bạc: phải biết đánh đấm (fight), phải biết hài hước (fun) và phải giỏi làm tình (f*ck).
Bên dưới ba chữ F đó là niềm khao khát sâu sắc nhất trong tâm khảm con người: Đánh đấm đồng nghĩa với an toàn, yên ấm, sự sống còn về mặt thể chất. Hài hước đồng nghĩa với niềm vui, hạnh phúc, được giải phóng khỏi mọi điều tiêu cực. Và giỏi làm tình đồng nghĩa với lời hứa hẹn của tình yêu. Ngôi sao điện ảnh có sức hút lôi kéo khán giả đến rạp”.
Thế rồi từ đỉnh cao, từ một gia đình hoàn hảo, nơi các thành viên trong gia đình đều là ngôi sao thành công được cả nước Mỹ ca tụng, Will Smith lại ngã ngựa một lần nữa, để rồi phải tới Ấn Độ để tìm "minh triết của phương Đông" và học thêm một bài học nhân sinh mới ở tuổi ngoài 50.
Thế nhưng bài học vẫn chưa dừng lại ở đó, vì cuốn sách này xuất bản trước vụ scandal chấn động tại giải Oscar 2022 đúng một năm.
Nhưng tôi nghĩ với những bài học mà Will học suốt cuộc đời mình, tai nạn nghề nghiệp vì sự thiếu kiểm soát và những "chấn thương" thời niên thiếu đó sẽ giúp anh đứng lên một lần nữa.
Như Will viết trong phần mở đầu, bài học đầu đời mà cha anh dạy cho anh về việc "xếp gạch" đã theo anh suốt cả cuộc đời sau đó.
“Dù là vượt qua những bài kiểm tra để đậu đại học, trở thành một trong những nghệ sĩ hiphop toàn cầu đầu tiên, hay gây dựng nên một trong những sự nghiệp thành công nhất lịch sử Hollywood, bất kể việc gì, thì những mục tiêu khổng lồ tưởng như bất khả thi cũng đều có thể được chia thành những nhiệm vụ nhỏ khả dĩ hơn – bức tường không thể vượt qua được cấu thành từ hàng loạt viên gạch nhỏ.
Trong suốt sự nghiệp của mình, tôi đã nỗ lực không ngừng nghỉ. Tôi sẵn sàng làm việc với cường độ không khoan nhượng. Bí quyết thành công của tôi nhàm chán và chẳng có gì đáng ngạc nhiên: có mặt và xếp một viên gạch. Nổi cáu? Xếp một viên gạch. Doanh thu phim cuối tuần đầu tiên công chiếu thấp lè tè? Xếp một viên gạch. Lượng bán album sụt giảm? Xếp một viên gạch. Thất bại trong hôn nhân? Xếp một viên gạch…”
Trong hơn ba thập kỷ, cũng giống như bao người, Will cũng phải đối diện với thất bại, mất mát, hổ thẹn, ly hôn và cái chết. Anh cũng từng bị đe dọa tính mạng, bị cướp tiền, bị xâm phạm đời tư, gia đình tan vỡ… Và cứ mỗi ngày trôi qua, anh vẫn đứng dậy, trộn vữa, rồi xếp một viên gạch, như cách anh ví von.
“Bất kể bạn trải qua điều gì, lúc nào cũng có một viên gạch ở đó, ngay trước mặt, chờ bạn xếp. Vấn đề duy nhất là liệu bạn có đứng dậy và xếp nó hay không?” – anh viết.
TÁC GIẢ: LÊ HỒNG LÂM
