1. Dinh Độc Lập đã có tuổi thọ đã 154 năm, với cái tên ban đầu là Dinh Norodom, nhưng Dinh Độc Lập hôm nay mà bạn đang thấy vốn được xây mới từ năm 1962 (sau khi dinh cũ bị ném bom) do kiến trúc sư Ngô Viết Thụ thiết kế, xây dựng.
2. Nhiều người tuyên truyền sai lầm theo kiểu “kẻ thù của kẻ thù là bạn”, nên nói hai người phi công đã cho đánh bom Dinh Độc Lập, ám sát tổng thống Ngô Đình Diệm là hai người điệp viên cộng sản, tuy nhiên hai phi công ném bom là những nhân vật trong nhóm tướng lĩnh đảo chính gia đình Ngô tổng thống: Nguyễn Văn Cử và Phạm Phú Quốc. Hai người đã lái hai chiếc máy bay AD6 ném bom làm sập toàn bộ phần chính cánh trái của Dinh ngày 27/2/1962. Cuộc ném bom thất bại, Phạm Phú Quốc bị bắt tại Nhà Bè, Nguyễn Văn Cử lưu vong ở Campuchia. Gia đình Ngô tổng thống về tạm trú ở Dinh Gia Long.
3. Dinh Gia Long chính là Bảo tàng Thành phố Hồ Chí Minh hôm nay ở đường Lý Tự Trọng. Trước năm 1975 con đường này tên là đường Gia Long. Những người đặt tên đường trước 1975 rất tinh tế: đường Gia Long dài mà hẹp, như chính công tích của ông, tuổi thọ và triều Nguyễn. Đường Nguyễn Huệ rộng mà ngắn, như chính sự nghiệp rực rỡ mà Nguyễn Huệ tạo dựng, và rồi ra đi ở tuổi 39 đầy đột ngột.Nếu bạn đến thăm bảo tàng Thành phố Hồ Chí Minh, đi xuống hầm bạn sẽ thấy một bộ bàn ghế cổ có dòng chữ “Bàn ghế đặt trong phòng khách của đường hầm ngày 01/11/1963." Ngày hôm đó, tổng thống Ngô Đình Diệm và em trai mình, ông cố vấn Ngô Đình Nhu đã ở đây, nghe tiếng bom bên ngoài, trước khi trốn khỏi đường hầm chạy đến nhà thờ Cha Tam. Đặt chân vào đó, bạn sẽ có cảm giác đeo đẳng của một vương triều đã mất.
4. Đảo chính 1963 kết thúc với sự cáo chung của Đệ nhất cộng hòa, Thiệu-Kỳ được Mỹ chấm để leo thang chiến tranh tại Việt Nam. Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu cùng gia đình đến ở tại Dinh Độc Lập. Và từ đây, những mẩu chuyện phong thủy bắt đầu.
5. Bằng sự tinh tế thiên tài của mình, kiến trúc sư Ngô Viết Thụ đã xây dựng nên một công trình có tính phong thủy vĩ đại về đại cát, đại lợi. Cụ thể, mặt bằng Dinh Độc Lập có bố cục theo hình chữ CÁT – có nghĩa là tốt lành, may mắn. Những lam bê tông mặt tiền, mặt trước dinh thự, toàn bộ bao lơn tầng 2 và tầng 3 kết hợp với mái hiên lối vào chính, cùng với hai cột bọc gỗ phía dưới mái hiên của Dinh đều là biểu tượng thể hiện các chiết tự chữ Hán rất dễ dàng nhìn thấy: CÁT, KHẨU, TRUNG, TAM, CHỦ, HƯNG, đều có ý nghĩa mang đến sự tốt lành, hưng thịnh.
Bạn có thể xem những bức hình để thấy được cái thâm thúy, sâu sắc của vị kiến trúc sư thiên tài đó. Nhưng, cái đẹp này chỉ nằm ở hình thể, phía sau đó lại rất nhiều điều hiểm nguy.
6. Vốn là một người tin vào phong thủy, tin vào đường quan lộ của mình cần có thầy dẫn lối. Tổng thống Thiệu đã cho mời một thầy phong thủy người Hoa đến coi thế đất tại dinh Độc Lập. Ông thầy phong thủy đánh giá dinh được xây trên long mạch, với đầu rồng nằm ngay dinh và đuôi rồng nằm tại Hồ Con Rùa. Vì đuôi rồng hay vùng vẫy nên sự nghiệp không bền.
7. Để giải quyết bài toán phong thủy này, Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu cho tạo hình một thanh gươm khổng lồ đóng xuống hồ nước như để giữ chặt đuôi rồng, cho đúc một con rùa lớn để trấn đuôi rồng không vùng vẫy, để giữ cho sự nghiệp lâu bền. Khuôn viên hồ nước có hình bát quái, bên giữa có hình âm dương tạo thành sức mạnh tổng hợp khắc chế sức mạnh vùng vẫy của đuôi rồng. Bạn có thể ngắm nhìn lại.
8. Thế con rùa ở đâu rồi? Nhiều người trẻ sau này đến TP.HCM đặt câu hỏi vì sao không có con rùa mà lại gọi là Hồ con rùa. Nếu lục lại các bức ảnh Sài Gòn xưa ta vẫn thấy được con rùa. Tại sao giờ không thấy nữa? Xin trả lời đó là một sự kiện khủng bố được diễn ra vào ngày 1/4/1976, một vụ nổ đã xảy ra làm cho một người chết, bốn người bị thương và phá hủy hoàn toàn con rùa làm bằng đồng đặt giữa hồ. Từ đó con rùa không còn nữa!
9. Xâu chuỗi điều 7 và mốc thời gian 1/4/1976 ở điều 8, bạn sẽ đoán ra được câu chuyện ẩn tàng phía sau. Những người theo chế độ cũ không chấp nhận chế độ mới, họ chọn đặt bom phá hủy con rùa chính là để đuôi rỗng quẫy đạp phá chế độ Cộng sản tại miền Nam sau ngày 30/4/1975. Nhưng họ đã tính toán sai, những người cộng sản đã đi trước họ một bước: trụ sở đầu não dời về Trương Định, còn Dinh Độc Lập đã biến thành di tích lịch sử, điểm du lịch. Đến đây bạn có lẽ đã được vén nhiều lớp mây mù.
10. Thế vì sao những người cộng sản lại không chọn Dinh Độc Lập? Câu trả lời chính là vì phong thủy của dinh này quá tối kỵ. Nhiều người cứ nói rằng đường Lê Duẩn đâm thẳng vào dinh như chính mũi gươm đâm thẳng vào trái tim ngôi nhà, là điều kỵ nhất trong phong thủy. Đánh giá này tôi chỉ xem là thấy cây mà chẳng thấy rừng. Kiến trúc sư Ngô Viết Thụ là ai mà không thấy được điều đó, đấy là lý do của việc ông cho xây phía trước một đài phun nước, và đẩy lối đi vòng quanh đài, mục đích để phá thế của đường Lê Duẩn. Nhưng than ôi, đấy không phải là lưỡi gươm, mà là lưỡi đinh ba. Hai bên trái phải của đường Lê Duẩn là đường Hàn Thuyên và đường Alexandre de Rhodes. Tất cả cùng đâm thẳng vào Dinh Độc Lập.
Dinh Độc Lập là sự thất bại của cái đẹp của phong thủy người xây tạo thế, trước cái đất dữ của toàn bộ đại thể, là câu chuyện lịch sử, mà cũng là câu chuyện chính trị, là báu vật kiến trúc nhân loại, mà cũng là niềm cảm khái của một vùng đất.
Tác giả: Dũng Phan
(18/3/2022)
