Kevin Harrington – Shark Tank Mỹ mùa 2012 đã tham gia vào talk show Nguy & Cơ do VnExpress tổ chức. Trong buổi trao đổi với doanh nhân Nguyễn Phi Vân, Shark Louis và Shark Linh, ông đã có rất nhiều chia sẻ thú vị.
Ông có công thức đầu tư nào không?
Tôi có một công thức mà tôi đã áp dụng để có tỷ lệ thành công cao hơn khi kinh doanh các sản phẩm và tôi cũng áp dụng nói vào đầu tư, tôi gọi là thử nghiệm trước khi đầu tư. Nếu ai đó mang đến cho tôi một sản phẩm, điều tôi muốn làm đầu tiên chính là thực hiện một cuộc thử nghiệm bán hàng qua các kênh kỹ thuật số.
Chúng tôi sẽ chế tạo một ‘ống khói kỹ thuật số’, chạy quảng cáo trên Facebook, Instagram, LinkedIn, TikTok, v.v. Chúng tôi sẽ chi khoảng 5.000-10.000 đô la vào công tác truyền thông và chạy qua một 'ống khói’ tập trung. Sau đó, chúng tôi sẽ xem các phản hồi: điều gì xảy ra với những người muốn mua nó, họ có mua nó hay không, sản phẩm sự chuyển biến như thế nào, liệu có kết quả nào tích cực hay không…
Mới đây, chúng tôi vừa ra mắt 1 sản phẩm mới. Chúng tôi đã chi 5.000 đô la để truyền thông cho nó; đổi lại, chúng tôi có 25.000 đô la đặt hàng qua thẻ tín dụng. Tôi nghĩ rằng: từ bây giờ, chúng tôi có thể đầu tư số tiền lớn hơn vào dự án này bởi vì nó đang mang về lợi nhuận rất lớn.
Tôi luôn muốn được thử nghiệm trước khi đầu tư. Chúng tôi sẽ đưa nó lên các kênh mua sắm như HSN hoặc QVC. Chúng tôi sẽ đưa nó vào các kênh bán hàng online trên nhiều kênh khác nhau. Chúng tôi sẽ thử nghiệm nó trên Amazon. Tóm lại, trước khi đầu tư hàng triệu đô la, chúng tôi sẽ bỏ ra 10.000 đô la để chứng minh rằng nó đáng được đầu tư. Đầu tư của tôi sẽ hiệu quả hơn sau khi xác nhận được rằng nó mang về ít rủi ro.
Vậy ông có khi nào biết được một sản phẩm tốt hay xấu khi chỉ cần nói chuyện với startup sau 5 phút?
Tôi ước là thế. Nếu tôi làm được thì tôi sẽ đạt được mọi thỏa thuận trên thế giới này.
Điều đó thật buồn cười! Khi thử nghiệm trước khi đầu tư, nếu có 5 sản phẩm, tôi sẽ chỉ chọn 2 sản phẩm yêu thích. Thường tôi chỉ lấy được một trong số đó và thỉnh thoáng cái tôi chọn sẽ khiến tôi ngạc nhiên kiểu như là “trời ơi, tôi không nghĩ đây sẽ là một thương vụ tuyệt vời”.
Đó một trong những điều tuyệt vời về công việc của chúng tôi. Đôi khi bạn không biết được việc đầu tư của mình sẽ đi đến đâu. Ước gì lúc nào tôi cũng có thể phát hiện ra 1% starutp thành công. Tiếc là tôi không có khả năng đó!
Theo ông, điều gì quan trọng nhất tạo nên một startup tốt?
Tôi nghĩ rằng là “dream team” (đội ngũ xuất sắc). Tôi đã mắc sai lầm khi còn là một doanh nhân trẻ. Cái tôi của tôi quá lớn, tôi nghĩ mình bất khả chiến bại. Tôi không muốn thuê những người mà tôi cần, ví dụ như một giám đốc tài chính tài giỏi và phải trả cho họ số tiền xứng đáng. Tôi không đánh giá cao các kỹ năng của người khác.
Vì thế, khi công ty của tôi phát triển lên, tôi gặp khó khăn về quản trị và tài chính. Tôi không có những kỹ năng này. Sau khi nhận ra sai lầm của mình và trả giá, tôi đã tuyên bố rằng tôi cần những người tốt nhất mà tôi có thể thuê hoặc có thể tìm thấy. Thậm chí, đôi khi đừng chỉ tập trung vào khả năng chi trả của bạn, mà bạn cần phải biết mình đang ở đâu, doanh nghiệp của bạn đang đi đâu…
Nói cách khác, nếu doanh nghiệp của bạn trị giá 1 triệu đô la và bạn tin mình có thể sẽ phát triển lên 100 triệu đô la trong vòng ba năm. Vậy đừng thuê một giám đốc tài chính có giá 1 triệu đô la mà hãy tìm một người có giá 100 triệu. Người đó sẽ giúp bạn đạt được mục tiêu đề ra.
Có thể, bây giờ, bạn phải trả khá nhiều tiền cho anh ta, nhưng nếu bạn thương lượng tốt hơn một chút, bạn có thể trả lương thấp hơn nhưng thêm vào chút cổ phần của công ty. Có nhiều cách để làm điều này. Hãy tập trung những người giỏi nhất trong lĩnh vực marketing, công nghệ - kỹ thuật số, tài chính hay quản trị về team của bạn.
Bây giờ, tôi sẵn sàng trả tiền cho những người giỏi nhất miễn họ xứng đáng, vì họ sẽ cho tôi những lời khuyên hữu ích nhất cũng như giúp tôi thành công hơn.
Trong thời kỳ đại dịch, khẩu vị đầu tư của ông có thay đổi gì so với thời kỳ trước đại dịch hay không?
Năm vừa rồi là khoảng thời gian đầu tư tốt nhất của tôi từ trước tới giờ, cụ thể là trong khoảng 14-16 tháng qua. Đây là thời điểm rất quan trọng đối với tôi cũng như trong ngành của tôi, bởi vì tôi đang bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng.
Trong Covid-19, chúng tôi đã có thể kết nối trực tiếp với người tiêu dùng thông qua những ứng dụng mà tôi vừa đề cập, như Facebook và Instagram do các cửa hàng đã đóng cửa. Hiện tại, tất cả những điểm bán sản phẩm Celsius đã bị đóng cửa, nhưng doanh số bán hàng của chúng tôi vẫn tăng. Tại sao? Bởi vì mọi người đã có thể mua nó trực tiếp từ nơi cung cấp.
Chúng tôi đã có các kênh bán hàng như Amazon và mọi người không cần phải trực tiếp đến cửa hàng. Chúng tôi cũng sử dụng những người có ảnh hưởng trên Instagram và những người có thể kết nối với bạn bè và người thân của họ. Họ đã chia sẻ với bạn bè của mình về sản phẩm này. Bạn bè của họ sau đó cũng mua sản phẩm mà không cần đến cửa hàng nào cả.
Chúng tôi nhận thấy rằng: mô hình bán hàng trực tiếp đến người tiêu dùng trở nên mạnh mẽ hơn trong thời kỳ Covid-19 vì một số lý do. Mọi người ở nhà, không đi làm. Họ dùng máy tính, xem tivi, mà họ cũng là người tiêu dùng, nên tôi có cơ hội. Covid-19 giúp mở mang tầm mắt và nó giúp chúng tôi hướng trực tiếp đến mô hình người tiêu dùng với các sản phẩm có liên quan.
Ngoài ra, tôi cũng thích nói về khía cạnh toàn cầu. Chúng tôi nhận thấy: trong mô hình kinh doanh của mình hơn 40 năm qua, nếu thứ gì đó thành công ở Mỹ, ví dụ như sản phẩm nhà bếp hay thể dục thể thao, thì nó sẽ thành công ở hầu hết các quốc gia khác trên thế giới.
Ban đầu, tôi mở cơ sở kinh doanh của riêng mình. Tôi mở một văn phòng ở London để điều hành hoạt động trên toàn châu Âu. Rồi chúng tôi mở văn phòng ở Jeddah - Ả Rập Xê Út để vào Trung Đông, mở ở Sao Paolo để vào châu Mỹ Latinh và ở Tokyo để vào châu Á. Quá trình này ngốn khá nhiều tiền.
Chúng tôi đã có một công ty vững mạnh, có vốn để có thể mở những văn phòng đó và mua hàng tồn kho. Nếu bạn tự làm, bạn sẽ phải trang trải hết mọi chi phí để mở văn phòng, ký hợp đồng thuê nhân viên, kiểm kê sản phẩm, truyền thông. Tức chúng ta phải tiêu tốn hàng triệu đô la, thậm chí hàng chục triệu ở các thị trường này.
Đó là một chiến lược phát triển, nhưng vì hầu hết mọi người – đặc biệt là các startup, không có khả năng làm điều đó, vì vậy tôi khuyên các founder nên ủy quyền hoặc hợp tác với các bên khác ngay từ những ngày đầu. Bây giờ, tôi không trực tiếp điều hành các doanh nghiệp của mình trên khắp thế giới, vì tôi có các đối tác hoặc các chi nhánh ở hầu hết các thị trường.
Vì vậy, khi tôi sang Anh, tôi có một người để ủy quyền cho họ bán hàng. Tôi có thể cấp phép và tôi nhận được tiền trả trước vì tôi bán buôn lấy lãi. Tôi không phải bỏ vốn mà vẫn tôi nhận được lợi nhuận từ người dùng, không cần phải chờ đợi đến khi doanh nghiệp trưởng thành. Vì vậy, việc được cấp phép và tìm đúng loại đối tác luôn là một điều quan trọng.
Tất nhiên là chúng tôi đã có đối tác tại Việt Nam trong những năm qua, nhưng nếu có ai đó quan tâm đến các sản phẩm của chúng tôi tại thị trường Việt Nam, chúng tôi cũng sẵn sàng thương lượng với họ.
Ông biết gì về hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam, ông đánh giá nó như thế nào?
Nói về hệ sinh thái tại Việt Nam thì tôi không phải là chuyên gia. Tuy nhiên, tôi đánh giá cao cơ hội gặp gỡ các Sharks và những người Việt đang xem chương trình này, cũng như đang tìm kiếm sự kết nối với các doanh nhân.
Trong những năm qua, tôi đã kinh doanh ở rất nhiều quốc gia và Việt Nam không phải là một trong những thị trường lớn nhất của tôi và tôi muốn thay đổi điều này. Trong khởi nghiệp, việc gọi vốn trên thị trường rất khó khăn; vì vậy, tôi đã tham gia vào một công ty ở Mỹ tên Republic.co.
Republic.co. là một nền tảng tuyệt vời để gọi vốn cộng đồng. Kendrick Nguyễn - Giám đốc điều hành là người Mỹ gốc Việt và anh ấy đã đưa tôi đến với chương trình đặc biệt này ngày hôm nay. Hồi tôi còn trẻ, ngân hàng không cho các doanh nhân trẻ vay tiền; ngày nay, các startup có rất nhiều lựa chọn để thu hút nguồn vốn.
Tôi chỉ muốn nhấn mạnh rằng trong quá trình tìm kiếm và xây dựng doanh nghiệp, đừng quên những nền tảng huy động vốn từ cộng đồng, vì chúng rất mạnh mẽ. Và đừng quên Shark Tank nữa nhé!
Cảm ơn ông!
